چاپ

پیام ویژه - هم میهن /متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
سینا عضدی-استاد روابط بین‌الملل دانشگاه جورج واشنگتن| من بعید می‌دانم با شرایطی که ایجاد شده، برجام قابل احیا باشد، اما فکر می‌کنم یک سری توافق‌های دیگر در حد مرحله به مرحله انجام شود. معتقدم هم آمریکا و هم ایران خواستار کاهش تنش هستند. تاکید می‌کنم که در شرایط فعلی، احیای برجام قابل تصور نیست و دلیل را هم باید در اعتراضات ایران، جنگ اوکراین و عصبانیتی که در اروپا در موضوع پهپادها وجود دارد، جست‌وجو کرد. بنابراین معتقدم برجام آنگونه که ما این توافق را می‌شناسیم، احیا نخواهد شد، ولی توافقات کمتر ممکن است انجام شود؛ برای مثال ایران دسترسی بیشتری به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بدهد و در قبال آن برخی تحریم‌ها برداشته شود. یکی از دلایل عدم احیای برجام نیز این است که امروز ایران به تکنولوژی‌هایی در دانش هسته‌ای دست پیدا کرده که قبلا نداشته و به این دلیل آن مزیت عدم اشاعه برجام از بین رفته است. همچنین از سوی دیگر تحریم‌های آمریکا آنقدر زیاد شده که عملا برداشتن آنها سود اقتصادی برجام را برای ایران به‌شدت کاهش می‌دهد و باید ببینیم آیا کشورها و کمپانی‌های غربی حاضر هستند در این شرایط با ایران وارد معامله شوند و آیا دولت بایدن حاضر است هزینه سیاسی این تصمیم را بدهد؟
من احتمال چنین توافقاتی را بیشتر می‌دهم و فکر می‌کنم در سال آینده تمرکز سیاست خارجی ایران به سمت بهبود روابط منطقه‌ای و شرق برود تا اینکه تمرکز بر روی بهبود روابط با غرب باشد. در این سال روابط تهران با پکن بهتر خواهد شد و روابط دفاعی و امنیتی با مسکو بیشتر می‌شود و همچنین در چارچوب توافق با ریاض، روابط با کشورهای خاورمیانه بهبود خواهد یافت. معتقدم این سه اولویت سیاست خارجی ایران در سال 1402 خواهد بود. اگر به سوال اصلی بازگردم؛ به این علت که روابط با غرب بهبود پیدا نخواهد کرد، در نتیجه این استراتژی در ایران وجود دارد که تمرکزش را بر روی بهبود روابط منطقه‌ای مخصوصا عربستان و بحرین بگذارد.