پیام ویژه - ایرنا /دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا برای دومین بار در قالب سفر دولتی به انگلیس خواهد رفت؛ رخدادی کم‌سابقه که در کنار تشریفات گسترده دربار سلطنتی، با موجی از اعتراض‌های مردمی و پرسش‌های سیاسی درباره تناقض‌ها و هزینه‌های چنین دیداری همراه شده است.
دعوت رسمی از ترامپ در جریان سفر بهمن‌ماه گذشته کی‌یر استارمر نخست‌وزیر انگلیس به واشنگتن و از سوی پادشاه این کشور به او تسلیم شد. ترامپ پس از خواندن متن دعوتنامه آن را «افتخاری بزرگ» توصیف و به‌ویژه از برگزاری این سفر در کاخ سلطنتی ابراز خرسندی کرد. این در حالی است که بر اساس سنت‌های دیپلماتیک، روسای‌جمهوری آمریکا در دوره دوم ریاست‌جمهوری معمولاً تنها به صرف ناهار یا چای با پادشاه دعوت می‌شوند و نه به یک سفر دولتی رسمی. به همین دلیل این سفر در همان ابتدا بحث‌برانگیز توصیف شد.
ترامپ و همسرش ملانیا شامگاه امشب (سه‌شنبه 25 شهریور) وارد انگلیس خواهند شد و نخستین شب را در اقامتگاه سلطنتی سپری می‌کنند. صبح فردا قرار است اعضای ارشد خانواده سلطنتی، او و بانوی اول آمریکا را در محوطه اقامتگاه رسمی پادشاهی مورد استقبال قرار دهند. مراسم استقبال تشریفاتی با حضور گارد افتخار و دسته‌های نظامی برگزار می‌شود و سپس ضیافت ناهار و بازدید از بخشی از مجموعه سلطنتی در دستور کار قرار دارد.
ترامپ در ادامه روز چهارشنبه با حضور در کلیسای محل دفن الیزابت دوم، حاضر خواهد شد. همچنین یک مراسم ویژه پرواز نمایشی توسط تیم «رد ارو» و جنگنده‌های مشترک آمریکا و انگلیس برنامه‌ریزی شده که گفته می‌شود برای نخستین بار در یک سفر دولتی انجام می‌گیرد. شامگاه چهارشنبه نیز ضیافت رسمی دولتی با حضور پادشاه، ملکه و شخصیت‌های سیاسی و اقتصادی دو کشور برگزار می‌شود و ترامپ و چارلز سوم هر دو سخنرانی خواهند کرد.
روز پنجشنبه ترامپ با بدرقه رسمی از سوی پادشاه انگلیس به دیدار با نخست‌وزیر در اقامتگاه روستایی چکرز می‌رود. در آنجا او با استارمر دیدار دوجانبه خواهد داشت و در یک نشست خبری مشترک شرکت می‌کند.
در کنار تشریفات رسمی، سفر ترامپ با موجی از اعتراض‌های مردمی روبه‌رو خواهد بود. ائتلاف «توقف ترامپ» فراخوان داده و برای روز چهارشنبه در لندن تظاهرات بزرگی را تدارک دیده است. بر اساس برنامه اعلام‌شده، این تجمع مقابل ساختمان بی‌بی‌سی آغاز خواهد شد و سپس با راهپیمایی به میدان پارلمان در قلب لندن خواهد رسید. همزمان، گروه‌های دیگری نیز در اطراف محل اقامت ترامپ در کاخ ویندزور دست به تجمع اعتراضی خواهند زد.
محور اصلی اعتراض‌ها مخالفت با سیاست‌های ترامپ در زمینه مهاجرت، تغییرات اقلیمی و روابط بین‌الملل است. معترضان همچنین به حمایت‌های او از رژیم صهیونیستی و بی‌توجهی به بحران انسانی غزه اشاره می‌کنند. در این میان برخی احزاب سیاسی نیز موضع گرفته‌اند؛ حزب ملی اسکاتلند و سبزهای اسکات خواستار لغو سفر دولتی شده‌اند و «اد دیوی» رهبر حزب لیبرال دموکرات اعلام کرده در ضیافت رسمی شرکت نخواهد کرد.
پلیس انگلیس برای این تجمعات آماده‌باش گسترده اعلام کرده و علاوه بر حضور هزاران نیروی انتظامی، محدودیت‌های هوایی و تدابیر ویژه امنیتی در اطراف اقامتگاه سلطنتی اعمال خواهد شد. رسانه‌های محلی هشدار داده‌اند که حجم اعتراضات می‌تواند تصویر پرزرق‌وبرق استقبال رسمی را تحت‌الشعاع قرار دهد و فضای سیاسی و اجتماعی این سفر را ملتهب سازد.
در همین حال، یکی از نقاط بحث‌برانگیز سفر ترامپ، غیبت او در پارلمان است. برخلاف رویه مرسوم برای میزبانی از سران کشورها، او به پارلمان دعوت نشده زیرا مجلس عوام در ایام تعطیلات حزبی به سر می‌برد. اما برخی رسانه‌ها این غیبت را راهی برای پرهیز از تنش سیاسی ارزیابی کرده‌اند، چراکه گروهی از نمایندگان با سخنرانی ترامپ در پارلمان به‌شدت مخالف بودند.
