پیام ویژه - طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان که امروز بخش نخست فاز دوم آن با ظرفیت پالایشی 210 هزار بشکه در روز به بهره‌برداری رسید، طرحی برای نوسازی پالایشگاه آبادان است که با راه‌اندازی فازهای چهارگانه این طرح، از دل پالایشگاه قدیمی اما سربلند آبادان، پالایشگاهی نو سر برآورده و روح و جانی تازه در رگ‌های این پیر خسته صنعت پالایش کشور تزریق خواهد شد.

طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان که شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران آن را اجرا کرده است، شامل چهار فاز است که فاز دوم آن از سال 96 با امضای قراردادی با مشارکت کنسرسیومی متشکل از یک شرکت ایرانی و یک شرکت خارجی وارد مرحله عملیاتی شد و امروز با حضور رئیس‌جمهور و وزیر نفت، بخش نخست آن با ظرفیت 210 هزار بشکه در روز به بهره‌برداری رسید. 1.5 درصد از تولیدات جدید پالایشی در این پروژه که در بخش دوم، کیفیت محصولات تولیدی در آن نیز افزایش خواهد یافت، گاز مایع، 22 درصد نفت‌ سفید و سوخت جت، 21 درصد بنزین و 24 درصد گازوئیل خواهد بود.
بخش نخست گام دوم طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان دارای 6 واحد تحت لیسانس از جمله واحدهای تقطیر در جو و خلأ، گاز مایع و واحدهای یوتیلیتی است و در بخش دوم فاز 2، واحدهای تصفیه هیدروژنی و بنزین‌سازی شامل CCR ،NHT ،ISOM ،GHT،KHT و واحدهای یوتیلیتی و تأسیسات جانبی ساخته خواهد شد.
هدف از اجرای طرح
تثبیت ظرفیت تولید، نوسازی واحدها، بهینه‌سازی و تولید محصولات با ارزش افزوده بیشتر در پالایشگاه آبادان اهداف اجرای این طرح است که با اجرای بخش دوم آن، تمامی محصولات این پالایشگاه بر اساس استاندارد یورو 5 اروپا تولید خواهد شد. کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی محصولات، افزایش میزان تولید نفت‌سفید و بنزین سوپر با بهبود فناوری تولید، کاهش تولید نفت‌کوره و تثبیت ظرفیت پالایشگاه از دیگر دستاوردهای اجرای این پروژه است که با جمع‌آوری واحدهای قدیمی و احداث و راه‌اندازی واحدهای جدید تقطیر فاز 1 و 2 با ظرفیت 210 و 150 هزار بشکه در روز محقق خواهد شد.

انعطاف‌پذیری در مدیریت مصرف سوخت کشور از دیگر اهداف این پروژه است که با راه‌اندازی آن، این امکان به مدیریت برنامه‌ریزی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی و وزارت نفت داده شده است تا در صورت نیاز به مدیریت مصرف سوخت کشور، ظرفیت این پالایشگاه تا بیش از روزانه نیم میلیون بشکه افزایش یابد.
با اجرای کامل فاز دوم طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان در کنار واحدهای قدیمی، افزون بر افزایش خیره‌کننده ظرفیت پالایشی، امکان صادرات فرآورده در کشور مهیا شده و کشور نیز از واردات بنزین بی‌نیاز خواهد شد.
با اجرای این طرح در عمل افزایش ظرفیت در پالایشگاه آبادان اتفاق نمی‌افتد، بلکه هدف اجرای واحد تقطیر 210 هزار بشکه‌ای در روز بوده است که جایگزین واحد تقطیر قدیمی خواهد شد. افزون بر این استاندارد محصولات تولیدی پالایشگاه آبادان با احداث واحدهای جدید و جمع‌آوری واحدهای قدیمی این پالایشگاه، به یورو 5 ارتقا می‌یابد. با اجرایی شدن این طرح، همچنین مقدار نفت کوره تولیدی در پالایشگاه آبادان به مقدار چشمگیری کاهش خواهد یافت.
پیشرفت 33 درصدی این طرح پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم و تکمیل آن در بازه زمانی 12 ماهه یک رکورد به شمار می‌آید که برای به نتیجه رساندن آن، با به‌کارگیری 7 هزار و 300 نفر از کارکنان زبده، در مدت کوتاهی آماده بهره‌برداری شده است.

