بزرگنمايي:

پیام ویژه - کنفرانس آب و هوایی سازمان ملل امسال قرار است از 30 نوامبر به میزبانی شهر دبی برگزار شود.

به گزارش جماران به نقل از یورونیوز، قرار است جهان بر سر گام‌های بعدی خود در راه مبارزه با تغییرات آب‌وهوایی به بحث و تبادل نظر بنشیند، هر کشوری نگرانی‌ها و منافع خاص خود را در این زمینه دارد و نمایندگان کشورها امیدوارند در نشست تغییرات اقلیمی امسال بخشی از این دغدغه‌ها را مطرح کنند.
در این قبیل نشست‌های اقلیمی که توسط سازمان ملل متحد برگزار می‌شود، مذاکرات تنها زمانی به نتیجه می‌رسد که حمایت یکپارچه همه کشورهای حاضر را در بربگیرد. اما رسیدن به اجماع در مورد مسائل اقلیمی آنچنان هم آسان نبوده و چالشی دلهره‌آور به حساب می‌آید.
در اینجا به برخی از منافع بازیگران اصلی و بلوک بندی‌های حاضر در نشست اعضای کنوانسیون سازمان ملل درباره چارچوب تغییرات اقلیمی که بیشتر به عنوان «کنفرانس کوپ 28 / COP28» نامیده می‌شود، اشاره خواهد شد. 
کنفرانس آب و هوایی سازمان ملل امسال قرار است از 30 نوامبر به میزبانی شهر دبی برگزار شود.
چین، دومین اقتصاد جهانی که هنوز در حال توسعه است
کشور چین با ظرفیت گسترده‌ای که در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر دارد و همچنین با استفاده فزاینده‌ای که از زغال سنگ می‌کند، چه در زمینه انرژی‌های پاک و چه در زمینه انرژی‌های اصطلاحا کثیف در جهان یکه‌تاز است.
چین سالانه مسئول انتشار نزدیک به 30 درصد از آلاینده‌های جهانی است و بزرگترین تولید کننده گازهای گلخانه‌ای در جهان به حساب می‌آید.
البته این کشور خودش نیز از تأثیرات تغییرات آب و هوایی همچون موج گرما و سیل، و همچنین خشکسالی شدید رنج می‌برد.
استدلال پکن در چهارچوب مذاکرات اقلیمی این است که کشورهای توسعه‌یافته و ثروتمندی مانند ایالات متحده باید به عنوان بزرگترین تولیدکننده دی‌اکسید کربن در تاریخ، زودتر و سریع‌تر از سایرین در سیاست‌های اقلیمی و مالی گام بردارند.
چین با وجود داشتن دومین اقتصاد بزرگ جهان پس از ایالات متحده، خود را به عنوان یک کشور در حال توسعه در مذاکرات اقلیمی قلمداد می‌کند.
ایالات متحده، بزرگترین تولیدکننده نفت و گاز جهان
ایالات متحده آمریکا، در حالی که به عنوان دومین تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای جهان در نشست امسال کوپ-28 شرکت می‌کند که حدودا یک سال از ارائه مشوق یارانه‌ای 369 میلیارد دلاری آن برای وسایل نقلیه الکتریکی و سایر محصولات سبز می‌گذرد. انتظار می‌رود که آمریکا ذیل «قانون کاهش تورم»، ظرفیت انرژی پاک خود را تا سال 2030 تا سه برابر افزایش دهد.
ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا اکنون از دیگر اعضا می‌خواهند تا آن‌ها نیز به وعده سه برابر کردن ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر در همین دهه میلادی بپیوندند.
علاوه بر این، ایالات متحده که خود بزرگترین تولیدکننده نفت و گاز جهان است، از بند حذف تدریجی استفاده از سوخت‌های فسیلی که عامل انتشار گاز دی‌اکسید کربن است حمایت می‌کند.
از آنجائی که واشنگتن در سال جاری میلادی دیگر وعده پرداخت پول نقد را به سازمان ملل متحد در حوزه آب و هوایی نداده است،‌ پیش‌بینی می‌شود در نشست امسال، نمایندگان ایالات متحده برای تامین مجدد مالی در حوزه آب و هوا تحت فشار قرار بگیرد.