سفر دولتی یا نمایش قدرت اقتصادی
بعد دیگر این سفر، حضور چهره‌های برجسته اقتصادی آمریکاست. گفته می‌شود مدیران شرکت‌های بزرگ فناوری و مالی از جمله انویدیا، اوپن‌اِی‌آی، بلک‌راک و بلک‌استون در این سفر ترامپ را همراهی می‌کنند. حتی از دعوت تیم کوک مدیر عامل اپل برای حضور در ضیافت رسمی خبر داده شده است.
رسانه‌های انگلیسی این موضوع را نشانه‌ای از تلاش برای رونمایی از بسته‌های سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه انرژی هسته‌ای، هوش مصنوعی و فناوری‌های نو توصیف کرده‌اند. این مسئله از دید منتقدان تضاد آشکاری با عنوان «سفر دولتی» دارد که به‌طور سنتی بر دیپلماسی و روابط سیاسی متمرکز است، نه بر نمایش قدرت اقتصادی.
ترامپ پیش‌تر در سال 2019 نیز در قالب سفر دولتی به انگلیس رفته بود. در آن سفر او با الیزابت دوم دیدار و سپس در کنار نخست‌وزیر وقت انگلیس، ترزا می، کنفرانس خبری برگزار کرد. همچنین بازدید از مقبره سرباز گمنام در کلیسای وست‌مینستر از جمله بخش‌های برنامه بود. آن سفر نیز با اعتراض‌های گسترده مردمی همراه شد و بالن مشهور «ترامپ بچه» در آسمان لندن به نمایش درآمد.
اندیشکده چتم‌هاوس در تحلیلی همزمان با این سفر نوشت که هرچند مراسم سه‌روزه با نمادها و تشریفات سلطنتی همراه خواهد بود، اما دستور کار اصلی آن بر فناوری و اقتصاد متمرکز است و پیشرفتی در موضوعات حساسی چون اوکراین و غزه بعید به نظر می‌رسد. این مؤسسه گزارش داد که اعلام یک «شراکت فناوری آمریکا – انگلیس» مهم‌ترین دستاورد احتمالی سفر خواهد بود؛ شراکتی که بر هوش مصنوعی، رایانش کوانتومی و مواد معدنی کمیاب متمرکز است و مدیران شرکت‌هایی مانند انویدیا، اوپن‌اِی‌آی و اپل برای حضور در آن دعوت شده‌اند.
چتم‌هاوس همچنین به توافق تجاری دو کشور اشاره کرد که در ماه مه اعلام شد و اکنون باید به مرحله اجرایی برسد. کاهش تعرفه‌ها بر خودرو و فولاد انگلیس، گسترش تجارت دیجیتال و رفع موانع غیرتعرفه‌ای از جمله بخش‌های این توافق است. با این حال، بازگشایی گفت‌وگوهای لندن با پکن می‌تواند حساسیت‌های واشنگتن را برانگیزد و روند مذاکرات را پیچیده‌تر کند.
در حوزه سیاسی، چتم‌هاوس معتقد است که مذاکرات مربوط به اوکراین متوقف مانده و واشنگتن تمایلی به رهبری اعمال تحریم‌های جدید علیه روسیه نشان نمی‌دهد. در قبال غزه نیز، با وجود تهدید استارمر به طرح موضوع شناسایی کشور فلسطین در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد، چشم‌انداز اقدام مشترک با واشنگتن روشن نیست.
این اندیشکده جمع‌بندی می‌کند که سفر ترامپ بیش از آنکه به تحولات دیپلماتیک بزرگ منجر شود، نمایشگر پیوندهای اقتصادی و فناورانه خواهد بود و بیشتر کارکرد نمادین دارد تا عملی.
در مجموع، برآیند این سفر نشان می‌دهد که اگرچه ترامپ با شکستن سنت‌های دیپلماتیک وارد لندن می‌شود و دربار سلطنتی می‌کوشد تصویری باشکوه از روابط دو کشور به نمایش بگذارد، اما در عمل وزن اصلی سفر بر همکاری‌های اقتصادی و فناورانه استوار است و در پرونده‌های حساسی مانند اوکراین و غزه پیشرفتی دیده نخواهد شد.
در همین حال، خیابان‌های لندن و ویندسور میزبان اعتراض‌های گسترده‌ای خواهند بود که یادآور فاصله عمیق میان نمایش تشریفات رسمی و واقعیت نارضایتی اجتماعی است. به این ترتیب، دولت استارمر میان دو تصویر متناقض قرار گرفته است: از یک‌سو تلاش برای جلب سرمایه‌گذاری و تحکیم روابط با واشنگتن، و از سوی دیگر انتقادها از سنت‌شکنی پرهزینه و همراهی با شخصیتی که مخالفت‌های مردمی در انگلیس را برانگیخته است.
بازار ![]()