بزرگنمايي:

پیام ویژه - آفتاب یزد /متن پیش رو در آفتاب یزد منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
یک‭ ‬استاد‭ ‬ژئوپلیتیک‭ ‬دانشگاه‭ ‬در‭ ‬گفتگو‭ ‬با‭ ‬آفتاب‭ ‬یزد‭ ‬ضمن‭ ‬انتقاد‭ ‬از‭ ‬برخی‭ ‬شعارزدگی‌ها‭ ‬در‭ ‬حوزه‌ی‭ ‬سیاست‭ ‬خارجی‭ ‬اظهار‭ ‬می‌دارد‭: ‬ایران‭ ‬شعار‭ ‬نزدیکی‭ ‬به‭ ‬شرق‭ ‬می‌دهد‭ ‬اما‭ ‬حجم‭ ‬مبادلات‭ ‬اقتصادی‭ ‬عربستان‭ ‬با‭ ‬چین‭ ‬در‭ ‬مقایسه‭ ‬با‭ ‬حجم‭ ‬مبادلات‭ ‬اقتصادی‭ ‬ایران‭ ‬و‭ ‬چین،‭ ‬اساساً‭ ‬غیرقابل‭ ‬مقایسه‭ ‬است‭.‬
عبدالرضافرجی‭ ‬راد‭ ‬می‌افزاید‭: ‬مسئله‭ ‬فقط‭ ‬حجمِ‭ ‬مبادلات‭ ‬مابین‭ ‬ریاض‭ ‬و‭ ‬پکن‭ ‬نیست،‭ ‬نوع‭ ‬و‭ ‬تنوع‭ ‬و‭ ‬گستردگی‭ ‬همکاری‌های‭ ‬این‭ ‬دو‭ ‬کشور‭ ‬حکایت‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬دارد‭ ‬که‭ ‬چینی‌ها‭ ‬در‭ ‬مواجهه‭ ‬با‭ ‬قرارداد‭ ‬25ساله‭ ‬با‭ ‬تهران،‭ ‬عملا‭ ‬هیچ‭ ‬قدمی‭ ‬برنداشته‌اند‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬مسئله‌ای‭ ‬مهم‭ ‬و‭ ‬آزاردهنده‭ ‬است‭.‬
وی‭ ‬تاکید‭ ‬می‌کند‭: ‬به‭ ‬همان‭ ‬اندازه‭ ‬که‭ ‬رابطه‌ی‭ ‬تهران‭ ‬با‭ ‬غرب‭ ‬و‭ ‬اروپا‭ ‬تیره‭ ‬و‭ ‬بد‭ ‬می‌شود‭ ‬به‭ ‬همان‭ ‬اندازه‭ ‬عربستان‭ ‬به‭ ‬غرب‭ ‬و‭ ‬اروپا‭ ‬نزدیک‌تر‭ ‬می‌شود‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬یعنی،‭ ‬تلاش‭ ‬برای‭ ‬بالابردن‭ ‬سطح‭ ‬تنش‭ ‬در‭ ‬روابط‭ ‬ایران‭ ‬و‭ ‬غرب‭ ‬به‭ ‬نوعی‭ ‬بازی‭ ‬در‭ ‬زمین‭ ‬ریاض‭ ‬و‭ ‬پشت‭ ‬صحنه‌ی‭ ‬سیاست‌های‭ ‬اقتصادی‭ ‬عربستان‭ ‬است‭.‬
>‭ ‬محمد‭ ‬بن‭ ‬سلمان،‭ ‬ملی‭ ‬گرای‭ ‬تحول‭ ‬خواه‭ ‬یا‭ ‬عوام‭ ‬گرای‭ ‬محافظه‭ ‬کار؟‭!‬
