بزرگنمايي:

پیام ویژه - باشگاه خبرنگاران / دولت با توقف استقراض از بانک مرکزی از شهریور ماه سال گذشته، علاوه بر خاموشی یکی از موتور‌های تورم‌زا، پس از 9 سال رشد ماهانه نقدینگی را منفی کرد.
یکی از راه‌هایی که دولت‌های گذشته همواره برای جبران کسری بودجه به آن روی می‌آوردند استقراض از بانک مرکزی بوده است که این عمل به صورت مستقیم از بانک مرکزی یا با واسطه قرار دادن دیگر بانک‌ها از بانک مرکزی صورت می‌گرفت.
طبق گزاش وزارت اقتصاد، از عمده پیامد‌های این عمل در سال‌های گذشته رشد پایه پولی و حجم نقدینگی و در نهایت ایجاد تورم در کشور بود. بر اساس آمار بانک مرکزی، در ابتدای روی کار آمدن دولت یازدهم در شهریور 1392 بدهی دولت به بانک مرکزی حدود 14 هزار میلیارد تومان بود، اما این رقم در مردادماه 1400 یعنی در زمانی که دولت به کار خود پایان داد، به رقم 165 هزار و 550 میلیارد تومان رسید و بدهی دولت (بدون احتساب بدهی شرکت‌های دولتی) بیش از 12 برابر شده بود.
در شهریور ماه سال گذشته و پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم، وزیر امور اقتصادی و دارایی، از صفر شدن میزان استقراض دولت از بانک مرکزی خبر داد. همچنین در مهر ماه 1400 سید احسان خاندوزی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی اعلام کرد: «در شهریور موفق شدیم برخلاف پنج ماه اول، بدون یک ریال استقراضِ جدید از بانک مرکزی، حقوق‌ها را (حتی زودتر از موعد) پرداخت کنیم. البته نحوه تأمین کسری بودجه در اوایل سال، همچنان تنور تورم را گرم نگه داشته است! طبیعی است آثار مثبت اقدامات امروز، با چند ماه تأخیر ظاهر خواهد شد.»
پس از مدتی، اولین اثر مثبت این اقدام دولت سیزدهم ظاهر شد و آن کاهش 4.5 درصدی تورم نقطه به نقطه در مهرماه سال گذشته بود.
کاهش حجم نقدینگی در فروردین ماه
بر اساس گزارش بانک مرکزی، در فروردین امسال حجم نقدینگی به 4823.29 هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به ماه قبل از آن (اسفند 1400) 2 دهم درصد کمتر شده است. این اتفاق پس از 9 سال (از فرودین ماه 1392)، در دولت سیزدهم اتفاق افتاد که می‌توان دلیل عمده آن را توقف استقراض دولت از بانک مرکزی و کاهش خلق پول نظام بانکی بیان کرد.
پیشتر نیز قائم مقام بانک مرکزی با اشاره به همراه شدن دولت سیزدهم با بانک مرکزی بیان کرده بود که شاهد منضبط‌تر شدن دولت هستیم به نحوی که دولت در سال گذشته بدهی تنخواه خود به ما را تسویه کرد و امسال نیز به دنبال تنخواه نبوده است. ابوالحسنی گفته بود: در واقع تلاش می‌کنیم که دولت کمتر نیاز به استقراض از بانک مرکزی پیدا کند که آثار این عملکرد اخیر را می‌توان در آمار نقدینگی پایان فروردین 1401 به نسبت اسفند 1400 ببینیم که رشد نقدینگی منفی بوده است. البته که آثار اصلی و قطعی آن را باید پایان سال سنجید.
رئیس کل بانک مرکزی نیز در تشریح دلایل کاهش رشد نقدینگی گفت: در سالیان گذشته طبق قانون بودجه هر سال، دولت تنخواهی را از بانک مرکزی دریافت می‌کرد، امسال خوشبختانه این تنخواه را در اختیار دولت قرار ندادیم و این هم یکی از عوامل کاهش رشد نقدینگی بوده است.