دروازه جهنم؛ آیا درگیری روسیه و لهستان درهای جنگ جهانی سوم را باز می‌کند؟

پیام ویژه - جماران /متن پیش رو در جماران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
مسکو این حادثه را این چنین توجیه کرد که این پهپادها "به دلیل اختلال الکترونیکی منحرف شده‌اند"، اما کارشناسان دفاعی این تفسیر را غیرواقعی می‌دانند و احتمالاً این یک آزمایش عمدی برای واکنش ناتو است.
 بامداد 10 سپتامبر جاری، روسیه 19 پهپاد از داخل بلاروس (هم‌پیمان مسکو) پرتاب کرد که وارد عمق حریم هوایی لهستان شدند، برخی از آنها سرنگون و برخی دیگر در آسمان منهدم شدند، بدون اینکه تلفات جانی داشته باشد.
مسکو این حادثه را این چنین توجیه کرد که این پهپادها "به دلیل اختلال الکترونیکی منحرف شده‌اند"، اما کارشناسان دفاعی این تفسیر را غیرواقعی می‌دانند و احتمالاً این یک آزمایش عمدی برای واکنش ناتو است.
بر اساس این تحولات میدانی، ماده 4 ناتو برای آغاز رایزنی‌های جمعی اضطراری در مورد آنچه رخ داد، فعال شد، زیرا به عنوان "خطرناک‌ترین نقض" حریم هوایی ناتو از زمان تأسیس آن توصیف شد.
برخی از کارشناسان غربی معتقدند که این حادثه نشان دهنده تشدید جدیدی در یک زنجیره طولانی از آنچه "نقض‌های روسیه" خوانده می‌شود، است، زیرا اروپایی‌ها روسیه را متهم می‌کنند به خرابکاری در کابل‌های دریایی، نقض حریم هوایی و دریایی، و عملیات ترور، و همه این اقدامات در راستای یک هدف اساسی یعنی سنجش مرزهای ناتو از نظر نظامی و سیاسی انجام می‌شود.
بنابراین، برخی خواستار اعلام این شدند که هرگونه نقض حریم هوایی لهستان یا کشورهای ناتو بلافاصله رهگیری خواهد شد، همچنین پیشنهاد کردند که گشت‌های هوایی و سیستم‌های دفاع هوایی در لهستان و کشورهای حوزه بالتیک تقویت شود و پدافندهای طبقه‌ای در مرزهای شرقی ناتو ایجاد شود، به همراه اتخاذ یک استراتژی دفاعی رو به جلو، که عبارت است از سرنگونی پهپادها و موشک‌ها در داخل اوکراین یا حتی بلاروس، اگر به سمت کشورهای عضو ناتو در حرکت باشند، به همراه حمایت از توانایی اوکراین برای ضربه زدن به کارخانه‌های تولید پهپاد در عمق روسیه، از طریق ارائه اطلاعات و قطعات و شاید سیستم‌های دوربرد برای دستیابی به اهداف مورد نظر.
در این زمینه، لهستان منتظر نماند تا مسکو به مرزهایش برسد، همانطور که اخیراً رخ داد، تا اقدامات دفاعی انجام دهد، زیرا لهستان مدت‌هاست خود را برای سناریوهای مشابه آماده کرده است.
کافی است دو سال به عقب برگردیم تا سخنان وزیر دفاع لهستان، ماریوس بلاشتشاک، مبنی بر انعقاد قراردادی برای خرید 486 قطعه از واحدهای پرتاب و بارگیری سامانه‌های موشکی توپخانه‌ای با تحرک بالا و معروف به "هیمارس" (HIMARS) که توسط شرکت "لاکهید مارتین" آمریکا تولید می‌شود، را مورد بررسی قرار دهیم، و عملیات تحویل در ماه مه 2025 آغاز شده است.
شایان ذکر است که این اولین توافق از این نوع نیست، لهستان قبلاً 18 پرتابگر موشک از همین نوع را در قراردادی به ارزش حدود 414 میلیون دلار دریافت کرده است.