ایالات متحده آمریکا در عوض از ایجاد یک صندوق جدید برای کمک به کشورهای فقیرتر در جهت مقابله با آسیب‌های ناشی از آب و هوا حمایت کرده اما تصریح می‌کند که هیچ کشوری ملزم به مشارکت در آن نخواهد بود.
اتحادیه اروپا؛ متحد جزیره‌های کوچک
موضع 27 کشور عضو اتحادیه اروپا در مذاکرات کوپ-28 یکی از جاه طلبانه‌ترین‌ها مواضع بین اعضا است. این بلوک برای سه برابر کردن ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر، حذف تدریجی سوخت‌های فسیلی، پایان دادن به ساخت نیروگاه‌های جدید زغال سنگی و تامین برق با منابع تجدیدپذیر، آن هم در مدت زمان همین دهه میلادی تلاش خواهد کرد.
اتحادیه اروپا علاوه بر این ها، از کشورها می‌خواهد که توافق کنند تا از فناوری‌های وابسته به سوخت‌های فسیلی فقط به میزان کمی استفاده شود. این موضوع به چالشی بین اتحادیه اروپا و کشورهایی تبدیل شده است که به سوخت‌های فسیلی متکی هستند و فناوری‌های وابسته به سوخت فسیلی را راهی برای پیشرفت خود می‌دانند.
در مذاکرات اقلیمی سازمان ملل، بلوک اتحادیه اروپا به طور سنتی با کشورهای جزیره‌ای کوچکی که در برابر تغییرات آب و هوایی آسیب‌پذیر هستند متحد است، و همین موضوع باعث شده تا اتحادیه اروپا بر سر جزئیات صندوق رسیدگی به خسارات آب و هوایی با متحدان خود اختلاف داشته باشد.
به عبارتی، اتحادیه اروپا از چین و سایر اقتصادهای بزرگ می خواهد که به صندوق برنامه‌ریزی شده برای این موضوع، پرداخت‌هایی داشته باشند که پکن با آن مخالف است.
بریتانیا؛ ادامه دهنده اکتشاف نفت و گاز و متعهد به اهداف
علیرغم خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا در سال 2020، بریتانیا با درخواست‌هایی مشابه به درخواست‌های اتحادیه اروپا - از جمله حذف تدریجی سوخت‌های فسیلی و سه برابر کردن انرژی‌های تجدیدپذیر - به نشست امسال کوپ-28 می‌آید.
با این حال، لندن با تضعیف برخی سیاست‌های سبز و تصویب 27 مجوز برای اکتشاف نفت و گاز در سال جاری میلادی، برخی از دیپلمات‌های آب‌وهوایی را نگرانی‌ کرد. 
دولت بریتانیا مدعی است که با این وجود باز هم در مسیر دستیابی به اهداف آب و هوایی خود است.
کشورهای پایه
برزیل، آفریقای جنوبی، هند و چین بلوک کشورهای پرجمعیت و به سرعت در حال توسعه را تشکیل می‌دهند. هر یک از این چهار کشور از طریق کنوانسیون سازمان ملل درباره چارچوب تغییرات اقلیمی (UNFCCC) و در قالب مفهوم «مسئولیت‌های مشترک اما متمایز» تقاضای تامین مالی و عدالت بیشتر را دارند، به این معنی که کشورهای ثروتمندی که از نظر تاریخی بیشترین میزان انتشار دی اکسید کربن را داشته‌اند باید برای رسیدگی به این مشکل بیشتر تلاش کنند.
هند سال گذشته پیشنهاد داد که توافق کاهش تدریجی استفاده از زغال سنگ باید کاهش استفاده از نفت و گاز را هم شامل شود. این کشور حمایت بیش از 80 کشور را در این زمینه به دست آورد، اما عربستان سعودی و سایر تولیدکنندگان نفت و گاز مانع تصویب آن شدند.
برزیل مذاکرات در مورد مقررات بازارهای اعتباری در حوزه کربن را پیش کشیده است و از طریق آن قصد دارد از جنگل‌های وسیع خود درآمدزایی کند.
آفریقای جنوبی نیز در سال 2021 در توافقی با اتحادیه اروپا، ایالات متحده و سایر کشورها موفق شد 8.5 میلیارد دلار کمک هزینه برای گذار از زغال سنگ و حرکت به سمت انرژی های تجدیدپذیر دریافت کند.