ولیعهد‭ ‬37‭ ‬ساله‌ی‭ ‬عربستان‭ ‬که‭ ‬کار‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬وزارت‭ ‬دفاع‭ ‬آغاز‭ ‬کرد‭ (‬2015‭ ‬میلادی‭)‬،‭ ‬همزمان‭ ‬با‭ ‬ولیعهدی،‭ ‬دورانِ‭ ‬پر‭ ‬تلاطمی‭ ‬را‭ ‬پیش‌روی‭ ‬خود‭ ‬قرار‭ ‬داد‭ ‬و‭ ‬دید‭. ‬مواجهه‭ ‬با‭ ‬خاندان‭ ‬سلطنتی،‭ ‬افتادن‭ ‬در‭ ‬مسیر‭ ‬حذف‭ ‬و‭ ‬زندانی‭ ‬کردنِ‭ ‬رقبای‭ ‬بعضاً‭ ‬دانه‭ ‬درشت‭ ‬و‭ ‬شناخته‭ ‬شده،‭ ‬فشار‭ ‬سنگینِ‭ ‬ناشی‭ ‬از‭ ‬قتل‭ ‬جمال‭ ‬خاشقجی،‭ ‬تیرگی‭ ‬روابط‭ ‬با‭ ‬قطر،‭ ‬تنشِ‭ ‬روزافزون‭ ‬با‭ ‬تهران‭ ‬و‭ ‬هجمه‌ی‭ ‬سنگین‭ ‬رسانه‌ای‭ ‬که‭ ‬ریشه‭ ‬در‭ ‬مباحث‭ ‬حقوق‭ ‬بشری‭ ‬داشت‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬نهایت،‭ ‬درافتادن‭ ‬با‭ ‬دموکرات‌ها‭ ‬که‭ ‬آن‭ ‬نیز‭ ‬ریشه‭ ‬در‭ ‬اختلافات‭ ‬تهران‭ - ‬ریاض‭ ‬داشت‭ ‬و‭...‬
طی‭ ‬سال‌های‭ ‬سپری‭ ‬شده‭ ‬از‭ ‬لحظه‌ی‭ ‬اعلام‭ ‬ولیعهدی‭ ‬محمد‭ ‬بن‭ ‬سلمان‭ ‬و‭ ‬همزمان‭ ‬با‭ ‬اوج‭ ‬گرفتنِ‭ ‬عادی‭ ‬شدنِ‭ ‬روابط‭ ‬اعراب‭ ‬و‭ ‬اسرائیل،‭ ‬چنین‭ ‬به‭ ‬نظر‭ ‬می‌رسد‭ ‬که‭ ‬بن‭ ‬سلمان‭ ‬در‭ ‬مسیری‭ ‬در‭ ‬حرکت‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬می‌کوشد‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬محور‭ ‬تحولات‭ ‬منطقه‌ای‭ ‬و‭ ‬گاه‭ ‬بین‌المللی،‭ ‬معرفی‭ ‬کند‭.‬
اگرچه‭ ‬بن‭ ‬سلمان‭ ‬به‭ ‬هر‭ ‬صورت‭ ‬ممکن‭ ‬بایدنِ‭ ‬دموکرات‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬عربستان‭ ‬کشانید‭ ‬اما‭ ‬در‭ ‬نهایت‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬حساس‌ترین‭ ‬برهه‭ ‬یعنی‭ ‬انتخابات‭ ‬کنگره‭ ‬و‭ ‬مجلس‭ ‬نمایندگان‭ ‬با‭ ‬نزدیک‭ ‬شدن‭ ‬به‭ ‬روسیه‭ ‬و‭ ‬پوتین،‭ ‬به‭ ‬نوعی‭ ‬از‭ ‬دموکرات‌هایی‭ ‬که‭ ‬همیشه‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬همه‭ ‬حال‭ ‬از‭ ‬همکاری‭ ‬و‭ ‬همراهی‭ ‬با‭ ‬بن‭ ‬سلمان‭ ‬در‭ ‬سیاست‌های‭ ‬داخلی‭ ‬و‭ ‬خارجی‭ ‬سر‭ ‬باز‭ ‬زده‭ ‬بودند،‭ ‬انتقام‭ ‬سختی‭ ‬گرفت؛‭ ‬موضوعی‭ ‬که‭ ‬عبدالرضا‭ ‬فرجی‭ ‬راد،‭ ‬استاد‭ ‬ژئوپلیتیک‭ ‬دانشگاه،‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬حمایت‌های‭ ‬همه‭ ‬جانبه‌ی‭ ‬اسرائیل‭ ‬مربوط‭ ‬دانسته‭ ‬به‭ ‬آفتاب‭ ‬یزد‭ ‬می‌گوید‭: ‬در‭ ‬مسئله‌ی‭ ‬اوپک‭ ‬پلاس‭ ‬به‭ ‬خوبی‭ ‬می‌توان‭ ‬ردپای‭ ‬تل‭ ‬آویو‭ ‬و‭ ‬حمایت‌های‭ ‬اسرائیل‭ ‬را‭ ‬مشاهده‭ ‬کرد‭.‬
فرجی‭ ‬راد‭ ‬تاکید‭ ‬می‌کند‭: ‬بعید‭ ‬به‭ ‬نظر‭ ‬می‌رسد‭ ‬بدون‭ ‬چراغ‭ ‬سبز‭ ‬صهیونیست‭ ‬ها،‭ ‬بن‭ ‬سلمان‭ ‬این‭ ‬گونه‭ ‬بی‌محابا،‭ ‬رو‭ ‬در‭ ‬روی‭ ‬دموکرات‌ها‭ ‬قرار‭ ‬گرفته‭ ‬باشد‭.‬
داستان‭ ‬پر‭ ‬فراز‭ ‬و‭ ‬نشیب‭ ‬ولیعهد‭ ‬جوان‭ ‬خاندان‭ ‬سعودی‭ ‬این‭ ‬روزها‭ ‬وارد‭ ‬فاز‭ ‬تازه‌ای‭ ‬شده‭ ‬است‭:‬
‭- ‬تلاش‭ ‬برای‭ ‬تغییر‭ ‬تاکتیک‭ ‬در‭ ‬مواجهه‭ ‬با‭ ‬نقاط‭ ‬هدف‭ ‬در‭ ‬سیاست‭ ‬خارجی‭ ‬عربستان
‭- ‬تلاش‭ ‬برای‭ ‬پیشبرد‭ ‬برنامه‌های‭ ‬اصلاحی‭ ‬در‭ ‬حوزه‌ی‭ ‬داخلی‭ ‬عربستان
‭- ‬تلاش‭ ‬برای‭ ‬عادی‌سازی‭ ‬روابط‭ ‬دیگر‭ ‬کشورهای‭ ‬عربی‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬امارات‭ ‬و‭ ‬بحرین‭ ‬با‭ ‬اسرائیل
‭- ‬سرمایه‭ ‬گذاری‭ ‬در‭ ‬کشورهایی‭ ‬که‭ ‬پیشتر‭ ‬با‭ ‬عربستان‭ ‬روابط‭ ‬سرد‭ ‬و‭ ‬تیره‌ای‭ ‬داشتند‭ ‬از‭ ‬جمله‭ ‬ترکیه
‭- ‬آغاز‭ ‬مسیری‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬نهایت‭ ‬سوریه‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬جهان‭ ‬عرب‭ ‬بازگرداند
‭- ‬حل‭ ‬اندک‭ ‬اختلافات‭ ‬با‭ ‬اردن،‭ ‬قطر‭ ‬و‭...‬
از‭ ‬جمله‌ی‭ ‬سیاست‭ ‬گذاری‌هایی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬حکایت‭ ‬از‭ ‬حضور‭ ‬همه‭ ‬جانبه‭ ‬در‭ ‬بازی‌های‭ ‬سیاسی‭ ‬در‭ ‬منطقه‭ ‬و‭ ‬جهان‭ ‬می‌دهد‭.‬
