پیام ویژه - گیم فا / نخستین تجربه ما از فیلم‌های سه‌بعدی، فیلم آواتار بود که استاندارد بالایی را در زمینه سینمای سه‌بعدی تعریف کرد. در دوران اوج محبوبیت فیلم‌های سه‌بعدی، این تجربه بیشتر محدود به محیط سینما بود. در آن زمان، تلویزیون‌ها و دستگاه‌های بلو-ری سه‌بعدی بسیار پرهزینه بودند، در حالی که امروزه اینگونه نیست.
با توجه به این شرایط، شاید به این فکر افتاده باشیم که ما یک کنسول پلی‌استیشن 5 در اختیار داریم که قابلیت اجرای دیسک‌های بلو-ری را دارد و همچنین یک هدست پلی‌استیشن VR2 داریم که می‌تواند تصاویر سه‌بعدی را به نمایش بگذارد. منطقی است که سونی این دو قابلیت را با هم ترکیب کرده باشد و اجازه تماشای فیلم‌های سه‌بعدی را به ما بدهد، این‌طور نیست؟ متأسفانه، نه تنها این قابلیت در پلی‌استیشن 5 گنجانده نشده، بلکه این امکانی بود که در پلی‌استیشن 4 وجود داشت و سونی تصمیم به حذف آن گرفت، دقیقاً همان‌طور که پشتیبانی از سی‌دی را در پلی‌استیشن 4 و 5 حذف کرد.
PS VR2 گواهی می‌دهد که فناوری سه‌بعدی هنوز از بین نرفته است
بازار ![]()
موفقیت تجاری PS VR2 محل بحث است، اما بدون تردید یکی از پرفروش‌ترین هدست‌های واقعیت مجازی تمام دوران محسوب می‌شود. اگرچه تعداد بازی‌های انحصاری سونی برای PS VR2 کم بوده، اما قطعاً کمبودی در عناوین قابل‌توجه توسعه‌دهندگان شخص ثالث وجود نداشته و برنامه انتشار بازی‌ها برای یک یا دو سال آینده نیز بسیار چشمگیر به نظر می‌رسد. بنابراین، با اطمینان می‌توانیم بگوییم که PS VR2 در یک جایگاه مطمئن قرار دارد.
نکته طنزآمیز این است که سونی برخی از بهترین سخت‌افزارهای نمایش گرافیک استریوسکوپیک موجود را در قالب این هدست تولید کرده، اما تنها اجازه تجربه بازی‌های ویدیویی سه‌بعدی را می‌دهد و نه دیسک‌های بلو-ری سه‌بعدی. این معضل صرفاً محدود به سونی نیست. هیچ مانعی برای شرکت‌هایی مانند دیزنی یا نتفلیکس وجود ندارد که اپلیکیشن‌های استریم خود را برای ارائه فیلم‌های سه‌بعدی از طریق PS VR2 فعال کنند، اما به نظر می‌رسد تقریباً همه ترجیح می‌دهند این فرصت را نادیده بگیرند.
به خاطر می‌آورید زمانی که فیلم‌های سه‌بعدی متعلق به آینده بودند؟
گاهی اوقات شگفت‌زده می‌شویم که هنوز فیلم‌های سه‌بعدی در سینما اکران می‌شوند، اما هیچ‌کدام به اوج رونق دوره پیشین خود نمی‌رسند. در حالی که هنوز امکان تماشای فیلم سه‌بعدی در سینما وجود دارد، اما سه‌بعدی خانگی تقریباً از بین رفته و پیش از آنکه بتواند واقعاً جایگاه خود را پیدا کند، دچار سقوط شد. آخرین تلویزیون سه‌بعدی OLED در سال 2016 عرضه شد و در واقع یک مدل پسیو (Passive) بسیار باکیفیت، شبیه به آنچه در سینماها استفاده می‌شد، بود. در حقیقت، شما می‌توانستید از همان عینک‌های ارزان‌قیمت استفاده کنید. تلویزیون‌های سه‌بعدی پسیو کمی دیرتر به بازار آمدند و زود فروکش کردند. بنابراین، به سادگی می‌توان درک کرد که سه‌بعدی خانگی تنها یک تجربه زودگذر بود، اما این فناوری می‌توانست بزرگ‌ترین ترند بعدی باشد، نه 4K، نه HDR، و نه هیچ یک از فناوری‌هایی که اکنون اهمیت پیدا کرده‌اند. این واقعاً جای تأسف دارد، زیرا زمانی که سه‌بعدی به درستی اجرا شود، یک فرمت منحصر به فرد است. هر چقدر هم که ما از تماشای فیلم‌های آواتار در خانه لذت ببریم، هرگز به کیفیت نسخه سه‌بعدی آن نمی‌رسد.
چرا PS VR2 برای فیلم‌های سه‌بعدی عالی است
شاید اطلاع نداشته باشید، اما هدست PS VR2 این امکان را فراهم می‌آورد تا علاوه بر اجرای بازی‌های معمولی دوبعدی، از اپلیکیشن‌های استریم نیز در حالت نمایشگر مجازی بهره ببرید. در این حالت خاص، PS VR2 یک صفحه‌نمایش مجازی با ابعاد چشمگیر، معادل 200 اینچ و وضوح تصویر 1080p، را شبیه‌سازی می‌کند. دستیابی به این کیفیت، مرهون نمایشگرهای پیشرفته OLED با تفکیک‌پذیری بالا و طراحی متمایزی است که از هرگونه نفوذ نور خارجی جلوگیری می‌کند. ما شخصاً از تجربه بازی کردن به این شیوه بسیار لذت می‌بریم، چرا که به ما اجازه می‌دهد حتی زمانی که شخص دیگری قصد استفاده از تلویزیون اصلی را دارد، همچنان به ادامه بازی با کنسول پلی‌استیشن 5 بپردازیم.