اما این کشور در حال حاضر با بدترین بحران خود در زمینه تامین برق مواجه است و با خاموشی‌های مکرر برق و دست و پنجه نرم با کارخانه‌های فرسوده زغال‌سنگ که مکرراً خراب می‌شوند رو برو است.
گروه 77 به علاوه چین
این اتحاد که متشکل از 77 کشور در حال توسعه به علاوه چین است، می‌خواهد که کشورهای ثروتمند نسبت به کشورهای فقیرتر مسئولیت ببیشتری در کاهش دی‌اکسید کربن داشته باشند. 
یک سوال کلیدی در نشست امسال این خواهد بود که آیا این گروه 77 کشوری در کنار هم می‌مانند؛ چراکه کشورهای کوچکتر به دنبال اقدامات فوری آب و هوایی هستند، حال آن که اعضای بزرگتری مانند چین نسبت به کاهش سریع آلاینده‌ها محتاط هستند.
گروه مذاکره‌کنندگان آفریقایی
کشورهای آفریقایی در نشست امسال کوپ-28 به دنبال تامین مالی برای سرعت بخشیدن به پروژه‌های انرژی‌های پاک در کشورهای خود هستند.
برخی از کشورهای آفریقایی از جمله کنیا، اتیوپی و سنگال از ایده حذف تدریجی سوخت فسیلی حمایت کرده‌اند. اما دیگران مانند موزامبیک می خواهند ذخایر گاز خود را توسعه دهند تا هم ظرفیت تولید خود را بالا ببرد و هم جوابگوی نیازهای گاز اروپا باشد.
گروه مذاکره‌کنندگان آفریقایی می‌گوید، هرگونه معامله برای حذف تدریجی سوخت‌های فسیلی باید به کشورهای فقیر اجازه دهد تا در کوتاه‌مدت اندوخته‌ای را برای جلوگیری از کمبود انرژی فراهم کنند.
اتحاد کشورهای جزیره‌ای کوچک
این اتحاد که با نام اختصاری AOSIS شناخته می‌شود، نماینده کشورهایی است که به طور نامتناسبی در برابر اثرات آب و هوایی از جمله افزایش سطح دریا آسیب پذیر هستند.
آسیب‌های مستقیمی که این گروه از تغییرات اقلیمی دیده‌اند به اعضای آن موقعیتی تأثیرگذار در مذاکرات کوپ می دهد. از جمله اولویت های مذاکرات کوپ شامل تأمین مالی ضرر و زیان و حذف تدریجی استفاده از سوخت فسیلی برای محدود نگه داشتن گرمایش جهانی به 1.5 درجه سانتیگراد است.
گروه کشورهای کمتر توسعه یافته
46 کشور این گروه در برابر تغییرات اقلیمی بسیار آسیب پذیر هستند اما سهم کمی در آن داشته‌اند. جدای از درخواست برای رسیدگی به ضرر و زیان‌هایشان، کشورهای این گروه از کشورهای ثروتمند می خواهند تا منابع مالی خود را برای سازگاری با آب و هوا دو برابر کنند.
کنفرانس آب و هوایی «کوپ27» تحت الشعاع محدودیت‌های آزادی بیان در مصر
باید دید که آیا اعضای شرکت کننده در کوپ 38 در کشور امارات عربی متحده به اجماع بر سر موضوعات دست خواهند یافت.
چه انتقادهایی به میزبانی دبی از نشست تغییرات اقلیمی وارد است؟
دبی میزبان یکی از مهم‌ترین نشست‌های تغییرات اقلیمی، کوپ28 است. قرار است در این نشست رهبران جهان، از جمله پادشاه بریتانیا و پاپ فرانسیس نیز شرکت کنند. دبی، به‌ویژه به دلیل قوانین سخت‌گیرانه در رابطه با اتحادیه‌های کارگری و فعالیت‌های مدنی مورد انتقاد است.
جان گمبرل، مدیر بخش خلیج فارس و ایران خبرگزاری آسوشیتدپرس درباره این انتقادها می‌گوید.
آقای گمبرل تاکید دارد که فعالان محیط زیستی امارات را یک تولید کننده مهم نفت در جهان می‌دانند و تردید دارند که کوپ 28 بتواند به اهداف مورد نظرش برسد با این حال اعلام خبر سفر رهبران جهانی به دبی از پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان گرفته تا پادشاه بریتانیا، برگ برنده‌ای برای دبی به شمار می‌آید.