>‭ ‬تنش‌زایی‭ ‬یا‭ ‬تنش‌زدایی
فرجی‭ ‬راد‭ ‬ضمن‭ ‬رد‭ ‬این‭ ‬فرضیه‭ ‬که‭ ‬عربستان‭ ‬به‭ ‬دنبال‭ ‬تنش‌زایی‭ ‬است‭ ‬خاطرنشان‭ ‬می‌کند‭: ‬به‭ ‬جز‭ ‬مسئله‌ی‭ ‬ایران‭ ‬و‭ ‬یمن‭ ‬که‭ ‬آن‭ ‬نیز‭ ‬به‭ ‬نوعی‭ ‬رویارویی‭ ‬نیابتی‭ ‬بین‭ ‬تهران‭ ‬و‭ ‬ریاض‭ ‬محسوب‭ ‬می‌شود‭ ‬شاهد‭ ‬اوج‌گیری‭ ‬روابط‭ ‬منطقه‌ای‭ ‬و‭ ‬بین‌المللی‭ ‬ریاض‭ ‬در‭ ‬حوزه‌های‭ ‬سیاسی‭ ‬و‭ ‬اقتصادی‭ ‬هستیم‭.‬
وی‭ ‬اظهار‭ ‬می‌دارد‭: ‬بن‭ ‬سلمان‭ ‬اگرچه‭ ‬در‭ ‬آغاز‭ ‬مسیر‭ ‬تلاش‭ ‬می‌کرد‭ ‬تا‭ ‬اهداف‭ ‬و‭ ‬برنامه‌های‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬مسیر‭ ‬توسل‭ ‬به‭ ‬زور‭ ‬عملیاتی‭ ‬کند‭ ‬از‭ ‬جمله‭ ‬در‭ ‬برخورد‭ ‬با‭ ‬نخست‭ ‬وزیر‭ ‬اسبق‭ ‬لبنان،‭ ‬قتل‭ ‬خاشقجی‭ ‬و‭ ‬اوج‌گیری‭ ‬تنش‭ ‬بین‭ ‬آنکارا‭ ‬و‭ ‬ریاض،‭ ‬اینک‭ ‬با‭ ‬پختگیِ‭ ‬بیشتر‭ ‬و‭ ‬تغییر‭ ‬آهنگ،‭ ‬با‭ ‬180‭ ‬درجه‭ ‬تغییر،‭ ‬ضمن‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬درون‭ ‬در‭ ‬حوزه‌های‭ ‬اجتماعی،‭ ‬می‌کوشد‭ ‬تا‭ ‬با‭ ‬کشورهایی‭ ‬که‭ ‬پیشتر‭ ‬روابط‭ ‬آرامی‭ ‬نداشت‭ ‬یا‭ ‬حتی‭ ‬در‭ ‬تنش‭ ‬بود‭ ‬به‭ ‬گونه‌ای‭ ‬دیگر‭ ‬برخورد‭ ‬کند‭.‬
این‭ ‬استاد‭ ‬دانشگاه‭ ‬اگرچه‭ ‬ردپای‭ ‬عربستان‭ ‬در‭ ‬مسائلی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬پاکستان‭ ‬رخ‭ ‬داد‭ ‬و‭ ‬منجر‭ ‬به‭ ‬کنار‭ ‬گذاشته‭ ‬شدنِ‭ ‬عمران‭ ‬خان‭ ‬شد،‭ ‬آشکار‭ ‬و‭ ‬عیان‭ ‬می‌داند‭ ‬به‭ ‬آفتاب‭ ‬یزد‭ ‬گفت‭: ‬بن‭ ‬سلمان‭ ‬در‭ ‬تغییر‭ ‬آهنگ‭ ‬و‭ ‬تبدیل‭ ‬سیاست‌های‭ ‬قلدرمآبانه‭ ‬به‭ ‬سیاست‌های‭ ‬موازنه‌ای‭ ‬و‭ ‬نرم،‭ ‬اینک‭ ‬ضمن‭ ‬حفظ‭ ‬سطحی‭ ‬از‭ ‬روابط‭ ‬با‭ ‬آمریکا،‭ ‬به‭ ‬کشورهای‭ ‬اروپایی‭ ‬نزدیک‭ ‬شده‭ ‬است،‭ ‬با‭ ‬کشورهای‭ ‬حوزه‌ی‭ ‬خلیج‭ ‬فارس‭ ‬هیچ‭ ‬مسئله‭ ‬و‭ ‬مشکلی‭ ‬ندارد،‭ ‬با‭ ‬لبنان،‭ ‬عراق،‭ ‬سوریه،‭ ‬ترکیه‭ ‬و‭ ‬دیگر‭ ‬کشورها‭ ‬در‭ ‬فضایی‭ ‬دوستانه‭ ‬به‭ ‬سر‭ ‬می‌برد‭. ‬در‭ ‬بازی‌های‭ ‬بین‌المللی‭ ‬ضمن‭ ‬نزدیک‭ ‬شدن‭ ‬به‭ ‬روسیه‭ ‬و‭ ‬چین‭ ‬همچنان‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬همان‭ ‬مقام‭ ‬و‭ ‬مرتبه‌ی‭ ‬شریک‭ ‬استراتژیک‭ ‬ایالات‭ ‬متحده‌ی‭ ‬آمریکا‭ ‬باقی‭ ‬نگاه‭ ‬داشته‭ ‬اما‭ ‬با‭ ‬حواسی‭ ‬جمع‭ ‬تر،‭ ‬اینک‭ ‬در‭ ‬تلاش‭ ‬است‭ ‬تا‭ ‬زمینه‌ی‭ ‬حضور‭ ‬و‭ ‬سرمایه‭ ‬گذاری‌های‭ ‬گسترده‌ی‭ ‬پکن‭ ‬در‭ ‬عربستان‭ ‬را‭ ‬فراهم‭ ‬سازد‭.‬
این‭ ‬استاد‭ ‬دانشگاه‭ ‬در‭ ‬تکمیل‭ ‬گفته‌های‭ ‬خود‭ ‬اظهار‭ ‬می‌دارد‭: ‬به‭ ‬نظر‭ ‬می‌رسد‭ ‬ریاض‭ ‬منهای‭ ‬اختلافاتی‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬تهران‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬جنگی‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬یمن‭ ‬به‭ ‬راه‭ ‬انداخته،‭ ‬عملاً‭ ‬با‭ ‬هیچ‭ ‬کشور‭ ‬دیگری‭ ‬وارد‭ ‬تنش‭ ‬نشده‭ ‬است‭.‬
>‭ ‬یمن،‭ ‬نقطه‌ی‭ ‬انتهایی‭ ‬تنش‌های‭ ‬منطقه‭ ‬ای؟‭!‬
عبدالرضافرجی‭ ‬راد،‭ ‬با‭ ‬اعلام‭ ‬خشنودی‭ ‬از‭ ‬ادامه‭ ‬دار‭ ‬شدنِ‭ ‬آتش‭ ‬بس‭ ‬مابین‭ ‬یمن‭ ‬و‭ ‬عربستان‭ ‬اظهار‭ ‬امیدواری‭ ‬می‌کند‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬طولانی‭ ‬شدنِ‭ ‬مدت‭ ‬زمان‭ ‬آتش‭ ‬بس‭ ‬شاید‭ ‬به‭ ‬پایان‭ ‬جنگی‭ ‬خانمانسوز‭ ‬و‭ ‬پرتلفات‭ ‬منتهی‭ ‬شود‭.‬
