پیام ویژه

آخرين مطالب

مهستان اصلاحات گزارش

مهستان اصلاحات
  بزرگنمايي:

پیام ویژه - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.
نظام سیاسی و انتخاباتی ایران حزبی نیست. البته احزاب در مملکت فعالند اما اثرگذاری این فعالیت به‌ گونه‌ای است که شاید بیراه نباشد اگر بگوییم آنها گوشه‌ای نشسته نان و ماست‌شان را می‌خورند و مناسبات عالم سیاست و روابط پیچیده و گاه درهم تنیده قدرت هم صدر مجلس، بر امور سیطره دارد و تمشیتِ امور و حکومتش را پیگیر است.
احزاب در ایران فعالند و نگاه‌مان اگر کمّی باشد، حتی باید گفت که بیش‌فعالند. آمار رسمی وزارت کشور، آن‌طور که دبیر کمیسیون ماده 10 احزاب مهر ماه امسال خبر داده، از 120 حزب در سراسر کشور حکایت دارد و جالب آنکه تا همین 3، 4 سال پیش، این عدد، بیش از دو برابر تعداد کنونی بوده و نزدیک به 250 حزب مجوز فعالیت داشتند. احزابی که ظاهرا نیمی از آنها جز روی کاغذ، چندان هم فعال نبوده و از سال 95 به این‌سو، پیرو اصرار وزارت کشور برای تطبیق اساسنامه تمامی احزاب با قانون جدید، احزاب نه چندان فعالی‌که فعالیت‌شان عملا خلاصه شده بود در کسب جواز فعالیت، از فهرست خط خورده و درنتیجه، ابتدا به تعداد 110 حزب تا پایان 98 و در ادامه با آغاز به کار 10 حزب جدید از ابتدای 99 تا مهر ماه امسال، به عدد 120 رسیدیم؛ عددی که باتوجه به صدور مجوزهایی برای چند حزب و تشکل تازه‌تاسیس از مهر ماه تاکنون، قاعدتا از مرز 120 حزب نیز عبور کرده است.
کشور هزار تشکل!
در میان این بیش از 120 حزب اما حدود یک‌چهارم در حوزه استان‌ها فعالند و 87 حزب با گستره ملی فعالیت می‌کنند و باز این تعداد، 60 حزبِ اصلاح‌طلب، اصولگرا و مستقل یا اعتدالی نیز زیر چتر جبهه‌های سیاسی فعالیت می‌کنند. نهادهایی که در این شرایط نامعقول تکثر احزاب غیرفراگیر، تاحدودی جور احزاب واقعی را کشیده تا شهروندانی که طبیعتا نمی‌توانند با شناخت بیش از یکصد حزب و تفاوت‌های گاه جزئی میان‌شان، دست به کنشگری سیاسی-‌ حزبی زده و مثلا در فلان انتخابات، به گزینه موردنظر این یا آن حزب رای دهند، دست‌کم بتوانند با انتخاب این جبهه سیاسی نسبت به جبهه رقیب، نقش سیاسی‌شان را در جامعه ایفا کنند. اما این پایان مشکل شهروندان در این اوضاع نیست؛ چراکه تعداد جبهه‌های سیاسی که انبوه احزاب اصلاح‌طلب، اصولگرا و مستقل را زیر پر و بال خود گرفته‌اند، دست‌کم به عدد 14 می‌رسد و این یعنی، همچنان سردرگمی و بلاتکلیفی ملت.
وقایع سیاسی و سیر تحولات‌شان در صحنه سیاست ایرانی اما معمولا طور دیگری رقم می‌خورند و واقعیت آن است که درنهایت این 14 جبهه نیز به ‌نحوی تحت لوای همان دو جناح اصلی چپ و راستِ دو، سه دهه پیش یا اصلاح‌طلب-اصولگرای دهه‌های اخیر وارد مبارزه سیاسی می‌شود و حتی طیفی که با ادعای «استقلال» و «اعتدال»، به‌ خصوص طی یک دهه گذشته سعی کرده میان حدود فعالیتش با فعالیت دو جناح غالبِ اصلاح‌طلب و اصولگرا فاصله بیندازد نیز در عمل ناچاراست یا با دست‌راستی‌ها، دستِ ائتلاف بدهد یا چنان‌که در انتخابات 92، 94 و 96 دیدیدم، با چپی‌ها!