نگرانی‌خزانه‌داری ایالات متحده در مورد ورود پول از منشا روسیه به دبی
آقای گمبرل می‌گوید: «برگزاری کوپ 28 در دبی به نقدهایی در همین زمینه دامن زده که این نکات بسیار مهم هستند. آنهم زمانی که جهان در تلاش است وضعیت خود را در مورد انتشار گازهای گلخانه‌ای و گرمایش زمین بهبود بخشد. این را هم باید بدانیم که در حوزه محیط زیستی این نخستین تلاش جهانی پس از دستیابی به توافق پاریس است و فرصتی است پیش روی دبی تا بار دیگر خودش را در کانون توجه بین‌المللی قرار دهد.»
گمبرل می‌افزاید: «اکنون ما شاهد رونق در بازار املاک و مستغلات دبی هستیم. وقتی نوبت به وضعیت مشاغل در دبی می‌رسد، باز هم آنجا شاهد رونق هستیم. واقعیت این است که مردم بیشتری برای زندگی به دبی می‌آیند که بخشی از آن به دلیل درهای باز دبی است. اما همچنین به این دلیل است که افراد می‌توانند پول زیادی را به دبی منتقل کنند. همین مساله نگرانی‌هایی را برای خزانه‌داری ایالات متحده در مورد ورود پول از منشا روسیه به وجود آورده است، آنهم زمانی که مسکو با اوکراین در جنگ است.»
دبی جایی که هم فعالیت احزاب سیاسی در آن غیرقانونی است و هم فعالیت سندیکاها
این تحلیلگر مسائیل سیاسی تاکید کرد: «دبی بخشی از امارات عربی متحده است، کشوری که یک فدراسیون یکه‌سالار متشکل از هفت شیخ نشین است. جایی که هم فعالیت احزاب سیاسی در آن غیرقانونی است و هم فعالیت اتحادیه‌ و سندیکاها. پرسش کلیدی دیگر در جریان برگزاری این نشست این است که آیا مردم می‌توانند در جریان کوپ 28 اعتراض کنند؟ اکنون، سازمان‌دهندگان نشست و اماراتی‌ها گفته‌اند که محل‌هایی برای برگزاری اعتراض‌ها تعبیه شده است اما مشخص نیست که این محل‌ها چگونه عمل خواهند کرد و افراد تا کجا اجازه خواهند داشت اعتراض خود را پیش برند؟»
آقای جان گمبرل به نفش امارات به عنوان یک تولید کننده نفتی پرداخت و گفت: «بخش مهم دیگری از انتقادهای گسترده‌تر از میزبانی کوپ 28 توسط امارات این واقعیت است که آنها تولیدکننده بزرگ نفتی به شمار می‌آیند. اکنون، آنها حدود 4 میلیون بشکه نفت خام در روز تولید می‌کنند که به تولید انتشار گازهای گلخانه‌ای و تغییرات آب و هوایی دامن می‌زند. البته اماراتی‌ها هم توجیه خودشان را دارند و می‌گویند از مسیر تولید نفت می‌خواهند منابع مالی به دست آورده تا بتوانند کشورشان را به سمت آینده‌ای سبزتر سوق دهند.»
گمبرل درباره نگرانی فعالان از افزایش سطح تولید نفت از سوی اماران نیز تاکید کرد: «فعالان نگرانند که دبی و امارات می‌خواهند تولید نفت خود را تا 5 میلیون بشکه در روز افزایش دهند. هر چه نفت بیشتری وارد بازارهای جهانی شود، نفت بیشتری دود شده و به هوا می‌رود.»
این کارشناس مسائل خاورمیانه همچنین تاکید کرد: «آنچه فعالان را واقعا نگران کرده این است که که امارات به جای شریک شدن در این گفتگوها، بر نقش خود به عنوان یک تولیدکننده نفت تمرکز کند. همچنین انتقاداتی به سلطان الجابر وجود دارد. او رئیس منصوب شده برای مذاکرات کوپ است. او همچنین مدیرعامل شرکت غول پیکر ملی نفت دولتی ابوظبی است. این مساله به این نگرانی‌ دامن زده که او ممکن است بیشتر بر تجارت نفت تمرکز کند تا وضعیت تغییرات اقلیمی.»