و "هیمارس" یک پرتابگر موشک است که بر روی یک کامیون پنج تنی نصب شده است و می‌تواند شش موشک هدایت شونده دقیق را به طور متوالی و سریع شلیک کند، با زمان بارگیری مجدد فقط 5 دقیقه، و در حالی که برد موشک‌های معمولی به حدود 80 کیلومتر می‌رسد، این سامانه همچنین می‌تواند موشک‌های تاکتیکی از نوع "MGM-140 ATACMS" را با برد 300 کیلومتر شلیک کند.
وزارت دفاع لهستان اعلام کرده است که این معامله احتمالاً مهم‌تر از آن است، و آن به دست آوردن فناوری موشکی است که توسط سیستم‌های "هیمارس" استفاده می‌شود، که به معنای قصد آینده برای تولید این سامانه است، و این اظهار نظر به تنهایی سزاوار کمی تأمل است، زیرا "هیمارس" یکی از پیشرفته‌ترین سیستم‌های توپخانه موشکی در جهان به شمار می‌رود.
کافی است بدانیم، به عنوان مثال، اوکراینی‌ها تنها 18 سامانه از آن را در طول سال اول جنگ در اختیار داشتند، و این تعداد در مقابله با حمله روسیه در دونباس مؤثر بود و به مجبور کردن مسکو به عقب نشینی از خرسون کمک کرد، و این سامانه تنها در چند ماه از ابتدای ژوئن 2022 موفق شد بیش از صد موضع مهم روسیه را مورد اصابت قرار دهد، و در مختل کردن خطوط تدارکات روسیه موفق بود، و انبارها و نیروهای توپخانه مستقر در حدود 50 کیلومتری پشت خطوط روسیه را منهدم کرد.
هزینه تاریخی
آنچه گذشت تنها نوک کوه یخی بود. در نوامبر 2022، در حالی که کشور استقلال خود را از اتحاد جماهیر شوروی جشن می گرفت، ماتئوش موراویچکی، نخست وزیر لهستان گفت: «ارتش لهستان باید آنقدر قوی باشد که به دلیل آن قدرت مجبور به جنگ نشود.» او به طرحی اشاره کرد که کشور در حین نگارش این سطور در حال هدایت آن است تا تا پایان این دهه به نیروی نظامی شماره یک در کل اروپا تبدیل شود.
در واقع، طرح لهستان آنقدر جاه طلبانه است که خود این مرد چند سال قبل اظهار داشت که کشورش هزینه های نظامی خود را به 4 درصد از تولید ناخالص داخلی افزایش می دهد، جهشی که برخی آن را برای اقتصاد لهستان خطرناک می دانند و برخی دیگر آن را ضروری می دانند، به ویژه با توجه به رشد اقتصادی بالای لهستان اخیراً در مقایسه با تمام کشورهای اروپایی که قوی ترین اقتصادهای آن پس از همه گیری و جنگ با بحران های بزرگی روبرو شده اند.
علاوه بر این، نیاز لهستان به امنیت در مرزهای اوکراین پس از جنگ روسیه علیه اوکراین نیازی به تفکر زیاد ندارد. واقعیت این است که صحنه اروپا و جهان در چارچوب این جنگ و در سایه ظهور چین در حال تغییر است. بسیاری از کشورها مانند سوئیس، آلمان، ژاپن و حتی نیوزیلند دکترین نظامی خود را تغییر داده اند تا در مجموع نسبت به یک دشمن آینده هوشیارتر باشند و در نتیجه نیاز بیشتری به توسعه نیروهای مسلح خود داشته باشند.
اما به نظر می رسد لهستان به چیزی عمیق تر از اینها می رود. این کشور در سال 2022 معادل 2.4 درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف ارتش کرد و در این وضعیت، پس از یونان با 3.76 درصد و ایالات متحده با 3.47 درصد، سومین نسبت بالا در بین کشورهای ناتو بود. پس از این جهش، لهستان بدون شک در رتبه اول قرار خواهد گرفت و برای مدت کوتاهی در این جایگاه باقی خواهد ماند، به ویژه اینکه لهستانی ها قصد دارند هزینه های نظامی را به 5 درصد از تولید ناخالص داخلی کشور در دهه آینده افزایش دهند.
اربابان آسمان
آنچه گذشت در نیت لهستان برای خرید مهمترین و قوی ترین قطعات فنی نظامی و الحاق آنها به نیروهایش مشهود است.
