بزرگنمايي:

پیام ویژه - نرخ برابری هر لیر ترکیه در مقابل دلار آمریکا از ابتدای سال جاری میلادی تا کنون بیش از 25 درصد کاهش یافته است.

به گزارش جماران، با وجود این که آغاز دوران نخست وزیری رجب طیب اردوغان در سال 2003 با تک رقمی شدن نرخ تورم در سال 2004 همراه شد و این سطح از نرخ تورم در ماه‌های زیادی تکرار شده ولی از سال 2017 و سه سال پس از پیروزی او در انتخابات ریاست جمهوری سال 2014، تورم دو رقمی بر اقتصاد این کشور حاکم و موجب کاهش محبوبیت او شده است.
به طوری که نظرسنجی‌های اخیر نشان می‌دهد که ائتلاف احزاب مخالف حزب حاکم عدالت و توسعه به سرعت در حال کم کردن شکاف موجود در میان حامیان دو طرف هستند. مطابق نتایج تازه‌ترین نظرسنجی‌ها محبوبیت حزب عدالت و توسعه در مقایسه با انتخابات پارلمانی سال 2018 حدود 10 درصد کاهش یافته ولی همچنان بین 30 تا 33 درصد مردم ترکیه طرفدار این حزب هستند.
بنابراین، مخالفان سیاسی او امیدوارند که با تکیه بر ضعف‌های اقتصادی دولت آقای اردوغان بتوانند رقیب دیرینه خود را در انتخابات آتی شکست دهند؛ انتخاباتی که پیش‌بینی می‌شود به جای سال 2023، نیمه نخست سال میلادی آینده برگزار شود.
با این حال، آقای اردوغان همچنان اصرار دارد که اقتصاد ترکیه بسیار پررونق است و رشد دو رقمی آن در ماه‌های نخست خروج از محدودیت‌های کرونایی نیز آن را تایید می‌کند. صندوق بین‌المللی پول نیز اخیرا پیش‌بینی کرده که تولید ناخالص داخلی ترکیه در سال جاری میلادی 9 درصد افزایش یابد؛ نرخی افزون‌تر از چین و کمتر از هند.
دولت او به مردم وعده داده که با روند صعودی قیمت موادغذایی مقابله کند. البته او مقصر اصلی قیمت‌های گزاف مواد غذایی را سوپرمارکت‌های زنجیره ای دانسته و به تعاونی‌های کشاورزی دستور داده است که هزار مغازه جدید در سراسر کشور افتتاح کنند تا قیمت مواد غذایی کاهش یابد.
دولت آقای اردوغان همچنین در تلاش است تا سطح دستمزد‌ها را افزایش دهد.
با این وجود، منتقدان او بر این باورند که دخالت او در سیاست‌های پولی، نقش استقلال بانک مرکزی و نیز اصرار بر کاهش نرخ بهره در کنار افزایش کسری بودجه دولت و افزایش بدهی‌ها و کاهش ذخایر خارجی آن علل اصلی کاهش ارزش لیر ترکیه و از سوی دیگر افزایش نرخ تورم بوده است.
در نتیجه، نرخ برابری هر یورو و دلار در مقابل لیر ترکیه به ترتیب به 12.47 و 11 رسیده که بالاترین نرخ تاریخی محسوب می‌شود. نرخ برابری هر لیر ترکیه در مقابل دلار آمریکا از ابتدای سال جاری میلادی تا کنون بیش از 25 درصد کاهش یافته است.
این در حالی است که در خرید و فروش‌های 7 اکتبر سال 2007 میلادی هر 1.67 لیر ترکیه با یک یورو معامله شد و در 11 ژانویه 2008 نیز هر دلار آمریکا در ازای 1.14 لیر ترکیه مبادله شد که رکوردهایی تاریخی برای نرخ برابری بالای پول ملی ترکیه محسوب می‌شود.
کاهش نرخ برابری لیر گرانی کالاهای وارداتی و نرخ سوخت و به تبع آن گرانی کالاهای تشدید کرده است. همچنین با وجود این که کاهش نرخ برابری لیر موجب ارزان‌تر شدن کالاهای ساخت ترکیه در بازار جهانی می‌شود ولی وابستگی بالای برخی صنایع این کشور به واردات مواد اولیه خارجی از افزایش قدرت رقابتی کالاهای این کشور به دلیل ارزان‌تر شدن لیر کاسته است.
در چنین شرایطی برخی اقتصاددانان معتقدند که اگر دولت آقای اردوغان همچنان بر کاهش نرخ بهره تاکید کند و سیاست‌های پولی بانک مرکزی این کشور بر مبنای رویکرد انتخاباتی تنظیم شود، تاثیرگذاری افزایش نرخ تورم و کاهش نرخ برابری لیر ترکیه بر کاهش قدرت خرید عمومی و وخیم‌تر شدن شرایط توزیع برابر درآمد در این کشور در سال‌های 2022 و 2023 نیز ادامه خواهد یافت.