بزرگنمايي:

پیام ویژه - آیت الله علوی بروجردی در مراسم رونمایی از کتاب «ایام تحصیل؛ روایتی از دوران طلبگی سید موسی صدر» اظهار داشت: خاندان صدر از خاندان های اصیل روحانی شیعه است و چه در لبنان و چه در نجف و چه در ایران که آیت الله صدرالدین صدر پدر امام موسی صدر در مشهد دورانی دارند که مسائل زیادی در آن زمان مطرح است و سپس به درخواست مرحوم آیت الله حائری به قم می آیند.

آیت الله علوی بروجردی افزود: یکی از بزرگترین خدمت هایی که به قم شده، دورانی است که مراجع ثلاث بعد از فوت مرحوم حاج شیخ تا رفتن رضاخان در سال 1320 در قم عمل کردند.
در این 5 سال مراجع ثلاث حوزه را نگاه داشتند و عمده ارتباطات حکومتی و کارهای اداری حوزه به دست مرحوم آقای صدر بوده است. آن زمان اینگونه نبوده که برای حوزه از دولت بودجه گرفته شود. آقای حاج شیخ به طور وسیعی مقلد داشت و پول می آورد.
بعد از آقای حاج شیخ، شیخ ابوالحسن اصفهانی در نجف حرف اول را می زد و همه توجه شیعه به آنجا بود. اینکه در این 5 سال با دست خالی، حوزه علمیه قم را حفظ کنند کار فوق العاده و مجاهده ای بوده و حوزه علمیه باید این دوره را ارج بنهد.
وی با اشاره به زندگی امام موسی صدر گفت: ایشان حوزه را در کنار دانشگاه ادامه داد و بین حوزه و دانشگاه را جمع کرد. بسیاری افراد داشتیم که از حوزه به دانشگاه رفتند و حوزه را رها کردند. از آن طرف هم کسانی را داشتیم که دانشگاه را رها کرده و وارد حوزه شدند.
امام موسی صدر حضور موثر و پرشوری در درس های حوزه قم داشته درعین حال که در دانشگاه هم تحصیلات خود را بدون اینکه درسی را دوبار اخذ کند، گذراند. از این جهت او می تواند الگوی خوبی برای طلاب امروز ما باشد که می خواهند برای آینده به درد شیعه بخورند.
وی به روزگار حضور امام موسی صدر در لبنان اشاره کرد و افزود: من از خود ایشان شنیدم که می گفت: «من در قم درس خوانده بودم و برای خود مبانی و نظریاتی داشتم اما وقتی به لبنان رفتم و با جامعه لبنان مواجه شدم خیلی از مبانی من تغییر کرد. آنجا متوجه شدم بسیاری از جهاتی که در قم در درس ها و مبانی مسلم می دانستیم آنجا متوجه شدیم که قابلیت اجرا ندارد».
وی افزود: یکی از جهاتی که طلاب می توانند از امام موسی صدر الگو بگیرند اینکه وقتی درس ها را خواندیم و حوزه و دانشگاه را طی کردیم، و وارد اجتماع شدیم، چگونه خودمان را با اجتماع تطبیق دهیم به گونه ای که از اساس و اصول عدول نکرده و دست برنداریم؟ امام موسی صدر می خواست اصول را حفظ کند و در قالب این اصول می خواست مشکلاتی که در این مواجهه پیش آمده را برطرف کند.
استاد علوی بروجردی گفت: اقلیت های دینی جامعه لبنان بخاطر معاشرت ها و تعاملاتی که امام موسی صدر داشت، شناخت پیدا کرد. امام موسی صدر به تفاهم و تقریب با همه این گروه ها رسید چون در مدتی که در لبنان بود با شخصیت های سنی، دروزی ها، علوی ها و مسیحی ها مشکل پیدا نکرد و حتی برخی مسیحی ها از دست سنی ها به ایشان پناه می بردند.
اما مساله ای که امام موسی صدر تا پایانی که در لبنان بود به تفاهم و تقریب با آنها نرسید بین خود علمای شیعه بود. ایشان وقتی وارد لبنان شده بودند، علیه ایشان تحقیقاتی شده بود که مرتب جلسات و مکاتباتی با آیت الله العظمی بروجردی می کردند و البته آقای بروجردی دفاع جانانه ای از ایشان می کردند.
الان هم این مساله مطرح است که ما با سنی ها و مسیحی ها به تقریب برسیم، مشکل در تفاهم با خودمان است.
تفاهم با خودمان بسیار بسیار مشکل است. کسانی بودند که علمای محلی لبنان بودند و ایشان با آنها کنار نیامد و تا اخر مشکل داشتند. کسانی هم بودند که از ایران به لبنان رفته بودند و می خواستند برای شیعه کار کنند اما کاملا مقابل او قرار گرفتند. فلذا در قضایای پیش آمده در لیبی و مسئله قذافی، دخالت هایی هم وجود دارد. ما باید قضایا را آنچه که بوده بیان کنیم.
وی افزود: امام موسی صدر قبل از انقلاب الگویی در جامعه بین الملل بوده است و لبنان مرکز جهان عرب بود. ایشان در آنجا تشخصی پیدا کرد که وقتی به عربستان می رود با آنها کنار می آید و به تفاهم می رسد، در مصر زمان عبدالناصر به تقاهم می رسد.
وی با بیان اینکه جفاهای زیادی به امام موسی صدر شده که بیشتر از سمت خودی ها بوده است، گفت: این را باید تاریخ روشن کند و واضح هم می کند.
مورخان و اهل تاریخ باید بدون اعمال نظر خود، تنها از روی تحقیق، نتایج به دست آمده از بررسی ها و تحقیق را عرضه کنند.
این چیزی نیست که در تاریخ بماند. شواهدی وجود دارد و کسانی هستند که صریح گفتند ایشان باید از بین می رفت.
وی در پایان گفت: ما باید قدر سرمایه های انسانی خود را بدانیم. آقای سید موسی صدر ثروت و سرمایه ای برای شیعه بود که مُفت او را از دست دادیم. ما در از دست دادن ایشان خسارت کردیم.
آن هم در این عصر مجازی که چهره ها و شخصیت های بزرگی مانند امام موسی صدر می توانستند اثرگذاری بزرگی در حرکت شیعه داشته باشند.