این‭ ‬استاد‭ ‬دانشگاه‭ ‬با‭ ‬اصرار‭ ‬بر‭ ‬این‭ ‬موضوع‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬شرایط‭ ‬فعلی‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬تنش‭ ‬و‭ ‬تیرگی‭ ‬روابط‭ ‬تهران‭ ‬و‭ ‬غرب،‭ ‬عربستانی‌ها‭ ‬علاقه‌ای‭ ‬به‭ ‬حل‭ ‬اختلافات‭ ‬خود‭ ‬با‭ ‬ایران‭ ‬نشان‭ ‬نمی‌دهند،‭ ‬می‌افزاید‭: ‬به‭ ‬نظر‭ ‬می‌رسد‭ ‬سردی‭ ‬و‭ ‬گرمی‭ ‬روابط‭ ‬تهران‭ ‬با‭ ‬غرب‭ ‬بر‭ ‬تصمیمات‭ ‬ریاض‭ ‬تاثیری‭ ‬مستقیم‭ ‬دارد‭ ‬ضمن‭ ‬آن‭ ‬که‭ ‬تنش‭ ‬و‭ ‬چالش‭ ‬به‭ ‬وجود‭ ‬آمده‭ ‬در‭ ‬روابط‭ ‬ایران‭ ‬و‭ ‬عربستان‭ ‬به‭ ‬یک‭ ‬بازی‭ ‬سیاسی‭ ‬تبدیل‭ ‬شده‭ ‬حتی‭ ‬اگر‭ ‬بپذیریم‭ ‬که‭ ‬گفتگوهایی‭ ‬بین‭ ‬این‭ ‬دو‭ ‬کشور‭ ‬برقرار‭ ‬است‭ ‬اما‭ ‬بعید‭ ‬به‭ ‬نظر‭ ‬می‌رسد‭ ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬فضای‭ ‬موجود‭ ‬تغییری‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬روابط‭ ‬سرد‭ ‬و‭ ‬تیره‭ ‬ایجاد‭ ‬شود‭.‬
>‭ ‬وابستگی‭ ‬به‭ ‬نفت،‭ ‬متهم‭ ‬به‭ ‬نقض‭ ‬حقوق‭ ‬بشر
عربستان‭ ‬کشوری‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬همچنان‭ ‬به‭ ‬نفت‭ ‬وابسته‭ ‬است‭ ‬ضمن‭ ‬آن‭ ‬که‭ ‬همواره‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬متهمان‭ ‬اصلی‭ ‬نقض‭ ‬گسترده‌ی‭ ‬حقوق‭ ‬بشر‭ ‬نیز‭ ‬به‭ ‬شمار‭ ‬می‌آید‭. ‬در‭ ‬این‭ ‬رابطه،‭ ‬فرجی‭ ‬راد‭ ‬می‌گوید‭: ‬اساساً‭ ‬نفت‭ ‬و‭ ‬مباحث‭ ‬حقوق‭ ‬بشری‭ ‬هم‭ ‬راستا‭ ‬با‭ ‬یک‭ ‬دیگر‭ ‬در‭ ‬حرکت‭ ‬هستند‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬معنا‭ ‬که،‭ ‬هر‭ ‬کشوری‭ ‬که‭ ‬نفت‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭ ‬مورد‭ ‬توجه‭ ‬کشورهایی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬ماده‌ی‭ ‬مهم‭ ‬نیازمند‭ ‬هستند‭.‬
وی‭ ‬تاکید‭ ‬می‌کند‭: ‬اگرچه‭ ‬اروپا‭ ‬به‭ ‬سمت‭ ‬برقی‭ ‬شدن‭ ‬خودرو‭ ‬در‭ ‬حرکت‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬آمریکا‭ ‬نیز‭ ‬در‭ ‬همین‭ ‬زمینه‭ ‬به‭ ‬تلاش‌هایی‭ ‬دست‭ ‬زده‭ ‬اما‭ ‬به‭ ‬نظر‭ ‬می‌رسد‭ ‬عربستان‭ ‬طی‭ ‬دو‭ ‬دهه‌ی‭ ‬آینده‭ ‬همچنان‭ ‬از‭ ‬مواهب‭ ‬صادرات‭ ‬نفت‭ ‬بهره‌مند‭ ‬باشد‭.‬
