بزرگنمايي:

پیام ویژه - آرمان ملی /متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و بازنشر آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
محمدهادی جعفرپور/ به موازات آوار شدن ساختمان متروپل در آبادان ویدئویی در فضای مجازی منتشر شده است که شخصی با هویت سعید حافظی یکسال پیش با توضیحات فنی- تخصصی راجع به خطرات احتمالی برج دوقلو متروپل هشدار داده، راجع به عدم رعایت استانداردهای فنی و تخصصی در ساخت چنین برجی بنا به نکات تخصصی- مهندسی لازم‌الرعایه به متصدیان امر تذکر می‌دهد. آنچه که گوینده این ویدئو از تخلفات ساختمانی در اجرای عملیات عمرانی و مسائل مرتبط به ایمنی ساخت و ساز می‌گوید مبتنی بر مقررات شهرسازی است که منبع و مستند آن قانون شهرداری و نظام مهندسی است. ماده 21 قانون شهرداری در معرفی ناظر اعلام می‌کند: ناظر باید در یکی از رشته‌های موضوع قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان بر اجرای صحیح عملیات ساختمانی در حیطه صلاحیت مندرج در پروانه اشتغال، عملیات اجرایی تمامی ساختمان‌های مشمول ماده 4 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان را تحت نظر داشته باشد. ماده اخیرالذکر مقرر می‌نماید مقررات ملی ساختمان به عنوان تنها مرجع فنی و اصل حاکم در تشخیص صحت طراحی، اجرا و بهره‌برداری و نگهداری ساختمان‌ها اعم از مسکونی، اداری، تجاری، عمومی، آموزشی و نظایر آن است در ادامه ماده 22 از قانون شهرداری ناظران را مکلف می‌کند تا بر عملیات اجرایی ساختمانی که تحت نظارت آنها احداث می‌شود از لحاظ انطباق ساختمان با مشخصات مندرج در پروانه و نقشه‌ها و محاسبات فنی ضمیمه آن نظارت کند و در پایان کار مطابقت عملیات اجرایی ساختمان را با مدارک فوق گواهی نماید. در بحث نظارت مرحله به مرحله اجرای عملیات عمرانی ماده 23 مقرر می‌کند: هر شخص حقیقی- حقوقی به عنوان ناظر موظف است در نظارت بر عملیات اجرایی و انطباق نقشه‌ها با آنچه که ساخته می‌شود مرحله به مرحله در اجرای عملیات عمرانی از پی‌سازی تا نازک‌کاری و در نهایت پایان کار گزارش مبسوطی تنظیم و به مراجع ذیربط که همانا سازمان نظام مهندسی و شهرداری است ارائه کند.
ماده 34 قانون نظام مهندسی شهرداری و سایر مراجع صدور پروانه ساختمان را مکلف می‌کند تا تمامی وظایف و الزاماتی که به موجب آیین‌نامه برعهده مالک، ناظر و مجری ساختمان و سایر عوامل دخیل در طرح و اجرای ساختمان نهاد شده به اطلاع متقاضی پروانه و عوامل آن برساند. ماده 35 نیز مقرر می‌کند شهرداری‌ها و سایر مراجع صدور پروانه ساختمان شناسنامه فنی و ملکی ساختمان را از متقاضی مطالبه و آنگاه گواهی پایان کار را بر اساس آن صادر کند. مجموعه مقررات سازمان نظام مهندسی و شهرداری در بخش ساختمان و کمیسیون‌های ماده 55 و 100 مبین آن است که این دو مرجع به عنوان تنها مراجع ناظر بر هر شکل عملیات عمرانی در محدوده شهری مکلفند از ابتدایی‌ترین عملیات عمرانی تا آخرین مرحله بر تمام جزئیات احداث بنا نظارت تخصصی داشته باشند. تبصره 1 ماده 31 نظام مهندسی در فصل شناسنامه فنی و ملکی ساختمان مجریان را مکلف کرده است پس از اتمام کار برای تهیه شناسنامه فنی و ملکی ساختمان به ترتیبی که وزارت مسکن و شهرسازی تعیین می‌کند، اطلاعات فنی و ملکی ساختمان، گواهی ناظر موضوع ماده 22 این آیین‌نامه، تاییدیه‌های لازم را در اختیار سازمان نظام مهندسی استان قرار داده یک نسخه از شناسنامه فنی و ملکی ساختمان را در اختیار شهرداری و سایر مراجع صدور پروانه برای صدور پایان کار قرار داده شود.
از مجموعه مقررات یاد شده چنین تصور می‌شود که ساختمان متروپل آبادان برای اخذ پایان کار و پیش از آن برای احداث و شروع عملیات عمرانی باید تمامی این مراحل را گذرانده، اشخاص حقیقی یا حقوقی در مقام ناظر و متخصصان امر بر اجرای ساختمان عملیات عمرانی از صفر تا صد نظارت داشته باشند. تجمیع منطقی حادثه اخیر و اطلاعات ارائه شده در ویدئو منتشر شده مولد این فرضیه است که برخی اشخاص درگیر با پروژه متروپل آبادان به‌رغم اطلاع از مشکلات فنی- تخصصی پروژه در انجام وظایف قانونی خویش مرتکب ترک فعل شده‌اند. لذا لازم است در بحث شناسایی مقصرین و مسببین این حادثه جزء به جزء پیشرفت پروژه با مقطع زمانی انتشار ویدئوی سعید حافظی بررسی شود چراکه چنانچه محرز شود علت آوار شدن برج‌ها، همان ایرادات فنی مورد اشاره در ویدئو منتشر شده است، ترک فعل مسئولین امر عامدانه تلقی، مسئول اصلی وقوع حادثه بنا به قاعده تسبیب، مستحق کیفر و مجازات مصرح در قانون مجازات اسلامی است. چراکه آوار شدن برج‌های متروپل در چنین فرضی و اثبات آن در مراجع قانونی یک حادثه تلقی نشده، امر حادث قابل پیش بینی و علت تامه آن ترک فعل متخصصین امر بوده که بنا به تعریف رابطه سببیت و علیت در حقوق کیفری اشخاص موصوف واجد مسئولیت کیفری- مدنی هستند.