پیام ویژه - فارس /با تکرار تلاش‌ها برای ترور ابومحمد الجولانی، گمانه‌زنی‌ها درباره ناامنی گسترده یا تسویه‌حساب‌های سیاسی شدت گرفته است. عده‌ای این حوادث را نشانه ضعف ساختارهای امنیتی در سوریهٔ جدید می‌دانند. در مقابل، گروهی دیگر معتقدند این ترورها پوششی برای چرخش دیپلماتیک دمشق به سوی تل‌آویو است.
طی دو روز اخیر، اخبار ضد و نقیض متعددی درباره سوءقصد مجدد به جان رئیس شورشیان حاکم بر سوریه، منتشر شده است.
بازار
روزنامه رأی الیوم با انتشار یادداشتی در این خصوص به قلم «خالد الجیوسی» نوشت که علامت‌های سؤال بزرگی درباره دلایلی که باعث شده تلاش‌ها برای ترور الجولانی، همچنان در صدر اخبار باقی بمانند، مطرح است. اینکه آیا این تلاش‌ها واقعاً جدی و ناموفق‌اند یا صرفاً نمایشی رسانه‌ای برای القای نگرانی از آینده سوریه در صورت ترور وی است، محل بحث است.
ماجرای سومین سوءقصد به جان ابومحمد الجولانی
دولت شورشیان حاکم بر سوریه دیروز (یکشنبه) صحت گزارش‌های رسانه‌ای مبنی بر خنثی کردن عملیات ترور ابومحمد الجولانی به عنوان رئیس دوره انتقالی این کشور در جریان سفر اخیرش به درعا را تکذیب کرد.
خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) به نقل از یک منبع در وزارت اطلاع‌رسانی سوریه اعلام کرد: «اخباری که از سوی برخی رسانه‌ها درباره تلاش ارتش عربی سوریه و سازمان اطلاعات ترکیه برای خنثی‌سازی ترور رئیس‌جمهور احمد الشرع (الجولانی) در جریان سفرش به درعا منتشر شده، کاملاً بی‌اساس است».
این در حالی بود که روزنامه‌های استقلال و حریت ترکیه پیشتر گزارش داده بود، سازمان اطلاعات این کشور با اطلاع دادن به سازمان اطلاعات سوریه، طرحی که قرار بوده در آن الجولانی ترور شود را خنثی کرده است.
این روزنامه ادعا کرده بود که عامل ترور یک عضو پیشین حزب الله لبنان بوده که در سال‌های اخیر با داعش همکاری می‌کرد! و این سومین طرح ترور رئیس شورشیان حاکم بر سوریه از زمان به قدرت رسیدن و دستیابی به پست ریاست دوره انتقالی این کشور محسوب می‌شود.
رسانه‌های ترکیه در خط مقدم انتشار خبر ترور الجولانی
در چنین فضایی رأی الیوم نوشت: نکته قابل توجه در خبر جدید مربوط به ترور احتمالی الجولانی این است که این خبر از سوی رسانه‌های ترکیه، به‌ویژه روزنامه «استقلال» منتشر شده است. این موضوع نشان می‌دهد که این خبر، دست‌کم از دیدگاه ترکیه، قابل‌اعتماد به نظر می‌رسد. طبق گزارش این روزنامه، این عملیات ترور در لحظات آخر با همکاری اطلاعاتی مشترک میان ترکیه و سوریه ناکام مانده است؛ این موفقیت از طریق تبادل اطلاعات و هماهنگی مستقیم، پس از شناسایی طرح از منابع میدانی و رهگیری سیگنال‌های منطقه‌ای حاصل شد.
ناامنی فراگیر یا نشانه‌ای از آشفتگی سیستماتیک در سوریه جدید؟
به ادعای این روزنامه، طرح ترور در منطقه‌ای از حومهٔ درعا تهیه شده، جایی که معمولاً به دلیل ضعف‌های امنیتی، توسط گروه‌های مسلح مورد استفاده قرار می‌گیرد. اطلاعات منتشرشده نشان می‌دهد که طراح این عملیات، فردی با تجربه و وابسته به گروه داعش بوده است.