مصایب سیاست‌ورزی در تکثر تشکل
شاید همین شرایط نامتعارف و منحصربه‌فرد تحزبِ ایرانی است که باعث شده مثلا وقتی اصلاح‌طلبان تصمیم می‌گیرند در آستانه برگزاری مهم‌ترین انتخابات چندسال آینده، برای اجماع‌سازی و دستیابی به راهبرد انتخاباتی مقبول و البته انتخاب کاندیدای واحد اقدام کنند، اولا ناچارند نهادی تازه تاسیس کنند تا بتوانند میان احزاب و حتی جبهه‌های متکثر اصلاح‌طلب وفاق نسبی ایجاد کنند و در ادامه همین مسیر نیز ناگزیرند علاوه بر ردیف کردن دبیران کل و نمایندگان ده‌ها حزبِ زیرمجموعه خود، جمعی از چهره‌های حقیقی را نیز کنار دستِ دبیران کل و نمایندگان حقوقی احزاب بنشانند تا مگر از این رهگذر، بتوانند توازنی نسبی میان احزابی ایجاد کنند که برخی فی‌المثل احزابی هستند قدیمی چون کارگزاران، شناخته ‌شده چون اعتمادملی و موثر چون اتحاد و بعضی دیگر احزابی تازه‌تاسیس یا تخصصی که در حوزه‌ای خاص چون فعالیت‌های کارگری، فرهنگی، زنان یا جوانان فعالیت می‌کنند و گستره نفوذ و اثرگذاری‌شان محدود است. اتفاقی که ازقضا بعدازظهر یکشنبه، وقتی افتاد که ناظران منتظر بودند شورای هماهنگی جبهه اصلاحات پس از مدت‌ها بحث و بررسی و تشکیل جلسه و دیدار با این و آن، بالاخره از فهرست 15 نفره اعضای حقیقی نهاد اجماع‌ساز تازه‌تاسیس این جریان سیاسی رونمایی کند اما برخلاف انتظار، برخی ناظران که تصور می‌کردند قرار است در فهرست اعضای حقیقی صرفا با چهره‌های شاخص فراحزبی و بزرگان جریان اصلاحات طرف باشیم، اکثر این اعضای حقیقی، ازجمله اعضای شاخص همان 31 حزبی بودند که پیش‌تر به عنوان اعضای حقوقی نهاد اجماع‌ساز معرفی شده بودند و تنها شاید یک‌سوم اعضای این فهرست 15 نفره می‌توانستند به ‌لحاظ جایگاه و شأن و شخصیتِ سیاسی مصداقی باشند برای آنچه با تعابیری چون «بزرگان فراحزبی اصلاح‌طلب» مطرح بود.
یاران «حقیقی» اصلاحات
بگذارید همین‌جا نگاهی بیندازیم به این فهرست 15 نفره. آن‌طور که فرج کمیجانی در قامت رییس دوره‌ای شورای هماهنگی جبهه اصلاحات شامگاه یکشنبه خبر داد، 15 چهره‌ای که ظاهرا از میان 163 گزینه مدنظر احزاب اصلاح‌طلب و پس از چند نوبت غربالگری توسط کمیته 9 نفره تعامل شورای هماهنگی انخاب شدند، عبارتند از: بهزاد نبوی، سیدحسین مرعشی، محسن امین‌زاده، محمدرضا جلایی‌پور، سیدحسن رسولی، سیدسراج‌الدین موسوی، محسن میردامادی، معروف صمدی، حسن صادقی، فخرالسادات محتشمی‌پور، علیرضا علوی‌تبار، عماد بهاور، اسماعیل گرامی‌مقدم، فاطمه سعیدی و بدرالسادات مفیدی. فهرستی که ظاهرا سهمیه‌هایی برای زنان و جوانان در آن لحاظ شده تا 3 کرسی به زنان و 2 کرسی به جوانان و یک کرسی هم به اقلیت‌های مذهبی اختصاص یابد.