این کشور علاوه بر "هیمارس" قصد دارد حدود 600 تا 700 سامانه از نوع "کی 9 تاندر" (K9 Thunder) را به طور کلی به موجب توافقی که در مارس 2023 اعلام شد، به دست آورد. اینها توپ های هویتزر کره ای با کالیبر 155 میلی متر هستند که قدرت آتش و برد فوق العاده ای را در مقایسه با سایر سیستم های توپخانه ای ارائه می دهند و می توانند انواع مختلف مهمات، از جمله مهمات با قدرت بالای انفجار و مهمات خوشه ای را شلیک کنند.
این توپ ها بر روی سازه های زنجیری نصب می شوند که به آنها اجازه می دهد تا از زمین های دشوار عبور کرده و به طور موثر در میدان نبرد مانور دهند و حداکثر سرعت آنها به 67 کیلومتر در ساعت می رسد و با فناوری های پیشرفته مانند سیستم های کنترل آتش دیجیتال و سیستم های ارتباطی و ناوبری مجهز شده اند. این قطعه فنی به دلیل عملکرد و قابلیت اطمینان خود در سطح جهانی مورد استقبال گسترده قرار گرفته و به بسیاری از کشورها صادر شده است.
موضوع فقط به توپخانه ختم نمی شود، لهستان 32 فروند جنگنده چند منظوره "اف-35 آ" (F-35A) را به موجب قراردادی به ارزش 4.6 میلیارد دلار با ایالات متحده سفارش داده است که تحویل آن قبلاً آغاز شده و انتظار می رود تا سال 2030 تکمیل شود. لهستان در حال حاضر حدود 50 فروند جنگنده "اف-16" دارد، اما نیروهای مسلح لهستان حداقل به دو اسکادران اضافی از هواپیماهای جنگنده چند منظوره پیشرفته تر نیاز دارند.
ما در اینجا در مورد یک جنگنده نسل پنجم چند منظوره تک سرنشین و تک موتوره صحبت می کنیم که برای انجام ماموریت های برتری هوایی و حمله در همه شرایط آب و هوایی طراحی شده است و یکی از بهترین جنگنده ها در کل جهان در این محدوده به شمار می رود، علاوه بر این، قادر به انجام جنگ الکترونیکی از طریق قابلیت های امیدوارکننده خود در اطلاعات، نظارت و شناسایی است.
هواپیماهای نسل پنجم در مقایسه با هواپیماهای نسل چهارم دو مزیت اساسی دارند: قابلیت پنهان کاری بالا و توانایی فنی دقیق برای احساس محیط اطراف خود و احساس دستورات خلبان داخل آن با دقت بسیار بالا و ارائه داده ها در مورد محیط اطراف هواپیما به صورت لحظه ای که مانور دادن با آن را تا حد زیادی تسهیل می کند، علاوه بر قابلیت های محاسباتی پیشرفته که در آن مکانیسم های هوش مصنوعی مداخله می کنند.
علاوه بر این، این هواپیما می تواند به راحتی اطلاعات را بیشتر از هر جنگنده دیگری در تاریخ جمع آوری، ادغام و توزیع کند، که به اپراتورها یک مزیت قاطع بر همه دشمنان می دهد، به ویژه اینکه می تواند بدون مانع با هر سیستم جنگی به طور هم افزایی کار کند.
قوی تر از هر چیز
لهستانی ها در ژوئن 2023 اولین دسته از تانک های آبرامز را که از ایالات متحده سفارش داده بودند، دریافت کردند و به اولین کشور اروپایی تبدیل شدند که این تجهیزات را به کار می گیرد.
در ژوئیه 2021، لهستان از خرید 250 تانک آبرامز به ارزش 4.7 میلیارد دلار خبر داد و یک سال بعد، پس از تهاجم روسیه به اوکراین، لهستان با خرید اضافی 116 تانک دست دوم آبرامز و تجهیزات همراه آن در قراردادی به ارزش 1.4 میلیارد دلار موافقت کرد (علاوه بر تانک های لئوپارد مشابه آلمانی که لهستانی ها در حال حاضر دارند و تعداد آنها به 200 دستگاه می رسد).
