بزرگنمايي:

پیام ویژه - همشهری / در صورتی که پس از چند سال بحث رمزارزی با شرایط واقعی از سوی بانک مرکزی تولید شود، می‌توان آن را فرصتی مغتنم برای ایران دانست.
چند روز پیش رئیس بانک مرکزی اعلام کرد، درصورتی که شورای پول و اعتبار موافقت کند «رمزارز ملی» به‌صورت آزمایشی در کشور عرضه می‌شود. با این حال، از آنجا که رمزارزها مبتنی بر تکنولوژی بلاکچین هستند و ویژگی این تکنولوژی، غیرمتمرکزبودن آن است، اصطلاح «رمزارز ملی» باعث ابهاماتی شده است. به‌کاربردن پسوند «ملی» برای رمزارز درست است؟ رمزارز ملی چه کارکردی دارد؟ آیا «ملی»‌ شدن یک رمزارز با ویژگی عدم‌تمرکز رمزارزها که مبتنی بر بستر غیرمتمرکز بلاکچین است، همخوانی دارد؟ آیا رمزارز ملی برای مبادلات بین‌المللی و تحریم‌ها کاربرد دارد یا فقط کارکرد داخلی دارد؟ مجموعه این پرسش‌ها باعث می‌شود که 2 مفهوم متفاوت از این اصطلاح برداشت شود که هم می‌تواند درست باشد و هم نادرست.
معیار ارزش
سهیل نیکزاد، کارشناس حوزه رمزارز و بلاکچین، در گفت‌وگو با همشهری با اشاره به این که رمزارز، بسته ارزشمندی است که توسط تکنولوژی بلاکچین و نظایر آن و در یک فضای خودمختار جابه‌جا می‌شود، مهم‌ترین ویژگی این فضا را خودمختاربودن آن می‌داند.
نیکزاد تأکید می‌کند: «اگر ویژگی خودمختاری از این فضا گرفته شده و اطلاعات بدون ویژگی‌های بلاکچین، روی یک سرور عادی ذخیره شود، با یک سکه وفاداری (token loyalty) که مثلا یک انجمن یا باشگاه وفاداری یک کسب‌وکار به اعضایش یا دیگران می‌دهد، فرقی نمی‌کند.»
نیکزاد که علاقه‌مند است با عنوان بیت‌کوینر از او یاد شود، می‌گوید: «آنچه یک توکن را ارزشمند می‌کند 2 ویژگی است. اول خود آن شبکه‌ای است که این توکن در آن تراکنش می‌خورد؛ چراکه این شبکه ابزاری است که برای تراکنش شما فراهم شده. درواقع بخشی از سرویسی که کاربر از رمزارز می‌گیرد، همان تراکنش‌خوردن رمزارز است. دوم اینکه آن چیزی که جابه‌جا می‌شود هم منبعی از ارزش داشته باشد.»
تعاریف رمزارز ملی
در مورد اصطلاح رمزارز ملی می‌تواند تناقض‌هایی به‌وجود بیاید. بنابراین باید تعریف دقیقی از رمزارز ملی داشته باشیم.
کارشناس حوزه رمزارز و بلاکچین در این مورد می‌گوید: «اگر عنوان «ملی» اشاره به این موضوع داشته باشد که این پول در جایی مشخص قرار است خرج شود و محدوده جغرافیایی مشخصی را برای خرج‌شدن یا تراکنش‌زدن آن درنظر دارد، آن‌وقت با مفهومی متناقض روبه‌رو خواهیم بود؛ چراکه تعریف رمزارز مبتنی بر این است که تا حدودی می‌تواند هویت افراد را ناشناخته نگه دارد. بنابراین عنوان «ملی» برای یک رمزارز نمی‌تواند به محدوده فعالیت رمزارز اشاره کند.»
نیکزاد در عین حال به مفهومی دیگر از عنوان «ملی» اشاره می‌کند که در معنای خاستگاه یک رمزارز به‌کار برده می‌شود. به‌گفته او «یک رمزارز می‌تواند به‌وسیله نهاد مالی یک کشور مانند بانک مرکزی تولید شود.»
به همین‌خاطر نیکزاد تأکید می‌کند که بهتر است به‌جای عبارت «رمزارز ملی» از «رمزارز بانک مرکزی» استفاده شود.
این کارشناس با اشاره به این که مسئول ارزش‌داشتن یا نداشتن پولی که یک بانک مرکزی منتشر (mint) می‌کند، خود آن بانک است، ادامه می‌دهد: «بلاکچین می‌تواند به‌عنوان یک سرویس برای تراکنش‌های آن پول به بانک‌های مرکزی دنیا پیشنهاد شود. به‌عبارت دیگر، بانک‌های مرکزی کشورها که پیش از این تراکنش‌های رمزارز خود را در شبکه سرورهای داخلی خود انجام می‌دادند، اکنون می‌توانند در بستر جدیدی به نام بلاکچین فعالیت کنند.»
به‌گفته او «شرایط چنین بستری هم مشخص است؛ یعنی بانک مرکزی یک کشور باید رمزارزی تولید کند که ارزش هر واحد آن به‌اندازه واحد پولی باشد که آن بانک مرکزی چاپ می‌کند. در واقع این رمزارز باید به‌وسیله آن بانک مرکزی منتشر شود نه توسط شخصی دیگر.»
نبود تفاوت در محتوای ارزش
در واقع این بستر ابزاری می‌شود برای بانک مرکزی که همان واحد پولی که قبلا در قالب اسکناس یا سکه عرضه می‌کرد، این‌بار در قالب توکن رمزارزی منتشر کند.
نیکزاد تأکید می‌کند: «محتوای ارزش این بسته هیچ تفاوتی با پول ملی یک کشور ندارد و به همین دلیل به آن رمزارز ملی گفته می‌شود. اما دلیل این که به آن رمزارز گفته می‌شود این است که با حساب بانکی، اسکناس یا سکه فیزیکی تبادل نمی‌شود و با کوین‌های رمزارزی تبادل می‌شود.» کارشناس حوزه رمزارز و بلاکچین چنین تعبیری از رمزارز ملی را اقدامی قابل‌ستایش می‌داند، چراکه فرصتی برای بانک مرکزی است تا از آن استفاده کند.
به‌گفته نیکزاد «اگر رمزارز بانک مرکزی منتشر شود، دیگر لازم نیست که به تحریم فکر کنیم زیرا این رمزارز به شرطی که شرایط واقعی در آن رعایت شده باشد، در هر جای دنیا می‌تواند تراکنش بخورد و این تراکنش به هیچ شکلی متوقف نمی‌شود.»