مهستان یا لویه‌جرگه اصلاحات
نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان اما نه 15 عضو، بلکه 46 عضو دارد و درواقع به‌ جز 15 عضو حقیقی، 31 کرسی حقوقی نیز در اختیار دبیران ‌کل یا نمایندگان 31 حزب زیر مجموعه شورای هماهنگی جبهه اصلاحات قرار گرفته تا همچنان این احزاب باشند که دستِ بالا را در اختیار داشته باشند. اما آن‌چه مهم‌تر از این جزییات محل تامل است، چنان‌چه اشاره شد عضویت اغلب آن 15 نفر در احزاب مختلف اصلاح‌طلب است. نکته‌ای که اگرچه می‌تواند نشان از توجه جریان اصلاحات به جایگاه احزاب و تحزب در کنشگری سیاسی داشته باشد اما همزمان همین مساله، یعنی هویت و خاستگاه حزبی اغلب اعضای حقیقی نهاد اجماع‌ساز، محل انتقاد گروهی از ناظران قرار گرفته اما نمی‌توان این را نیز نادیده گرفت که نامتوازن بودن احزاب باعث می‌شود در عمل نتوان جایگاهی یکسان و برابر برای احزاب مختلف درنظر گرفت و درنتیجه ناگزیر باید به سوی آن رفت که میان فلان حزب فراگیر، کهنه‌کار و قدرتمندی که یک دو جین چهره شاخص در قد و قواره کاندیداتوری ریاست‌جمهوری دارد و حزبی که فارغ از تعداد چهره‌های اثرگذار، در حوزه‌ای تخصصی چون حقوق زنان، جوانان، معلمان، کارگران و... فعالیت می‌کند، تمایز قائل شد. این ملاحظات و مواردی از این دست است که باعث شده اصلاح‌طلبان حالا در آستانه انتخاباتی دیگر، همچون چند انتخابات پیش از این، ساز و کار و نهادی را پیشنهاد کنند که شاید بتوان آن را نوعی «لویه جرگه» جناحی قلمداد کرد یا مجلسی متشکل از بزرگان حزبی و غیرحزبیِ اصلاح‌طلب که شاید میراثی است به‌جا مانده از سنتِ سیاست‌ورزی ایرانیان در روزگار کهن برای اصلاح‌طلبان روزگار کنونی؛ «مهستان اصلاحات»!
«تحزب» فحش نیست!
مجموعه این مباحث اما اگرچه حالا با اجماع مجموعه اصلاح‌طلبان، گامی به پیش است اما همزمان برخی نکات در این سازوکار تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی، سوژه برخی انتقادها قرار گرفته و ما به همین دلیل سراغ جواد امام، دبیرکل حزب مجمع ایثارگران که ازجمله اعضای کمیته تعامل شورای هماهنگی جبهه اصلاحات رفتیم و از او به عنوان یکی از اعضای کمیته‌ای که در انتخاب 15 عضو حقیقی نهاد اجماع‌ساز نقش داشته، درباره برخی‌از این انتقادها پرسیدیم. همچنین پای صحبت سیدحسن رسولی یکی از اعضای این فهرست 15 نفره نشستیم و با او درباره ادامه مسیر جریان اصلاحات گفت‌وگو کردیم.
با این همه اما فراموش نکنیم جریان اصلاحات که از بیش از دو دهه پیش، با شعار توسعه سیاسی و به ‌پشتوانه جناح چپ و نیروهای خط امام دهه‌های نخست پس از پیروی انقلاب، قدم به میدان سیاست گذاشته و این سال‌ها در اغلب انتخابات نیز کاندیدا و فهرست انتخاباتی داشته، همواره بر «تحزب» و اهمیت کار و کنش حزبی تاکید کرده و برخلاف جریان حاکم و آنچه به‌ویژه از تریبون‌های رسمی تبلیغ می‌شود، «تحزب» را فحش سیاسی نمی‌شناسد.

