بزرگنمايي:

پیام ویژه - هم میهن /متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
مجید رضاییان، استاد دانشگاه و پژوهشگر ژورنالیسم| ما در روزنامه نگاری پایه‌ای داریم به عنوان روزنامه نگاری عینی. مهمترین بخش روزنامه نگاری عینی در بخشی به نام پوشش خبری بحران بروز پیدا می کند، یعنی در زمانی که حوادث مهم اتفاق می افتد.
دو اصل پایه ای در این باره وجود دارد: ما به روزنامه نگارانی که در مطبوعات، رادیو و تلویزیون و سایت های تخصصی کار می کنند همیشه گفته ایم که باید از رویدادها جلوتر باشید به جز پوشش خبری بحران که باید همراه رویداد باشیم. نتیجه این می شود که شما سوار بر اطلاعات می شوید و از هرگونه تحریفی جلوگیری می کنید.
دوم اینکه خبرنگار باید در شرایط بحران شاهد مستقیم باشد؛ چون مشاهده‌ورزی ملاک است. خبرنگار باید مشاهده کند و از اظهارات رابطان محلی تا مسوولان را پوشش دهد. این دو اصل به ما می آموزد که در پوشش خبری بحران ما باید همپای بحران باشیم. بعدا درباره عناصر داینامیک رویداد اطلاعات زیادی به دست می آید که می توانیم دربیابیم اصل هر حادثه ای چه بوده است. مثل اتفاقاتی که در انفجار قطارها در مشهد یا پلاسکو افتاد.
وقتی این اصل رعایت شد، بحران، مدیریت شده است. در حادثه اخیر سقوط بالگرد رئیس‌جمهور، بحران خبری راه افتاد. اخبار جعلی منتشر شد و هیچ‌کس نگفت چرا این کار را کردند؟ همه‌چیز ضد و نقیض بود. درحالی‌که باید خبرها مدیریت شوند و خبرنگار میدانی مهمترین پوشش‌دهنده حادثه پیش‌آمده باشد. اگر اینگونه باشد جلوی بسیاری از حرف‌های غیرواقع گرفته می‌شود.
این بیماری در اطلاع‌رسانی از دیدگاهی ناشی می‌شود که نسبت به رسانه نگاه امنیتی دارد. درحالی‌که باید نسبت به رسانه‌ها نگاه تخصصی وجود داشته باشد. وقتی این نگاه امنیتی وجود دارد آنها می‌خواهند که بحران هم شبیه آنها باشد. مثل نگاهی که دوست دارند همه در یک جناح و گرایش باشند، می‌خواهند بحران هم شبیه آنها باشد و البته بحران شبیه آنها نمی‌شود.
در مقطع فوق‌لیسانس به دانشجویان در زمینه پوشش خبری بحران، مدل و نمونه و آموزش تئوریک می‌دهیم و می‌گوییم بروید رویش کار کنید. در پوشش خبری بحران موضوعی داریم به‌نام timing. یعنی اگر خبری در ساعت 13:43دقیقه داری، باید آن را منتشر کنی تا خبر بعدی را مثلاً در 13:57 دقیقه منتشر کنی. خبر را نباید در دستت نگه داری. طبق این اصول، اظهارنظرها درباره بحران پیش‌آمده نباید فقط از سوی اشخاص مسئول دراین باره باشند.
اینکه یک نفر بگوید هوا ابر بود، یک نفر بگوید ابر نبود که درست نیست. این‌ها موضوعاتی است که باید مورد بحث قرار بگیرد. مقام بسیار بالای سیاسی یک کشور سقوط کرده است، این چه پوشش خبری‌ای است؟!
در دنیا مدل‌سازی بحران درس‌ داده می‌شود و این اصلا شبیه واقعیتی که در ایران اتفاق می‌افتد نیست. نتیجه می‌گیریم که باید به تخصص روزنامه‌نگاری در کشور بهای بیشتری قائل شد.