بزرگنمايي:

پیام ویژه - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و انتشارش در آخرین خبر به معنای تایید آن نیست
دستگیری یکی از برجسته‌ترین دانشمندان موشکی روسیه در بحبوحه جنگ این کشور با اوکراین می‌تواند مسکو را با مشکلاتی مواجه سازد؛ چراکه سایر دانشمندان موشکی در اعتراض به دستگیری آناتولی ماسلوف، تهدید به اعتصاب کرده‌اند. آناتولی ماسلوف یکی از سه دانشمند دخیل در برنامه موشکی مافوق صوت روسیه است که به اتهام خیانت در دادگاه در حال محاکمه است. او متهم به فروش اطلاعات محرمانه به متحد روسیه؛ یعنی «چین» است. به گزارش الجزیره، یک دانشمند برجسته روسی که در برنامه موشکی مافوق صوت این کشور دخالت دارد، متهم به خیانت دولتی شده است. این دادگاه در حالی شکل گرفته که نگرانی‌ها از سلامت متهم به‌دلیل کهولت سن افزایش یافته است. دادگاه آناتولی ماسلوف روز پنج‌شنبه در سن‌پترزبورگ آغاز شد. این اولین پرونده علیه سه دانشمند موشک‌های مافوق صوت است که در موسسه‌ای در شهر نووسیبیرسک سیبری کار می‌کردند.
کرملین می‌گوید آنها با «اتهامات بسیار جدی» روبه‌رو هستند. دادگاه سن‌پترزبورگ این محاکمه را با عنوان «فوق محرمانه» مشخص کرده و گفته است برای رسانه‌ها علنی نخواهد شد. وکیل ماسلوف نیز گفته است که امکان اینکه دادگاه علنی باشد نیست. یک منبع نزدیک به ماسلوف، 76ساله به خبرگزاری رویترز گفت که این دانشمند موشکی از زمان بازداشتش در ژوئن گذشته در نووسیبیرسک، دو بار دچار حمله قلبی شده و مدتی را در بیمارستان گذرانده است. این منبع گفت که پزشکان در بازداشتگاه به ماسلوف اجازه دسترسی به تمام داروهای تجویزشده توسط پزشک او را نداده‌اند. او افزود: «ماسلوف در حال تحمل کردن است؛ اما البته وضعیتش خیلی خوب نیست.» رویترز نمی‌تواند به‌طور مستقل اتهامات مربوط به نرسیدن دارو به او را تایید کند.
ماسلوف، استاد و محقق در موسسه مکانیک نظری و کاربردی کریستیانوویچ، یکی از مراکز علمی برتر روسیه بود. هر سه متهم متخصص در تولید موشک‌های مافوق صوت هستند؛ حوزه ای که برای توسعه نسل بعدی موشک‌های روسیه با قابلیت پرواز با سرعت 10برابر صوت از اهمیت کلیدی برخوردار است.
همکاران موسسه کریستیانوویچ در 15مه نامه سرگشاده‌ای در حمایت از سه دانشمند زندانی صادر کردند که نشان‌دهنده بی‌گناهی و میهن‌پرستی آنها بود و خاطرنشان کردند که متهمان از امکان مشاغل پردرآمد در خارج از کشور اجتناب کرده‌اند تا خود را وقف «خدمت به علم روسیه» کنند. بر اساس ترجمه این نامه، «ما هر یک از آنها را به‌عنوان یک وطن‌پرست و فردی شایسته می‌شناسیم که قادر به انجام آنچه مقامات تحقیق مدعی آن بوده‌اند، نیستند.» امضاکنندگان نامه اضافه کردند: «در این شرایط، ما نه تنها از سرنوشت همکاران خود می‌ترسیم، بلکه نگران آن هستیم که ما نیز به‌دلیل انجام وظیفه متهم به خیانت شویم.» در این نامه آمده است: «آنچه امروز به خاطر آن پاداش می‌گیریم و برای دیگران سرمشق قرار می‌دهیم، فردا دلیل تعقیب کیفری‌مان می‌شود.»