لینک کوتاه:
https://www.payamevijeh.ir/Fa/News/559947/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

ثبت دمای بی‌سابقه در تهران؛ رکورد 50 ساله شکسته شد

افزایش محدود قیمت سکه و طلا؛ دلار ثابت ماند

قطعه‌سازان ایرانی در روسیه

آیا کنسرسیوم غنی‌‏سازی راهکار حل اختلاف‏‌ هسته‌‏ای ایران و غرب است؟

ترامپ: ولیعهد عربستان با وجود سن کم از حکمت برخوردار است

کاخ سفید: بزرگترین قرارداد فروش تسلیحات در تاریخ را با عربستان امضا کردیم

نزاع دسته جمعی طایفه‌ای منجر به قتل شد

پاسخ حقوقی ایران به تحریف گوگل؛ کار به دادگاه کشیده می‌شود

چه کسانی از قطار دولت پیاده خواهند شد؟

زندانی در زمان تغییر شیفت پرستاران از بیمارستان گریخت

بانویی که از روز اول حادثه بندرعباس، میدان را خالی نکرد

نرخ خرید حمایتی گوشت گوساله مشخص شد

آیا گران کردن قیمت کیفیت اینترنت را بالا می‌برد؟

وداع با اسلحه

رمزگشایی از سفر پوتین به تهران

ایران و آمریکا؛ ترامپ نیازمند پیروزی‌های مقطعی است

ترامپ: ولیعهد عربستان با وجود سن کم از حکمت برخوردار اس

دستگیری 18 قاچاقچی سازمان یافته احشام؛ 589 راس گوسفند غیرمجاز کشف شد

طرح جدید آمریکا برای مذاکرات آتش‌بس در غزه

پارلمان گرجستان انحلال حزب ساکاشویلی را کلید زد

رویترز: عربستان در حال رایزنی برای خرید اف-35 از آمریکاست

زلنسکی: اگر پوتین بیاید، به استانبول می‌روم

یورش ده‌ها شهرک‌نشین صهیونیست به مسجد الاقصی

ماجرای سرقت 10 هزار دلار از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران چه بود؟

نرخ خرید حمایتی گوشساله مشخص شد

کارکنان کمپ غیرقانونی فرد معتاد را خفه کردند؛ رها کردن جسد مقابل بیمارستان

بازارهای سهام آسیا بی‌رمق شدند

گوگل لوگوی خود را تغییر داد

تجهیز ارمنستان به سامانه‌های موشکی هند؛ آرایش جدید در قفقاز؟

شلیک قاچاقچیان مواد مخدر به ماموران پایتخت؛ 3 متهم دستگیر شدند

ایران از صادرکننده انرژی به واردکننده تبدیل شد؛ راه‌حل کجاست؟

امضای سند شراکت راهبردی میان ترامپ و بن سلمان

فرودگاه صنعاء فعالیتش را از فردا ازسر می‌گیرد

راز قتل زن جوان بعد از 6 سال فاش شد

قتل هولناک 2 برادر برای سرقت ضایعات آهن؛ اجساد در چاه پیدا شد

دیه 59 جان‌ باخته حادثه بندر شهید رجایی پرداخت شد

ادعای فارس در مورد بابک زنجانی و بیژن زنگنه

آپدیت iOS 19 باگ‌های کمتری نسبت‌به نسخه‌های اخیر خواهد داشت

تصادف پژو 405 و پراید 3 کشته و زخمی بر جا گذاشت

کره جنوبی می‌خواهد تجربیات خود را در حوزه مسکن به ایران منتقل کند

نتانیاهو: ممکن است آتش‌بس را برای یک دوره مشخص قبول کنیم

سرلشکر سلامی سخنران ویژه مراسم شهدای خدمت

خبر ازدواج تتلو در زندان تایید شد

مادر شهید رئیسی: هنوز منتظرم ابراهیم از در بیاید

بورس رکوردشکنی کرد؛ عبور از تراز 3.2 میلیون واحدی

رویترز: ویتکاف و کلاگ برای مذاکرات صلح اوکراین عازم استانبول می‌شوند

رئیس علمای هند: دفاع از هند وظیفه‌ای همگانی است

اروپا: هدف روسیه از مذاکرات آتش بس در استانبول، وقت کشی است

برخورد مرگبار پژو پارس با درخت؛ خودرو نصف شد

دستورالعمل رفاهیات کارکنان دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ شد