بزرگنمايي:

پیام ویژه - خراسان /پس از یک دوره ثبات، نرخ ارز روندی کاهشی پیدا کرده و همزمان شاهد افت قیمت خودرو و مسکن هم هستیم، این وضعیت چه دلایلی دارد و آینده بازار ارز به چه عواملی بستگی خواهد داشت؟
همزمان با آرام گرفتن تب و تاب دلار از اواخر سال گذشته و همین طور افت نسبی آن در روزهای اخیر، خبرها حاکی از کاهش فشار تورم در بازارهایی مانند خودرو و مسکن است. به طوری که به عنوان مثال در بازار مسکن، اظهارات یک مقام اتحادیه انبوه سازان از افت تا 20 درصدی قیمت ها در این بازار حکایت دارد. در بازار خودرو نیز گزارش ها حاکی از افت 100 تا 300 میلیون تومانی قیمت بازار اکثر خودروهای داخلی است. در این شرایط، به نظر می رسد عوامل مثبتی موجب ایجاد این وضعیت شده اند؛هر چند کماکان نگاه ها به روندهای بلندمدت نرخ ارز تا بعد از نیمه دوم امسال دوخته شده است.
پس از یک دوره تلاطم و صعود نگران کننده نرخ ارز در ماه های پایانی سال گذشته، شاهد آن هستیم که حدود سه ماه است، این روند رو به ثبات بوده است به طوری که تا پیش از این مدت، دلار با نقش آفرینی ویژه بازار غیررسمی به 60 هزار تومان رسید، اما همان بازارهای غیر رسمی هم اینک نرخ هایی در کانال 49 هزارتومان را اعلام می کنند. در مرکز مبادله ارز و طلا نیز، نرخ دلار کماکان روند با ثباتی را طی می کند و در بازه 42 هزار تومان به خریداران رسمی فروخته می شود.
6 اقدام و رویداد ثبات زا برای بازار ارز
تشخیص این که واقعاً دلیل این ثبات چند ماهه چیست یا این که از میان سبدی از دلایل، نقش کدام عوامل بیشتر بوده، شاید زیاد آسان نباشد. با این حال شاهد همزمانی ثبات نرخ ارز در ماه های گذشته با رویدادهای زیر هستیم:
1- راه اندازی مرکز مبادله ارز و طلا که توانست بخشی از خلأ یک بازار اسکناس ارز را تا حدی پر کند.
2- ایجاد شفافیت موثر درباره خریداران ارز از طریق تحویل ارز با حساب های ارزی و نیز با تاخیر زمانی چند روزه. این اقدام که پس زمینه آن، ارسال اسامی خریداران ارز به سازمان مالیاتی و نیز سازمان هدفمندی یارانه ها بود، توانست بخشی از تقاضای سفته بازی ارز را که پیشتر با کارت های ملی و به خصوص کارت های ملی اجاره ای ایجاد شده بود، کنترل کند.
3- سپری شدن شرایط انتهای سال میلادی قبلی و سال جدید چینی (در ماه های پایانی سال گذشته) که توانست با حذف بخشی از تقاضاهای ارز (توسط شرکت های با حوزه فعالیت خارجی کشور) به مدد بازار ارز کشور بیاید.
4- بهبود شرایط در حوزه سیاست خارجی کشور (که موجب آزادشدن بخشی از پول های بلوکه شد و احتمال دارد در آینده بیشتر شاهد آن باشیم)، به همراه تقویت مناسبات منطقه ای کشورمان که افق تسهیل تجارت خارجی کشور را پدید می آورد موجب شده چشم انداز ارزی در این بخش نیز تا حدی مثبت شود.
5- افزایش نظارت و کنترل ها بر عوامل تورم زای داخلی و به خصوص رفتار غیر منضبطانه برخی بانک ها که هم اینک مسیر رشد نرخ ارز از طریق عوامل درونزا (یعنی رشد نقدینگی و تورم) را بیش از پیش محدودتر کرده است.