جزئیات اتهامات علیه این سه نفر محرمانه است؛ اما پورتال خبری شهر علمی که در آن مستقر هستند، گفت که ماسلوف مظنون به انتقال اسرار دولتی به چین است. این منبع گفت ماسلوف بر بی‌گناهی خود تاکید می‌کند و خود را خائن نمی‌داند. او معتقد است که همیشه همه چیز را به درستی انجام داده است. ماسلوف بلافاصله پس از دستگیری، به زندان لفورتوف در مسکو، یک سایت بازجویی سابق کا‌گ‌ب، فرستاده و سپس برای محاکمه به سن‌پترزبورگ منتقل شد. پارلمان روسیه در ماه آوریل به افزایش حداکثر مجازات خیانت رای داد که از 20سال به حبس ابد تغییر یافت. از دیگر افراد دستگیرشده می‌توان به «دکتر والری زوگینتسف»دانشمند برجسته مافوق صوت روسی، از موسسه مکانیک نظری و کاربردی کریستیانوویچ در نووسیبیرسک اشاره کرد که تحت قوانین خیانت بزرگ بازداشت شده است. این موسسه، ارتباطات بین‌المللی گسترده‌ای از جمله با «مرکز تحقیقات و توسعه آیرودینامیک چین» دارد که در زمینه جت‌های جنگنده و موشک‌های مافوق صوت فعالیت می‌کند. بررسی رویترز از مقالات آکادمیک چین نشان می‌دهد که محققان این مرکز تحقیقات چینی در سال‌های اخیر ده‌ها مقاله را با همکارانی که به‌طور مستقیم با ارتش چین همکاری دارند، نوشته‌اند.
وزارت خارجه چین در واکنش به دستگیری و محاکمه دانشمندان روسی به اتهام انتقال اسرار نظامی روسیه به این کشور موضع شفافی نگرفته و تنها در یک موضع‌گیری کلی گفته روابط پکن و مسکو مبتنی برعدم تعهد، عدم رویارویی و عدم هدف قرار دادن اشخاص ثالث است و ماهیت این رابطه اساسا با آنچه برخی از ائتلاف‌های نظامی و اطلاعاتی بر اساس ذهنیت خود در جنگ سرد کنار هم قرار داده‌اند، متفاوت است.
 روسیه در حالی 3دانشمند موشکی خود را به اتهام خیانت و انتقال اسرار نظامی به چین محاکمه می‌کند که در ماه‌های گذشته و پس از آغاز جنگ اوکراین، نزدیک‌ترین روابط سیاسی و اقتصادی را با چین داشته است و از این کشور انتظار کمک برای مقابله با غرب و ناتو در اوکراین را دارد. این پرونده و دستگیری‌هایی که قبلا هم در روسیه به جرم خیانت صورت گرفته است، نشان می‌دهد که مسکو به‌شدت مراقب از دست دادن هرگونه فناوری برتر است؛ حتی اگر این کشور چین باشد؛ یعنی متحدی که از زمان آغاز حمله به اوکراین در پانزده ماه گذشته، مسکو به‌طور فزاینده‌ای برای حمایت سیاسی و تجاری به آن متکی بوده است. سال گذشته نیز «دیمیتری کولکر» (فیزیکدان حوزه لیزری) به اتهام خیانت دستگیر شد؛ اما دو روز بعد بر اثر سرطان درگذشت. وکیل او به رویترز گفت که کولکر متهم به انتقال اسرار به چین بوده است؛ اتهامی که خانواده این دانشمند آن را رد کرده‌اند. در پرونده‌ای دیگر، «والری میتکو» (رئیس آکادمی علوم قطب شمال در سن‌پترزبورگ) در سال‌2020 به انتقال اسرار دولتی به چین متهم شد. وی بارها برای سخنرانی به چین سفر می‌کرد. او دو سال بعد در سن 81سالگی در حبس خانگی درگذشت.
به نظر می‌رسد که پشت دیپلماسی لبخند و مصافحه، روسیه، چین را هنوز یکی از رقبای خود می‌داند. بنا بر اعلام «جورج ناکوزی» (مهندس ارشد هوافضا) در شرکت موسسه آمریکایی «رند» سه دانشمند روس دستگیر شده تنها در یک بخش از کار پیچیده ساخت موشک‌های مافوق صوت شرکت داشتند. او بر این موضوع تاکید دارد که فرآیند ساخت این موشک‌ها بخش‌های دیگری هم دارد که شامل ادغام حسگرها، سیستم‌های ناوبری و نیروی محرکه می‌شود. بنابراین «این یک فرآیند طولانی است و نمی‌توان تنها با انجام یک تحقیق اولیه یک موشک ساخت.»