چاپ

پیام ویژه - هم میهن /متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
محجوب زویری-استاد دانشگاه قطر| برنامه هسته‌ای ایران از دولت نخست دونالد ترامپ به‌عنوان یک اولویت اصلی سیاست خارجی به دولت دومش انتقال پیدا کرده‌است. هرچند او هنوز رویکرد شکست‌خورده «فشار حداکثری» دور نخست را کنار نگذاشته‌است، اما این بار با جدیت بیشتری مذاکرات با هدف جلوگیری از دستیابی به تسلیحات هسته‌ای را پیگیری می‌کند.
رئیس‌جمهور آمریکا برای این هدف شخصاً (و البته غیرمستقیم) با ارسال نامه‌ای برای [آیت‌الله] سیدعلی خامنه‌ای، رهبر معظم ایران، از طریق امارات متحده عربی، سعی کرد تماس برقرار کند. ایران با ارسال پیامی از طریق عمان به واشنگتن پاسخ داد تا زمینه برای گفت‌وگوهای اخیر در مسقط و رم فراهم شود. سومین دور از مذاکرات سطح بالا و گفت‌وگوهای فنی و کارشناسی روز شنبه 6 فروردین در مسقط برگزار شد که نشان‌دهنده شتاب تعامل دیپلماتیک بود. این مذاکرات در شرایطی ادامه یافت که اسرائیل در مورد مسیر دیپلماتیک اظهار بدبینی می‌کند و اصرار دارد که گزینه نظامی باید روی میز باقی بماند؛ امری که از سوی تهران اقدام تحریک‌آمیز مستقیم از سوی اسرائیل تلقی می‌شود.
با این حال جو حاکم بر مذاکرات نشانه‌ای امیدوارکننده است که نشان می‌دهد امکان وقوع یک توفیق قابل توجه وجود دارد. دولت ترامپ علاقه‌مند است که یک پیروزی فوری دیپلماتیک و توافقی بهتر از آنچه در تابستان سال 2015 امضا شد به ارمغان بیاورد. تمرکز گفت‌وگوها بر برنامه هسته‌ای بدون دخالت دادن بحث مسائل منطقه‌ای یک سیگنال مثبت است که شاید به فروکاسته شدن جایگاه منطقه‌ای ایران به دلیل سقوط نظام بشار اسد، رئیس‌جمهور پیشین سوریه و تضعیف حزب‌الله در لبنان مرتبط باشد. ایران به نوبه خود با این امید مذاکره می‌کند که توافقی به دست بیاید که تحریم‌ها را علیه ایران مرتفع کند؛ تحریم‌هایی که آثار منفی آن روز به روز بیشتر در زندگی روزمره جامعه ایران احساس می‌شود.
کاهش تحریم‌ها اجازه خواهد داد که از شدت نارضایتی‌های داخلی از وضعیت اقتصادی کاسته شود. خیلی چیزها به نتیجه گفت‌وگوهای ایران و آمریکا بستگی دارد. گزینه جایگزین براساس تهدیدهای آمریکا و تحریک‌های اسرائیل آثار منفی جدی در منطقه و جهان، به‌ویژه در حوزه امنیت انرژی، برجای خواهد گذاشت. توفیق دو طرف در رسیدن به یک توافق می‌تواند نوعی آرامش منطقه‌ای در خاورمیانه ایجاد کند اما شکست آنها بدون تردید به بی‌ثباتی دامن خواهد زد و باعث سقوط دولت‌ها و ائتلاف‌های بیشتری خواهد شد.
بازار