6- سیاست تثبیتی بانک مرکزی بر نرخ ارز که حداقل توانست افقی از ثبات نرخ را برای تولیدکنندگان و واردکنندگان مواد اولیه و واسطه ای تولید و پس از آن در قیمت بخشی از محصولات نهایی صنعت کشور فراهم کند؛ هر چند ادامه آن از این منظر که چه میزان بدون تحمیل فشار مصنوعی به عرضه و تقاضای واقعی ارز اجرا خواهد شد، محل بحث بین کارشناسان است.
عقبگرد قیمت در بازارهای سکه، مسکن و خودرو
با توجه به موارد فوق، هم اینک کارنامه قیمتی دارایی هایی نظیر سکه، مسکن و خودرو، ثبات یا افت نسبی نسبت به ماه های اخیر را نشان می دهد.
در تازه ترین رویدادها در این زمینه، دیروز خبرگزاری فارس گزارش داد که سکه طلا با افت یک میلیون و 300 هزار تومانی به کف کانال 28 میلیون تومان یعنی 28 میلیون و 200 هزار تومان رسید؛ هر چند در ادامه، رصد قیمت ها در این بازار نشان داد که به حدود 29 میلیون تومان بازگشته است. در این زمینه به طور کلی شاهد این هستیم که هر قطعه سکه در تنها سه ماه انتهایی سال گذشته با رشدی در حدود 12.7 میلیون تومان، از 19 به 31 میلیون و 700 هزار تومان رسید. اما در ادامه به رغم صعود تا حدود 34 میلیون و 750 هزار تومان در 10 اردیبهشت ، هم اینک به زیر 29 میلیون تومان کاهش یافته است.
در بازار خودرو نیز گزارش 15 خرداد خبرگزاری تسنیم، از افت تا 300 میلیون تومانی خودروهای تولید داخل در دو ماه گذشته حکایت دارد به طوری که به عنوان مثال، شاهین 130 میلیون، کوییک آر 67 میلیون، سمند سورن پلاس 122 میلیون، دنا پلاس 125 میلیون، رانا پلاس 120 میلیون، ساینا 80 میلیون و هایما اس 5 پلاس نیز 320 میلیون تومان افت قیمت را شاهد بوده اند؛ البته نباید تاثیر عرضه خودروهای جدید بر کاهش قیمت ها را نیز نادیده گرفت.
اما در زمینه مسکن اگر چه شاهد این هستیم که آمارهای مسکن چند ماهی است منتشر نمی شوند، با این حال مظنه یابی های اخیر، از رکود و عقبگرد قیمت ها در این بازار حکایت دارد. به طوری که دیروز رئیس انجمن انبوه سازان تهران از کاهش 20 درصدی قیمت مسکن به دلیل رکود خبر داد.
نگاه ها به رویدادهای آینده اقتصاد ایران
با توجه به اهمیت نرخ ارز برای اقتصاد ایران، هم اینک مهم ترین سوالی که مطرح می شود، آینده وضعیت نرخ ارز ورای شرایط کنونی است. در این زمینه طبیعی است در درجه اول، پایدار بودن عواملی که برشمرده شد برای ادامه ثبات در بازار ارز اهمیت دارد. با این حال، طبق تازه ترین تحلیل های صورت گرفته، باید به نقش مهم رشد نقدینگی و چگونگی آن در شکل گیری تورم در بلندمدت اشاره کرد. در صورتی که اقدامات انضباط بخش به کسری بودجه دولت و همین طور نظام بانکی و نیز مهار سوداگری در اقتصاد، کماکان با قوت ادامه یابد و همین طور تداوم شرایط کنونی، می توان به ادامه ثبات و حتی کاهش نرخ ارز در بلندمدت امیدوار بود؛ وگرنه چرخش چرخه های تکرار شونده رشد نرخ ارز و تورم و نقدینگی و ... مانند سال های قبل دور از انتظار نیست.