فرجی‭ ‬راد‭ ‬می‌گوید‭: ‬کشوری‭ ‬که‭ ‬صادراتی‭ ‬در‭ ‬معیار‭ ‬و‭ ‬اندازه‌ی‭ ‬نفت‭ ‬عربستان‭ ‬دارد‭ ‬قطعاً‭ ‬کشور‭ ‬ثروتمندی‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬چون‭ ‬ثروتمند‭ ‬است‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬مسائل‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬دلارهای‭ ‬نفتی‭ ‬حل‭ ‬و‭ ‬فصل‭ ‬می‌کند‭.‬
وی‭ ‬با‭ ‬یادآوری‭ ‬تندی‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬حد‭ ‬اردوغان‭ ‬در‭ ‬مسئله‌ی‭ ‬خاشقجی‭ ‬اظهار‭ ‬می‌دارد‭: ‬نه‭ ‬تنها‭ ‬آمریکا‭ ‬در‭ ‬مسئله‌ی‭ ‬خاشقجی‭ ‬به‭ ‬بن‭ ‬سلمان‭ ‬مصونیت‭ ‬قضائی‭ ‬اعطا‭ ‬کرد‭ ‬که‭ ‬ترکیه‭ ‬نیز‭ ‬چون‭ ‬به‭ ‬سرمایه‭ ‬گذاری‌های‭ ‬کلان‭ ‬ریاض‭ ‬نیازمند‭ ‬بود‭ ‬با‭ ‬نادیده‭ ‬انگاشتن‭ ‬فاجعه‌ی‭ ‬قتل‭ ‬خاشقجی‭ ‬اینک‭ ‬در‭ ‬تلاش‭ ‬است‭ ‬تا‭ ‬سطح‭ ‬روابط‭ ‬خود‭ ‬با‭ ‬ریاض‭ ‬را‭ ‬ارتقا‭ ‬بخشد‭.‬
وی‭ ‬در‭ ‬ادامه‭ ‬با‭ ‬هم‭ ‬راستا‭ ‬دانستن‭ ‬مسئله‌ی‭ ‬نفت‭ ‬و‭ ‬حقوق‭ ‬بشر‭ ‬می‌گوید‭: ‬عربستان‭ ‬نه‭ ‬تنها‭ ‬در‭ ‬بخش‭ ‬سرمایه‭ ‬گذاری‌های‭ ‬زیر‭ ‬ساختی‭ ‬روی‭ ‬دلارهای‭ ‬نفتی‭ ‬حساب‭ ‬ویژه‭ ‬باز‭ ‬کرده‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬پرونده‌های‭ ‬حقوق‭ ‬بشری‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬نیز‭ ‬به‭ ‬پشتوانه‌ی‭ ‬همان‭ ‬دلارهای‭ ‬بی‌اندازه‭ ‬حل‭ ‬کرده‭ ‬است‭.‬
>‭ ‬وضعیت‭ ‬رو‭ ‬به‭ ‬بهبود‭ ‬است؟‭!‬
