بزرگنمايي:

پیام ویژه - تجارت نیوز /آمارها و مشاهدات میدانی حاکی از آن است که بانک‌ها در دو سال اخیر از وظایف خود در قبال پرداخت وام‌های مربوط به بخش مسکن سر باز زده‌اند. در همین راستا سیدمحمدرضا میرتاج‌الدینی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس بر تسریع پرداخت تسهیلات مسکن از سوی بانک‌ها کرده است تا روند ساخت مسکن سرعت بگیرد. اما پرداخت وام‌های مسکن از سوی بانک‌ها در نهایت مشکلات مربوط به این حوزه را حل می‌کند؟
امتناع بانک‌ها از پرداخت تسهیلات مربوط به حوزه مسکن یکی از ده‌ها مشکلی است که بازار املاک ایران هم‌اکنون با آن روبه‌روست.
بانک‌ها با وجود اینکه مکلف هستند 30 درصد از اعتبارات خود را در حوزه مسکن هزینه کنند، اما مشاهدات میدانی نشان می‌دهد اغلب شعب در مقابل درخواست متقاضیان مبنی بر دریافت وام‌های مسکن، می‌گویند بخشنامه مربوطه به آنها ابلاغ نشده یا اعتبار کافی ندارند!
مثال مبرهن بر این امر عملکرد بانک‌ها در پرداخت تسهیلات مربوط به وام نهضت ملی مسکن است. ماده (4) قانون جهش تولید مسکن تاکید کرده است: «بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی مکلفند حداقل 20 درصد از تسهیلات پرداختی خود را در هر سال با نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار به بخش مسکن اختصاص دهند، به صورتی که در سال اول اجرای قانون از حداقل 360 هزار میلیارد تومان تسهیلات برای واحدهای موضوع این قانون کمتر نباشد و برای سال‌های آینده نیز حداقل منابع تسهیلاتی مذکور با افزایش درصد صدرالذکر مطابق با نرخ تورم سالانه افزایش یابد.»
این در حالی‌ست آمارها نشان می‌دهد در سال اول 18 درصد و در سال دوم نیز 17 درصد از تکلیف قانونی بانک‌ها در پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن محقق شده است. در مجموع، عملکرد تسهیلات‌دهی نظام بانکی به نهضت ملی مسکن 17.5 درصد بوده است.
بانک‌ها در پرداخت تسهیلات مسکن تعلل نکنند
به‌تازگی نیز محمدرضا میرتاج الدینی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در این مورد بیان کرده است: باید دستور رئیس‌ جمهوری جدی گرفته شود چون بانک‌ها باید 30 درصد از اعتبارات خود را در راستای مسکن هزینه کنند که گاهی برخی از بانک‌ها با سخت‌گیری تسهیلات پرداخت نمی‌کنند.
او افزوده است: اخیرا رئیس جمهوری تاکید داشته است که باید مدیران بانک‌هایی که در پرداخت تسهیلات مسکن کوتاهی داشته‌اند بازخواست شوند و وضعیت پرداختی‌ها بهتر شود؛ انتظار می‌رود با این دستور رئیس جمهوری شاهد تسریع در پرداخت تسهیلات مسکن از سوی بانک‌ها باشیم. اما حتی در صورت پرداخت منظم تسهیلات آیا گرهی از مشکلات مردم برای ساخت یا خرید مسکن باز خواهد شد؟
جامه کوتاه تسهیلات مسکن بر تن مشکلات خریداران
در حالی که در برخی کشورهای خارجی، دولت تا 80 درصد قیمت تمام‌شده خانه را به خریداران وام می‌دهد، با وام‌ خرید مسکن در ایران حتی نمی‌توان یک اتاق خرید.
دولت، امسال در پی مشکلات مربوط به بخش مسکن تصمیم گرفت سقف برخی از این تسهیلات را افزایش دهد، اما نه تنها باز هم چندان کارآمد نخواهد بود بلکه برای دریافت آن، مشکلات دیگری هم وجود دارد. برای مثال شورای پول و اعتبار در آخرین روز بهار 1402 سقف تسهیلات خرید مسکن از محل اوراق حق تقدم (تسه) را افزایش داد.
پیش از این، وام مسکن برای زوجین تهرانی به علاوه وام جعاله 480 میلیون تومان بود که به 960 میلیون تومان رسیده است. همچنین به مجردهای تهرانی نیز 280 میلیون تومان تعلق می‌گرفت که اکنون تا 560 میلیون تومان رشد داشته است.
البته این افزایش سقف وام مصائب دیگری به دنبال داشت که باعث شد اکثر متقاضیان عطای آن را به لقایش ببخشند و به دنبال راه دیگری برای خرید مسکن بگردند. اولین مانع این تسهیلات اقساط ماهانه است؛ اقساط ماهانه وام 960 میلیون تومانی حدود 19 میلیون و 300 هزار تومان است و کل بازپرداخت آن دو میلیارد و 780 میلیون تومان برآورد می‌شود. میزان اقساط برای مجردها نیز 11 میلیون و 277 هزار تومان برآورد می‌شود.
مانع دوم، هزینه‌ای است که باید برای وام پرداخت شود. اکنون قیمت اوراق تسه 90 هزار تومان است و با توجه به اینکه زوجین تهرانی برای وام 960 میلیون تومانی باید هزار و 920 عدد اوراق تهیه کنند در نتیجه باید 172 میلیون و 700 هزار تومان بپردازند. مجردهای تهرانی نیز بر این ترتیب ملزم به خرید هزار و 120 عدد اوراق تسه و در نهایت پرداخت 100 میلیون و 800 هزار تومان هستند.
اما خرید اوراق تنها هزینه وام مسکن نیست و بر اساس گفته متقاضیان از ابتدا تا انتهای مراحل دریافت این تسهیلات هزینه‌های دیگری نیز در انتظار مردم است. بررسی‌های میدانی تجارت‌نیوز نشان می‌دهد اکنون بانک برای کارشناسی ملک حدود دو تا چهار میلیون تومان دریافت می‌کند.
از سوی دیگر باید مبلغی نیز برای محضرخانه جهت قرار دادن سند خانه در رهن بانک پرداخت کرد؛ هزینه‌ای که پیش از این برای مجردها از 6 میلیون تا حدود 9 میلیون تومان و برای متاهل‌ها از 12 تا 18 میلیون تومان هزینه داشت و حالا با افزایش مبلغ وام و بازپرداخت آن افزایش پیدا می‌کند.
این هزینه‌ها در حالی‌ست که متوسط قیمت مسکن در تهران بر اساس گفته کارشناسان اکنون متوسط قیمت مسکن در تهران به حدود 75 میلیون تومان رسیده و بنابراین در بهترین حالت و با وام 960 میلیون تومانی می‌توان تنها می‌توان کمتر از 13 متر از یک خانه را خریداری کرد.
در نهایت این‌گونه می‌توان نتیجه‌گیری کرد که حتی پرداخت منظم وام‌های بخش مسکن و بانک‌ها، خود تسهیلات نیز چندان در زمینه مشکلات مردم در تامین سرپناه کارگشا نیستند.