"آبرامز ام 1" (M1 Abrams) در حال حاضر یکی از سنگین ترین تانک های در حال خدمت است که حدود 62 تن وزن دارد (وزن تانک نشانه تمایز است) و در حال حاضر تانک جنگی اصلی ارتش ایالات متحده است. این تانک از یک توپ اصلی بدون خان از نوع "راین متال" (Rheinmetall) با کالیبر 120 میلی متر استفاده می کند و بیش از 40 گلوله برای تفنگ اصلی حمل می کند و معمولاً از دو نوع اصلی مهمات استفاده می کند: گلوله های سوراخ کننده زره و گلوله های چند منظوره.
این تانک سنگین به زره ​​پیشرفته "شوبهام" مجهز شده است که دفاعی قوی در برابر گلوله های سوراخ کننده زره و سلاح های ضد تانک ایجاد می کند و به آن برتری در نبردهای زمینی می بخشد. علاوه بر این، مخازن سوخت و مهمات در محفظه های جداگانه قرار دارند تا از خدمه در برابر خطر انفجار مهمات تانک در صورت آسیب دیدن تانک محافظت شود.
علاوه بر این، وزیر دفاع لهستان در ماه اوت گذشته سه قرارداد با گروه تسلیحاتی لهستان متعلق به دولت برای خرید 700 خودروی زرهی از انواع مختلف به ارزش حدود 250 میلیون دلار امضا کرد. معمولاً خودروهای زرهی با تانک ها در زمین مستقر می شوند تا با پیاده نظام مقابله کنند و موشک های ضد تانک و سوراخ کننده زره آنها را خنثی کنند، و تانک ها شکاف هایی را در خطوط دشمن ایجاد می کنند تا از ورود زره پوش ها در وهله اول پشتیبانی کنند. همه اینها در حالی است که ما در مورد اعلامیه لهستان در ماه مارس گذشته مبنی بر قصد خود برای به دست آوردن 1400 خودروی جنگی پیاده نظام آبی خاکی از نوع "بورسوک" ساخت داخل صحبت نکردیم.
البته موارد فوق نیاز به سربازانی برای مدیریت آن دارد و لهستان نیز برای آن برنامه ای دارد، زیرا این کشور قصد دارد حدود 150 هزار سرباز اضافی را در دهه آینده استخدام کند که تعداد کل سربازان ارتش لهستان را تا سال 2035 به 300 هزار سرباز افزایش می دهد که از طریق آنها این کشور قادر به ایجاد 6 لشکر زرهی خواهد بود، واحدهای نظامی خودکفایی که به ترکیبی از تانک های آبرامز و زره پوش های فوق الذکر، پیاده نظام، توپخانه، مهندسان و سایر واحدهای پشتیبانی مجهز شده اند و برای فعالیت در محیط های جنگی متنوع طراحی شده اند و قادر به شرکت در عملیات تهاجمی و تدافعی هستند.
لهستان برای حمایت از این لشکرها قصد دارد 8 آتشبار پاتریوت را در یک معامله 15 میلیارد دلاری با ایالات متحده که در ژوئن 2023 اعلام شد، به دست آورد. این سیستم دفاع هوایی و موشکی اصلی ارتش آمریکا است که در ابتدا به عنوان یک سیستم ضد هوایی طراحی شد، اما نسخه های جدیدتر آن قادر به درگیری با موشک های بالستیک، موشک های کروز، مهمات سرگردان (پهپاد انتحاری) و حتی هواپیماهای جنگنده هستند.
پاتریوت یکی از پیشرفته ترین سیستم های دفاع هوایی آمریکا به شمار می رود که موشک های آن به حداکثر ارتفاع 24200 متری می رسند و با سرعت 5022 کیلومتر در ساعت حرکت می کنند. علاوه بر این، مجموعه راداری سیستم پاتریوت قابلیت تشخیص و ردیابی دقیق اهداف را فراهم می کند. برد سیستم راداری به 100 کیلومتر می رسد و توانایی ردیابی همزمان حداکثر 100 هدف را دارد و می تواند داده های هدایتی را برای حداکثر نه موشک به طور همزمان ارائه دهد.
