بزرگنمايي:

پیام ویژه - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
علی بیگدلی
در آخرین دست از اخبار مرتبط با برجام، ایران اعلام کرده است که تا ساعت 12 نیمه شب دوشنبه پاسخ اروپا را خواهد داد. اما مساله آن است که براساس اظهارنظر مقامات اروپایی پاسخی که ایران قرار است به اروپا بدهد، شامل «بله» یا «خیر» خواهد بود. این در حالی است که امیر عبداللهیان وزیر خارجه ایران به این موضوع اشاره نکرده و تنها اعلام کرده که ایران قرار است پاسخی به طرف مقابل بدهد. به نظر می‌رسد که ایران پیشنهادهای جدیدی را داشته باشد و اظهارات مقامات غربی در خصوص آری یا نه چندان برای ایران مطرح نباشد. این تفاوت در دیدگاه‌ها ممکن است مذاکرات و توافق را اندکی به تاخیر بیندازد. در این میان بر اساس تحلیل برخی کارشناسان غربی، محور موضوعات اصلی روی چند گزاره در حال پیگیری است. نخست مساله تضامینی است که ایران از طرق امریکایی خواسته است تا از مواهب اقتصادی توافق بهره‌مند شود. شواهد حاکی از آن است که امریکا به این مطالبات تضمینی ایران پاسخ مثبت خواهد داد و اجازه می‌دهد ایران با شرکت‌های غربی برای سرمایه‌گذاری به توافق برسد. بر این اساس امریکا اعلام کرده که شرکت‌های غربی می‌توانند با ایران معاملات تجاری و فناوری داشته باشند و ایالات متحده آنها را تحریم نخواهد کرد. البته این تضامین در صورتی محقق می‌شود که شرکت‌های متقاضی برای سرمایه‌گذاری در ایران قبلا از سوی امریکا تحریم نشده باشند. منتها این تضامینی که از سوی امریکا به ایران داده شده است، ابهاماتی دارد. به هر حال ایران هنوز تکلیف خود را در خصوص پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف مشخص نکرده است و حتی در صورت ارایه تضامین لازم، ایران بدون پیوستن به این سند بین‌المللی نمی‌تواند از مواهب اقتصادی توافق بهره‌مند شود. این روند مشکلاتی ایجاد می‌کند و وزیر امور خارجه ایران در خصوص این مشکلات (اف‌ای‌تی‌اف) اطلاع‌رسانی نکرده است. در خصوص فروش نفت ایران، این مشکلات باعث تاخیر در صادرات نفت ایران خواهد شد. باید دید در ادامه آیا تلاشی برای حل این مشکلات صورت می‌گیرد یا نه؟ البته اصل پذیرفتن تضامین اقتصادی از سوی امریکا، مطلوب است
ضمن اینکه قرار است ایران مطالبات مسدودی و دارایی‌های بلوکه شده خود در هند و چین و کره جنوبی و... را دریافت کند. در این دوره همچنین در خصوص معافیت سپاه از تحریم‌ها و خروج نام سپاه از لیست گروه‌های تروریستی صحبتی نشده است؛ روایت‌هایی در خصوص این موارد شنیده می‌شود که هنوز نمی‌توان در خصوص آنها با اطمینان سخن گفت. مساله بعدی هم در ارتباط با موضوع بررسی‌های آژانس است که ایران خواستار پایان دادن به پرونده‌های قبلی ایران است. امریکا اعلام کرده کارشناسان آژانس به ایران ورود کرده و بررسی‌های لازم در خصوص سایت‌های مورد ادعا را انجام بدهند و بعد از ارایه گزارش آژانس در خصوص همکاری ایران از یک طرف شورای حکام از صدور قطعنامه علیه ایران خودداری کند. اگر آژانس گزارش مثبتی ارایه دهد، محتوای آژانس اجرایی می‌شود اما اگر آژانس گزارش مثبتی ارایه نکند، قطعنامه علیه ایران صادر و مکانیسم ماشه به کار می‌افتد. البته در حال حاضر احتمال توافق و گزارش مثبت از سوی آژانس محتمل‌تر است. در خصوص ادامه گفت‌وگوهای دو طرف بعد از توافق بر سر خروج نام سپاه از لیست گروه‌های تروریستی، امریکا اعلام کرده این گزاره باید در پلن‌های بعدی مورد بررسی قرار بگیرد و تا آن زمان نمی‌توان در خصوص چند و چون آن حرف خاصی زد.