پیام ویژه - فارس / یک سال از سقوط دولت بشار اسد گذشته و زندانهایی که با تبلیغات گسترده شورشیان خالی شده بود، بار دیگر در حال پر شدن هستند و گزارش های متعددی از سوءرفتار و شکنجه در زندانها منتشر شده است.
سرکرده شورشیان سوری محمد الجولانی مدعی بود که درهای چندین زندان دوران بشار اسد را باز میکند، اما تحقیقات رویترز نشان میدهد که حداقل ۲۸ بازداشتگاه و زندان در یک سال گذشته مجدداً فعال شدهاند. به گزارش روز دوشنبه رویترز، اولین موج بازداشتها در سوریه تقریباً بلافاصله پس از به قدرت رسیدن شورشیان آغاز شد و هزاران نظامی رئیسجمهور پیشین، اعم از افسران و سربازان وظیفه، با این که پستهای خود را رها کرده بودند، توسط شورشیان اسیر شدند. موج دوم در اواخر زمستان گذشته آغاز شد و صدها نفر از فرقه علوی توسط شروشیان در سراسر سوریه دستگیر شدند. دستگیری آنها پس از یک قیام و درگیری داخلی افزایش یافت و نزدیک به ۱۵۰۰ علوی نیز کشته شدند، اگرچه برخی منابع، آماری بیش از این را اعلام کردهاند. این بازداشتها تا به امروز ادامه دارد.از تابستان، دور دیگری از بازداشتهای دستهجمعی شروع شده، این بار در جنوب کشور و در میان جامعه اقلیت دروزی. این قضیه با مرگ صدها نفر از این فرقهها همراه بود و شورشیان متهم به اعدامهای فرا قضایی و سایر سوءرفتارها شدند. در سراسر این دوره به بهانه تأمین امنیت، بازداشتهای متعددی از همه اقلیتها انجام شد. بسیاری از بازداشتیها، سُنّیهایی بودند که به اتهام ارتباطات مبهم با بشار اسد زندانی شدند. برخی فعالان حقوق بشر نیز دستگیر شدند، برخی مسیحیان به زندانها منتقل شدند و شیعیان نیز در ایستهای بازرسی دستگیر و متهم به ارتباط با ایران یا حزبالله شدهاند.
بازار
تحقیقات رویترز نشان داد که زندانها و بازداشتگاههایی که در پی وقوع جنگ داخلی در سوریه پُر شده بود، اکنون پر از سوریهایی است که توسط نیروهای امنیتی محمد الجولانی بازداشت شدهاند و بدون اتهامزنی رسمی، در زندان و بازداشتگاه نگه داشته میشوند. گزارشهای متعدد حاکی از شلوغی بیش از حد زندانها و بازداشتگاهها است. برخی از سوءرفتارها توسط شورشیان حاکم بر دمشق میگویند، از جمله بازداشت بدون اتهامزنی یا ردِّ مدارک، سوءرفتار و شکنجه و مرگ زندانیان که ثبت نمیشوند. بر اساس مصاحبههای متعدد، برخی بازداشتشدگان قربانی اخاذی شدهاند. پنج خانواده ارتباطات خود با زندانبانان یا واسطهها را که در ازای آزادی یک خویشاوند پول مطالبه میکردند، به اشتراک گذاشتند. حداقل ۸۰ خانواده گفتند که ماههاست اثری از عزیزانشان پیدا نمیکنند. دسترسی به وکلا و اعضای خانواده از یک زندان به زندانی دیگری متفاوت است و اتهامات عمومی به ندرت علیه بازداشتشدگان امنیتی مطرح میشود. رویترز همچنین افزود که بازداشتشدگان امنیتی به زندانهایی فرستاده میشوند که حتی قبل از سقوط بشار اسد توسط نیروهای شورشی اداره میشدند، از جمله در استان شمالی ادلب. بر اساس گفتههای دهها زندانی سابق، این بازداشتشدگان به زندانیانی پیوستند که سالها به دلایل امنیتی در جنگ داخلی، در آنجا نگه داشته شده بودند. در سراسر سوریه، بازداشتشدگان و خانوادهها شرایط غیرانسانی را که خود یا خویشاوندانشان هنگام بازداشت تحمل کردهاند، توصیف نمودند و از شکنجه، شلوغی بیش از حد، غذای کم و شیوع بیماریهای پوستی به دلیل کمبود صابون گفتند.
هم بازداشتشدگان امنیتی و هم افرادی که متهم به جرایم عادی هستند، گفتند که سوءرفتار و غفلت در زندانهایی که در آن نگه داشته شده بودند، رواج دارد. چهل نفر از زندانیان سابق و اعضای خانواده بازداشتشدگان، سوءرفتار و گاهی شکنجه را در بازداشتگاهها توصیف کردند. از سوی دیگر، رویترز حداقل ۱۱ مرگ افراد در بازداشت را مستند کرد، از جمله سه مورد که خانوادهها گفتند تنها پس از دفن اجساد عزیزانشان، از مرگ آنها مطلع شدند. فعالان حقوق بشر میگویند که بازداشتهای دستهجمعی و ناپدید شدنها بر دولت جولانی سایه انداخته است. دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل در بیانیهای در ۵ دسامبر گفت که «روایتهای نگرانکنندهای از اعدامهای فرا قضایی، کشتارهای خودسرانه و آدمرباییها» از زمان سقوط دولت بشار اسد مستند کرده است. سخنگوی دفتر حقوق سازمان ملل ثمین الخیطان به رویترز گفت که کمیسیون قادر به جمعآوری ثبت بازداشتهای امنیتی نیست. وی در این باره اظهار داشت: «تعیین دقیق تعداد افرادی که هنوز بازداشت هستند، تعداد آزادشدگان، یا مواردی که ممکن است بهاجبار ناپدید شده باشد، همچنان چالشبرانگیز است. در برخی موارد، خانوادهها ممکن است از ترس پیامدها، از اشتراک اطلاعات خودداری کنند.»
در حالی که جولانی در اواسط دسامبر سال گذشته قول بستن زندانها را داد، نیروهای شورشی او سربازان ارتش اسد را اسیر میکردند. بسیاری سربازان وظیفه بودند، افرادی که انتخاب کمی در محل خدمت خود داشتند. دولت جولانی حتی نگفته که چه تعداد سرباز بازداشت شده است یا آیا آنها به عنوان اسیران جنگی محسوب میشوند یا خیر، وضعیتی که حفاظت قانونی ویژهای به آنها میدهد.