هیچ مانع فنی وجود ندارد که شرکت سونی اجازه ندهد از همین مکانیزم برای مشاهده دیسک‌های بلو-ری سه‌بعدی استفاده کنیم. همان‌طور که قبلاً اشاره شد، این قابلیت در پلی‌استیشن 4 و با هدست اصلی PS VR ارائه شده بود. متأسفانه، نسخه اولیه PS VR از لحاظ سخت‌افزاری به مراتب ضعیف‌تر از نسل جدید خود بود. با این حال، حتی در حال حاضر نیز این روش به احتمال زیاد مقرون به صرفه‌ترین و ساده‌ترین راهکار برای بهره‌برداری از آرشیو دیسک‌های بلو-ری سه‌بعدی به شمار می‌رود، زیرا تلویزیون‌های سه‌بعدی امروزه کمیاب شده و استفاده از آن‌ها مشکلاتی در بر دارد.
ما با اطمینان کامل کنسول پلی‌استیشن 4 خود را هنگام خرید PS5 فروختیم، زیرا فرض بر این بود که تمامی قابلیت‌ها با نسل پیشین سازگار خواهند بود. این فرض تقریباً درست از آب درآمد، اما اکنون به این نتیجه رسیده‌ایم که اگر فرصت مناسبی دست دهد، ممکن است مجدداً به فکر تهیه یک دستگاه PS4 کارکرده و PS VR باشیم. این اقدام صرفاً به منظور حفظ امکان تماشای محتوای بلو-ری سه‌بعدی صورت خواهد گرفت.
فرصت از دست رفته برای سونی، سرویس‌های استریم و علاقه‌مندان به فیلم
توجه کنید که حتی نیازی به تکیه صرف بر شرکت سونی نیست و منبع محتوای سه‌بعدی هم لزوماً نباید دیسک بلو-ری سه‌بعدی باشد. هر کدام از سرویس‌های استریم ویدیو می‌توانند این قابلیت را به اپلیکیشن مخصوص PS5 خود اضافه کنند. برای مثال، دیزنی پلاس را در نظر بگیرید. در صورتی که فیلم‌های سه‌بعدی Avatar را در اپلیکیشن خود بگنجاند، ما قطعاً یکی از مشترکین آن خواهیم بود و اگر نسخه با فریم‌ریت بالا از فیلم دوم نیز ارائه شود، ارزش مضاعفی خواهد داشت. در نهایت، PS VR2 از نرخ تازه‌سازی کافی برای پشتیبانی از این امکان برخوردار است.
آمار رسمی دقیقی در دسترس نیست، اما طبق برآوردها تعداد هدست‌های فروخته شده از مرز 2 میلیون واحد فراتر رفته است. شاید این رقم در مقیاس کلی پایین به نظر برسد، اما افزودن یک قابلیت با ارزش تبلیغاتی بالا، کاملاً منطقی و سودمند به نظر می‌رسد. درست مانند فناوری صوتی بدون افت کیفیت (Lossless Audio)، فیلم‌های سه‌بعدی یک ویژگی متمایزکننده هستند که شما را از رقبا جدا می‌سازد، حتی اگر در نهایت درصد ناچیزی از کاربران از آن استفاده نمایند. این موضوعی است که شرکت‌های چند میلیارد دلاری باید به آن توجه کنند.
ناگفته نماند، یک اپلیکیشن ویدیویی به نام Rad TV در کنسول پلی‌استیشن 5 وجود دارد که با پرداخت حق اشتراک، امکان بارگذاری و مشاهده ویدیوهای سه‌بعدی شخصی شما را روی PS VR2 فراهم می‌کند. ما شخصاً این سرویس را آزمایش نکرده‌ایم و البته بارگذاری محتوا از منابع خارجی می‌تواند از نظر قانونی چالش‌برانگیز باشد، اما این موضوع خود گواهی است بر اینکه توسعه‌دهندگان اپلیکیشن در صورت تمایل، توانایی پیاده‌سازی قابلیت پخش محتوای سه‌بعدی را دارند.
یک به‌روزرسانی کوچک می‌تواند تجربه بزرگی را بازگرداند
اینکه آیا درایو Blue-Ray کنسول PS5 محدودیت فیزیکی خاصی دارد که آن را از خواندن دیسک‌های بلو-ری سه‌بعدی بازمی‌دارد، برای ما مشخص نیست، اما جالب است بدانید که کنسول PS4 نیز در ابتدا فاقد این قابلیت بود. پشتیبانی از بلو-ری‌های سه‌بعدی تنها در سال 2014 و با ارائه به‌روزرسانی 1.75 به PS4 اضافه شد؛ بنابراین، این احتمال وجود دارد که پیاده‌سازی چنین قابلیتی در PS5 نیز شدنی باشد.
با وجود این، حتی اگر تنها فیلم‌های سه‌بعدی که به صورت استریم در دسترس هستند، روی PS5 قابل مشاهده باشند، ما رضایت خواهیم داشت. اما در حال حاضر، برای تماشای محتوای سه‌بعدی، ناچاریم به سراغ پلتفرم انعطاف‌پذیر PC یا اپلیکیشن‌های تخصصی موجود در فروشگاه Meta Quest برویم. البته، برخی‌ها همچنان کنسول‌های New 3DS XL را دارند و شاید راهی پیدا کنند تا فیلم آواتار را روی آن‌ها مشاهده نمایند.