غول نظامی در حال ظهور اروپا؟
برای مقایسه، کشورهایی مانند فرانسه و آلمان تنها دو لشکر زرهی دارند، در حالی که بریتانیا تنها یک لشکر دارد، در مقابل 6 لشکری که لهستان قصد دارد بسازد، همانطور که قبلاً ذکر شد. خواهید دید که این تفاوت در تمام تجهیزات لهستانی در همه سطوح آشکار است، و آنچه در این گزارش در مورد آن صحبت کردیم تنها نمونه‌هایی از برخی از نشانه‌های متمایز در سیلی از معاملات لهستانی برای نوسازی تمام واحدهای ارتش به ارزش کلی بیش از 130 میلیارد دلار است و انتظار می‌رود به سه برابر این رقم برسد. این موضوع به سرعت و به طرز عجیبی در حال انجام است، به طوری که یک جستجوی کوتاه که در هر زمان در مورد اخبار لهستان انجام دهید، حتماً به یک معامله نظامی که در چند روز گذشته از این تاریخ انجام شده است، ختم می‌شود!
با وجود تمام این توسعه نظامی عجولانه، هنوز هم این سوال بی پاسخ وجود دارد: آیا واقعاً ما با غول جدید اروپا روبرو هستیم؟ اگرچه لهستان قدرت نرم زیادی در اروپا ندارد، اما در حال حاضر در کنار توسعه نظامی برای تقویت ائتلاف‌های موجود خود و همچنین عضویت در اتحادیه اروپا تلاش می‌کند.
گروه ویشگراد، یک اتحاد فرهنگی، سیاسی و نظامی برای چهار کشور در مرکز اروپا، یعنی جمهوری چک، مجارستان، لهستان و اسلواکی، فرصت بزرگی برای لهستانی‌ها برای ایجاد جایگاه در منطقه است.
ابتکار سه دریا، مجمعی متشکل از سیزده کشور در اتحادیه اروپا که در امتداد محور شمال به جنوب از دریای بالتیک تا دریای آدریاتیک و دریای سیاه در مرکز و شرق اروپا امتداد دارد، لهستان به ابتکار سه دریا به عنوان یک سازمان سیاسی و نه صرفاً یک مجمع اقتصادی نگاه می‌کند و انتظار دارد که یک بلوک متحد از کشورهای اروپای مرکزی و شرقی باشد که بازدارندگی امیدوارکننده‌ای در برابر هرگونه تلاش برای نفوذ روسیه باشد.
همه اینها در حالی است که هنوز در مورد فیل بزرگ تنها در اتاق، یعنی جنگ روسیه علیه اوکراین صحبت نکرده‌ایم، که به محض وقوع، نوید یک تحول ژئوپلیتیکی بزرگ در اروپا را داد که مرکز ثقل ناتو را از فرانسه و آلمان به کشورهایی مانند لهستان و همسایگانش در منطقه بالتیک منتقل می‌کند. واقعیت این است که تحرکات لهستان برای توسعه توانایی‌های نظامی خود باید به طور عمده بر این نکته متمرکز باشد، بلکه شاید لهستان منتظر چنین لحظه‌ای بوده است!
در واقع، برنامه‌های لهستان برای توسعه ارتش خود به قبل از جنگ روسیه علیه اوکراین باز می‌گردد، اما بدون شک به دلیل آن به سطح بی‌سابقه‌ای تسریع و متورم شد و دولت به شدت مشتاق بود که به هر قیمتی جایگاه نظامی کشور را تقویت کند، علیرغم تمام انتقادات، بنابراین کاری که جنگ روسیه علیه اوکراین انجام داد این بود که به نوعی سرعت بخشید، یا شاید توجیه کرد هر آنچه را که لهستان انجام داده و در آینده انجام خواهد داد.
ما در اینجا در مورد کشوری صحبت می‌کنیم که برای صدها سال سرکوب شده و مرزهایش به شدت تغییر کرده است، چیزی که به ندرت می‌توان در این جهان دید. بیش از یک بار اشغال و تقسیم شده و اقتصادش بارها سقوط کرده است و سرانجام صاحب یکی از قوی‌ترین اقتصادهای جهان با یک دولت ملی‌گرای افراطی و یک دشمن عظیم است که اکنون در مرزهای شرقی آن ایستاده است، پس چه انتظاری می‌توان از این ترکیب منحصر به فرد داشت و آیا تشدید تنش روسیه علیه لهستان می‌تواند منجر به لغزش اروپا به رهبری لهستان به یک جنگ جهانی سوم شود؟
بازار