پیام ویژه - فارس / پاناما از نخستین کشورهایی بود که موجودیت جعلی اسرائیل را به رسمیت شناخت و حتی در جنگ 1948 برای آن سلاح فرستاد؛ پیوندی که امروز با آموزش نیروهای امنیتی پاناما توسط تل‌آویو ادامه دارد.
هر گردشگری که وارد شهر «پاناما سیتی» پایتخت پاناما شود، بی درنگ توجه‌اش به خیابان «اسرائیل» جلب می‌شود، یکی از خیابان‌های اصلی شهر که نشانه‌ای آشکار از پیوند عمیق میان پاناما و رژیم صهیونیستی است.به گزارش الجزیره، بر خلاف بیشتر کشورهای آمریکای مرکزی و جنوبی، جمهوری پاناما تاکنون کشور فلسطین را به رسمیت نشناخته و دانشگاه‌های آن نیز شاهد هیچ‌گونه تظاهرات یا اعتراضی در محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی به نوار غزه نبوده‌اند. اگرچه شمار مسلمانان و یهودیان پاناما تقریباً برابر (حدود 20 هزار نفر) است، اما یهودیان این کشور از نفوذ سیاسی چشمگیری برخوردارند، در حالی‌که اعراب بیشتر در زمینه تجارت و اقتصاد تأثیرگذار هستند. نفوذ چشمگیر یهودیان، باعث شد پاناما از نخستین کشورهای جهان باشد که بلافاصله پس از اشغال فلسطین در پی نکبت 1948، موجودیت رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخت. همراه اسرائیلدر نوامبر 2012، پاناما یکی از 9 کشوری بود که با پذیرش عضویت ناظر غیررسمی برای دولت فلسطین در مجمع عمومی سازمان ملل مخالفت کرد. اخیراً نیز در رأی‌گیری‌های این نهاد درباره تجاوز مستمر اسرائیل به غزه، از محکوم کردن آن خودداری کرده و رأی ممتنع داده است. پس از به رسمیت شناختن زودهنگام اسرائیل در جریان جنگ اول اعراب و رژیم صهیونیستی در سال 1948، پاناما حتی یک کشتی حامل اسلحه به تل‌آویو فرستاد؛ اقدامی که نشانه روابط ویژه‌ای است که از آن زمان تاکنون میان دو طرف برقرار بوده است.
بازار
از سال 1963 تاکنون، دو طرف در حوزه‌های مختلف علمی، آموزشی، هنری و انتقال معلمان همکاری داشته‌اند. آموزش، یکی از ارکان این روابط بوده و صدها دانش‌آموز پانامایی در برنامه‌های کشاورزی و فناوری اسرائیل آموزش دیده‌اند. رژیم صهیونیستی همچنین نیروهای امنیتی پاناما را آموزش می‌دهد و توانایی‌های آن را در زمینه تأمین امنیت کانال پاناما و مرزها ارتقا بخشیده است. این همکاری دوطرفه، هم برای پاناما منافع امنیتی داشته، هم باعث تحکیم حضور رژیم اسرائیل در منطقه شده است. ریشه‌های یهودیان پاناماریشه‌های حضور یهودیان در پاناما به یهودیان اسپانیا و پرتغال بازمی‌گردد که در دوران قرون وسطی قربانی دادگاه‌های تفتیش عقاید و تبعیض نژادی بودند و ناگزیر به مهاجرت به قاره جدید شدند. در قرون 17 و 18، بسیاری از مهاجران اروپایی که به سواحل پاناما رسیدند، یهودی بودند و با گذشت زمان بخشی از بافت اجتماعی این کشور شدند. بسیاری از آنان از همان ابتدا وارد تجارت شدند و این مسیر را در دهه‌های بعد گسترش دادند. با این حال، بخش عمده یهودیان پاناما در آغاز قرن بیستم از سوریه و لبنان مهاجرت کردند و در جریان جنگ جهانی دوم نیز یهودیانی از اروپای شرقی به آن‌ها پیوستند. رشد تجارت ناشی از بهره‌برداری از کانال پاناما، یهودیان را جذب کرد و این جامعه مدارس، کنیسه‌ها و سازمان‌های مدنی ایجاد کرد که به تثبیت جایگاه اجتماعی و اقتصادی‌شان در پاناما انجامید.
تبعیض میان یهودیان و مسلمانان در پاناما«روبین فاری»، مدیر اجرایی یکی از شرکت‌های پانامایی، نفوذ یهودیان را ناشی از روابط تجاری و مالی قوی پاناما با آمریکا می‌داند. وی به الجزیره گفت: «سرمایه آمریکایی، ستون فقرات اقتصاد، تجارت و بانکداری پاناما است و با توجه به نقش گسترده یهودیان نیویورک در وال‌استریت، طبیعی است که روابط آن‌ها با یهودیان پاناما نیز اثرگذار باشد و به نفع این جامعه فعال تمام شود». تلفیق کامل یهودیان پاناما در ساختار اجتماعی این کشور باعث شد که دو نفر از یهودیان پانامایی در دهه‌های 60 و 80 میلادی به ریاست‌جمهوری برسند: «ماکس دل‌وایه» و برادرزاده‌اش «اریک آرتورو دل‌وایه». یکی از دیپلمات‌های خاورمیانه‌ای مقیم پاناما سیتی به الجزیره گفت: «یهودیان پاناما بخشی از بافت جامعه هستند و تبعیضی علیه آن‌ها وجود ندارد. به آن‌ها به چشم بیگانه یا مهاجر تازه‌وارد نگاه نمی‌شود. اما این تصویر برای مسلمانان پاناما متفاوت است. با وجود موفقیت اقتصادی و مالی مسلمانان و اعراب پاناما، همچنان در چشم جامعه کاملاً یکپارچه دیده نمی‌شوند». حضور کهن اسلاماسلام از گذشته‌ای کهن در پاناما برخوردار است. نخستین مسجد مسلمانان در پاناما به سال 1552 بازمی‌گردد؛ زمانی که گروهی از قوم ماندینکا از آفریقا به سواحل اقیانوس اطلس آورده شدند تا در معادن طلا به‌عنوان برده کار کنند. در دوره‌های معاصر، نخستین موج مهاجرت مسلمانان از شبه‌قاره هند بود و سپس گروهی از اعراب مسلمان، عمدتاً لبنانی‌تبار، به شهر کولون آمدند و بعداً فلسطینی‌ها و سوری‌ها نیز به آنان پیوستند. در آغاز دهه 1990، جامعه‌ای اسلامی شکل گرفت.
رشد جمعیت مسلمانان باعث تأسیس مراکز مذهبی شد. در سال 1981، مرکز فرهنگی اسلامی در کولون تأسیس شد و به نقطه کانونی فعالیت مسلمانان پاناما بدل گردید. اعراب پاناما در موفقیت اقتصادی این کشور نقش بارزی داشته‌اند و در زمینه فروش عمده و خرده و تجارت بسیار فعال بوده‌اند. روحیه کارآفرینی آن‌ها به رونق منطقه آزاد تجاری کولون کمک زیادی کرده است. با این حال هیچ نشانی از اینکه مسلمانان توانسته باشند بر سیاست‌های کلان پاناما تأثیر گذار باشند یا در مناصب مهم ورود کرده باشند، وجود ندارد.