با اجرایی شدن این طرح همچنین برای بیش از 7 هزار و 300 نفر به صورت مستقیم و برای بیش از 15 هزار نفر به‌صورت غیرمستقیم در کشور اشتغال‌زایی شده است.
سرمایه‌گذاری 2.6 میلیارد یورویی در فاز دوم طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان
سرمایه‌گذاری انجام‌شده برای اجرای فاز دوم طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان در مجموع 2.6 میلیارد یورو بوده است که یک میلیارد یورو از آن، در بخش نخست پروژه سرمایه‌گذاری شده و نزدیک به 1.6 میلیارد یورو نیز به بخش دوم پروژه اختصاص خواهد یافت.
ساخت عظیم‌ترین سازه‌های پالایشی ایران و خاورمیانه در فاز دوم طرح
پالایشگاه آبادان با قدمت 110 ساله، به‌عنوان یکی از پالایشگاه‌های منحصربه‌فرد در دنیا و خاورمیانه شناخته می‌شود. تولید در این پالایشگاه حتی زمانی که هدف حمله مستقیم دشمن در جنگ تحمیلی قرار گرفت، متوقف نشد و همچنان به‌عنوان قطب راهبردی محصولات نفتی کشور و خاورمیانه شناخته می‌شود که 19 درصد سهم تولید بنزین کشور را به‌عهده دارد.
در این پروژه 18 واحد پالایشی با تجهیزات عظیم و بی‌نظیر در خاورمیانه اجرایی شده است. با راه‌اندازی بخش نخست فاز دوم اما رکوردهای جدیدی در این پالایشگاه ثبت شده است که با این رکوردهای ثبت‌شده در احجام، بزرگ‌ترین سازه‌های پالایشی کشور در این پروژه ساخته شده است. احداث بزرگ‌ترین واحدهای تقطیر، بلندترین کوره یکپارچه نفت‌خام با ارتفاع 70 متر، بزرگ‌ترین واحد هیدروکراکر و مرتفع‌ترین مشعل پالایشگاهی کشور با ارتفاع 127 متر از جمله ویژگی‌های این طرح محسوب می‌شود که توانسته است رکورد پیشین در پالایشگاه امام خمینی (ره) شازند را جابه‌جا و به نام خود ثبت کند.
نصب و راه‌اندازی بزرگ‌ترین واحد تقطیر کشور و خاورمیانه در پالایشگاه آبادان که توانایی تقطیر روزانه 210 هزار بشکه نفت‌خام را دارد، از دیگر دستاوردها و رکوردهای این پروژه به‌شمار می‌آید.
شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران به‌عنوان بازوی اجرایی شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی مجری این پروژه است و بیش از 60 شرکت زیرمجموعه شرکت طراحی و ساختمان نفت ایران (ODCC) هدایت و راهبری این پروژه را به‌عهده داشتند.

اجرای این پروژه شهریورماه سال 96 آغاز شد و در طول اجرا با چالش‌های مختلفی از جمله تحریم‌های سنگین، بحث تأمین منابع مالی، همه‌گیری ویروس کرونا، ریزگردها و گرمای بی‌سابقه روبه‌رو بود، اما خوشبختانه در طول یک سال گذشته با تلاش متخصصان داخلی، بیش از 32 درصد پیشرفت حاصل شد، به نحوی که میزان پیشرفت پروژه ماهانه بیش از 3 درصد ثبت شد که رکوردی در اجرای پروژه‌های پالایشی محسوب می‌شود.
ساخت بزرگ‌ترین برج وکیوم خاورمیانه به قطر 11 متر و ظرفیت 100 هزار بشکه و ساخت بزرگ‌ترین مشعل پالایشگاهی به ارتفاع 125 متر از جمله ویژگی‌های این پروژه ملی به‌شمار می‌رود. در این پروژه همچنین برای نخستین بار در کشور، 17 هزار مورد شمع‌کوبی به طول 30 متر انجام شده است.
در این پروژه برای نخستین بار از انتقال ریلی و زمینی برای انتقال تجهیزات به کشور استفاده شده است. محدودیت‌های انتقال تجهیزات این پروژه با توجه به موقعیت شهری این پروژه و حجم تجهیزات از جمله عوامل تأثیرگذار در مدت زمان اجرای پروژه بوده است.
با اجرایی شدن فاز دوم طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان، افزون بر افزایش کیفیت و کمیت فرآورده‌های تولیدی در کشور، توان صادراتی کشور نیز به نحو قابل‌ملاحظه‌ای افزایش خواهد یافت. اجرای این پروژه عظیم ملی در شرایط تحمیل شدیدترین تحریم‌ها به کشور، علاوه بر دمیدن جان تازه در تن خسته پالایشگاه کهنسال آبادان، گامی در جهت افزایش توان داخلی و باور متخصصان داخلی بوده است.
آرزو عطایی