فرجی‭ ‬راد‭ ‬با‭ ‬نگاهی‭ ‬به‭ ‬گذشته‭ ‬و‭ ‬حال‭ ‬می‌گوید‭: ‬در‭ ‬مجموع‭ ‬باید‭ ‬بن‭ ‬سلمان‭ ‬را‭ ‬موفق‭ ‬در‭ ‬عرصه‌ی‭ ‬سیاست‌های‭ ‬داخلی،‭ ‬منطقه‌ای‭ ‬و‭ ‬بین‌المللی‭ ‬دانست‭ ‬با‭ ‬این‭ ‬توضیح‭ ‬که‭ ‬اگرچه‭ ‬در‭ ‬ابتدا‭ ‬اشتباهات‭ ‬مهلکی‭ ‬مرتکب‭ ‬شد‭ ‬اما‭ ‬رفته‭ ‬رفته‭ ‬با‭ ‬فضای‭ ‬سیاست‭ ‬بین‌الملل‭ ‬آشنا‭ ‬شد‭ ‬و‭ ‬حالا‭ ‬می‌کوشد‭ ‬حداقل‭ ‬تا‭ ‬آن‭ ‬اندازه‭ ‬عیان‭ ‬و‭ ‬ترسناک‭ ‬به‭ ‬برخی‭ ‬مباحث‭ ‬دامن‭ ‬نزند‭.‬
وی‭ ‬اضافه‭ ‬می‌کند‭: ‬هرچند‭ ‬مباحث‭ ‬حقوق‭ ‬بشری‭ ‬همچنان‭ ‬پاشنه‭ ‬آشیل‭ ‬ریاض‭ ‬محسوب‭ ‬می‌شود‭ ‬اما‭ ‬می‌توان‭ ‬گفت‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬زمینه‭ ‬نیز‭ ‬سیاست‌های‭ ‬بن‭ ‬سلمان‭ ‬تعدیل‭ ‬شده‌تر‭ ‬در‭ ‬حرکت‭ ‬است‭.‬
این‭ ‬استاد‭ ‬دانشگاه‭ ‬در‭ ‬پایان‭ ‬خاطرنشان‭ ‬می‌کند‭: ‬با‭ ‬آزادی‌هایی‭ ‬که‭ ‬بن‌سلمان‭ ‬به‭ ‬ویژه‭ ‬به‭ ‬زن‌ها‭ ‬اعطا‭ ‬کرده‭ ‬به‭ ‬نظر‭ ‬می‌رسد‭ ‬دوران‭ ‬بهتری‭ ‬را‭ ‬پیش‭ ‬رو‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭.‬
فرجی‭ ‬راد‭ ‬در‭ ‬پاسخ‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬سوال‭ ‬که‭ ‬عربستان‭ ‬دیگر‭ ‬رغبتی‭ ‬به‭ ‬حضور‭ ‬در‭ ‬صحنه‌ی‭ ‬سیاسی‭ ‬پاکستان‭ ‬و‭ ‬افغانستان‭ ‬ندارد‭ ‬می‌گوید‭: ‬البته‭ ‬که‭ ‬اینچنین‭ ‬نیست‭ ‬زیرا‭ ‬نمی‌توان‭ ‬منکر‭ ‬حضور‭ ‬عربستان‭ ‬در‭ ‬کنار‭ ‬طالبان‭ ‬شد‭ ‬و‭ ‬نیز‭ ‬نمی‌شود‭ ‬تغییرات‭ ‬به‭ ‬وجود‭ ‬آمده‭ ‬در‭ ‬پاکستان‭ ‬را‭ ‬بدون‭ ‬دخالت‭ ‬ریاض‭ ‬ارزیابی‭ ‬کرد‭.‬
وی‭ ‬می‌افزاید‭: ‬البته‭ ‬عربستان‭ ‬روابط‭ ‬بهبود‭ ‬یافته‌ای‭ ‬با‭ ‬عراق،‭ ‬مصر‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬آینده‌ای‭ ‬نزدیک‭ ‬سوریه‭ ‬و‭ ‬لبنان‭ ‬در‭ ‬چشم‭ ‬اندازهای‭ ‬خود‭ ‬تعریف‭ ‬کرده‭ ‬و‭ ‬روند‭ ‬امور‭ ‬نیز‭ ‬نشان‭ ‬می‌دهد‭ ‬در‭ ‬عمل‭ ‬نیز‭ ‬این‭ ‬اتفاق‭ ‬در‭ ‬حال‭ ‬رخ‭ ‬دادن‭ ‬است‭.‬