چاپ

پیام ویژه - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشر آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
سارا معصومی/ علی باقری کنی، معاون سیاسی وزیر خارجه و رییس هیات مذاکره‌کننده ایران در مذاکرات احیای توافق هسته‌ای ایران و 1+5 در سال 2015 میلادی (1394) روز گذشته در راس هیاتی پرجمعیت (38 نفره) به پایتخت اتریش رسید. نخستین دور از مذاکرات رسمی چندجانبه میان ایران و 1+4 به شکل مستقیم و ایالات متحده و 1+4 در حالی از روز هشتم آذر ماه (فردا) آغاز خواهد شد که از آخرین دور این مذاکرات قریب به 6 ماه می‌گذرد.
6 دور مذاکره میان ایران و 1+4 از اواسط فروردین ماه 1400 آغاز و تا پایان خرداد ماه ادامه داشت. درباره نتیجه 6 دور مذاکره در دولت حسن روحانی، روایت‌های متفاوتی وجود دارد و البته بخش عمده این روایت‌ها مبتنی بر این محور است که دو طرف به حصول توافق بسیار نزدیک شده بودند و حتی رییس هیات مذاکره‌کننده روس میخائل اولیانوف هم تاکید کرده بود که قریب به 90 درصد اختلاف‌ها تا پایان دور ششم حل و فصل شده بود. به گزارش «اعتماد» از دور چهارم به بعد امیدها برای رسیدن به توافق بیشتر شده و گفته شد که تنها چند «پرانتز باز» در متن نهایی باقی مانده که برای بسته شدن به تصمیم‌گیری در پایتخت‌ها نیاز است. با این وجود پس از پایان دور ششم مذاکرات، هیات‌های مذاکره‌کننده برای دور هفتم به وین بازنگشتند و گفته شد که طرف ایرانی ترجیح می‌دهد ادامه مذاکرات را در دولت جدید به ریاست ابراهیم رییسی پیگیری کند.
پس از نقل و انتقال‌های سیاسی در ایران در مرداد ماه و زمانی که مسوولیت وزارت خارجه به حسین امیرعبداللهیان سپرده شد، انتظار می‌رفت که دولت جدید با توجه به سخنان و موضع‌گیری‌های ابراهیم رییسی مبنی بر سیاست تداوم مذاکرات در دولت سیزدهم برای رفع تحریم‌ها، روند تصمیم‌گیری و تعیین ترکیب تیم جدید مذاکراتی را سرعت بخشیده و نهایتا تا پایان شهریور ماه «نقشه راه» ایران برای بازگشت به وین مشخص شود. برخلاف این پیش‌بینی‌ها، وزیر خارجه و علی باقری، معاون سیاسی او در پاسخ به پرسش‌ها درباره زمان ازسرگیری مذاکرات از عبارت «به زودی» استفاده کردند تا به نوعی هم پنجره دیپلماسی را باز نگه دارند و هم زمان بیشتری برای تداوم آنچه مشورت‌های داخلی خواندند دراختیار داشته باشند.
درنهایت در شرایطی که طرف مقابل ایران توپ را به زمین تهران انداخته و با فضاسازی‌های رسانه‌ای ادعا می‌کرد که دولت سیزدهم تمایلی به احیای برجام ندارد، حسین امیرعبداللهیان اعلام کرد که هیات مذاکره‌کننده ایرانی به ریاست علی باقری روز هشتم آذر ماه برای احیای مذاکرات در وین خواهد بود. به گزارش «اعتماد»، علی باقری در سه ماهه اخیر رایزنی‌های متعددی را با اتحادیه اروپا و کشورهای باقیمانده در برجام (روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا و آلمان) پیش برده است. دو بار دیدار با انریکه مورا، معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و همچنین رایزنی‌های دو جانبه جداگانه با روسای هیات‌های مذاکره‌کننده روسیه، چین و تروییکای اروپایی از جمله این رایزنی‌ها بوده است. مذاکرات برای احیای برجام و بازگشت دو طرف به اجرای تعهدات هسته‌ای در حالی از فردا در وین ازسر گرفته می‌شود که بسیاری از تحلیلگران معتقدند احیای برجام سخت‌تر از هر زمان دیگری شده است و البته رابطه ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم به دلیل عدم حل و فصل اختلاف‌های پادمانی و همچنین برجامی متشنج است. هیات‌های ایران و 1+4 و ایالات متحده در حالی در هتل کوبرگ وین (محل مذاکرات منتهی به حصول برجام) جمع می‌شوند که دومین سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران با موفقیت همراه نبود و پس از آنکه گروسی پس از دیدار با محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی و حسین امیرعبداللهیان نتوانست به بیانیه مشترک درباره توافق حاصله برسد در وین در چند نوبت نسبت به عدم موفقیت‌آمیز بودن رایزنی‌هایش در تهران ابراز ناخرسندی و ناامیدی کرد. گزارش و سخنان گروسی در وین درباره وضعیت برنامه هسته‌ای ایران و اختلاف‌های باقی‌مانده میان تهران و آژانس به صدور بیانیه‌های شدیداللحن علیه تهران از سوی اتحادیه اروپا، تروییکای اروپایی و ایالات متحده منتهی شد. با این وجود گروسی شامگاه جمعه در تازه‌ترین موضع‌گیری اعلام کرد که در صورت آمادگی ایران حاضر است برای تداوم رایزنی‌ها به تهران بازگردد. اعلام آمادگی که هنوز با واکنشی از سوی ایران روبه‌رو نشده است.
از امروز هیات‌های ایران، ایالات متحده و 1+4 درحالی در هتل کوبرگ وین برای انجام مذاکرات حضور دارند که تهران می‌گوید برای رفع تحریم به وین آمده و طرف مقابل برای متوقف کردن روند توسعه فعالیت‌های هسته‌ای ایران دست به دامان تهدید هم شده است. هیات جدید مذاکره‌کننده ایران تاکنون مشخص نکرده که مذاکرات را از کدام نقطه آغاز خواهد کرد؟ آیا آن‌طور که ایالات متحده و 1+4 می‌خواهند کار را از پرانتزهای بازمانده در 6 دور مذاکرات پیشین وین آغاز خواهد کرد یا تمایل دارد درباره بخشی از موضوعاتی که در دوره‌های پیشین حل و فصل شده بودند هم مجددا مذاکراتی را پیش ببرد.
به گزارش «اعتماد»، در حالی که به سختی می‌توان از حصول توافق میان ایران، 1+4 و ایالات متحده در چند دور نخست ازسرگیری مذاکرات برای احیای برجام سخن گفت اما این نکته حایز اهمیت است که هر دو طرف به خوبی می‌دانند زمان چندانی برای احیای برجام دراختیار ندارند و البته نقش مخرب بازیگرانی که ابتدای شکل‌گیری برجام با حصول آن موافق نبودند را نیز نباید نادیده گرفت.