الجیوسی در ادامه تحلیل کرد که تلاش‌ها برای ترور رئیس دولت انتقالی جدید سوریه، شاید نشانه‌ای باشد — یا حتی تأییدی — بر وجود نوعی آشفتگی امنیتی در سوریهٔ جدید. گزارش‌های متعدد درباره قتل، آدم‌ربایی، شکنجه و تنش‌های فرقه‌ای، بیش از آنکه ادعا باشند، به نظر می‌رسند واقعیت‌هایی ملموس باشند تا جایی که خود رئیس دولت انتقالی هدف قرار گرفته و حتی توانایی محافظت از خودش را ندارد.
تلویزیون «سوریه» نزدیک به شورشیان حاکم بر دمشق نیز به نقل از روزنامه فرانسوی «لوریان لو جور» گزارش داد که الجولانی از زمان به‌دست گرفتن قدرت، و در کمتر از هفت ماه پس از سقوط حکومت بشار اسد، دست‌کم دو بار هدف سوء قصد قرار گرفته است. به گفته این روزنامه، یکی از این دو تلاش در ماه مارس گذشته رخ داده و طبق اطلاعات منتشرشده، گروه‌های مسلحی از جمله «داعش» در پشت این تلاش‌ها قرار داشته‌اند.
به باور نویسنده، تکرار این اقدامات ممکن است دلیل شتاب منبع آگاه در وزارت اطلاعات سوریه برای رد گزارش‌های رسانه‌ای باشد که خبر از خنثی‌سازی تلاش برای ترور حاکم جدید سوریه توسط ارتش سوریهٔ جدید و دستگاه اطلاعاتی ترکیه در جریان سفر او به درعا داده بودند. این رد سریع احتمالا با هدف القای این پیام بوده که وضعیت امنیتی در کشور تحت کنترل است و جای نگرانی نیست.
هشدار آمریکا درباره ترور احتمالی الجولانی
در این میان، نکته قابل توجه اینکه ایالات متحده آمریکا نیز درباره احتمال ترور الجولانی ابراز نگرانی کرده است. «توم باراک» سفیر آمریکا در ترکیه و نماینده ویژه در امور سوریه، در تاریخ 10 ژوئن نسبت به تهدیدات جدی علیه رئیس دولت انتقالی سوریه هشدار داد و گفت که به‌دلیل تلاش‌های احمد الشرع برای مشارکت دادن همه گروه‌های سوری و گرایش به غرب، برخی گروه‌های افراطی ممکن است در صدد ترور او باشند تا روند سیاسی جدید در سوریه را مختل کنند.
اخبار امنیتی سوریه پوششی برای چرخش دیپلماتیک در قبال اسرائیل؟
همزمان با انتشار خبرهای مربوط به تلاش‌های ترور الجولانی، گزارش شد که «آبراهام کوپر» خاخام یهودی، به سوریه سفر کرد و دو ساعت با رئیس شورشیان حاکم بر دمشق دیدار داشته است؛ این در حالی‌ست که اخباری از وجود گفت‌وگوهایی درباره «عادی‌سازی روابط» میان سوریه و اسرائیل منتشر شده است.
مشخص نیست که آیا انتشار خبرهای مربوط به ترور الجولانی با هدف تحت‌الشعاع قرار دادن اظهارات مقامات اسرائیلی انجام می‌شود یا نه؛ اظهاراتی که واکنش‌های تحریک‌آمیزی در میان مردم سوریه برانگیخته‌اند. گیدئون سعر وزیر خارجه اسرائیل نیز اظهار داشت که حضور اسرائیل در بلندی‌های جولان شرط اساسی برای هرگونه توافق احتمالی با سوریه است و «دمشق باید حاکمیت اسرائیل بر جولان را به رسمیت بشناسد تا توافقی با رئیس‌جمهور احمد الشرع صورت گیرد».
در ادامه یادداشت مذکور آمده است: «در چنین فضایی، بار دیگر اظهارات قدیمی الجولانی پیش از ورودش به دمشق و سرنگونی دولت بشار اسد، بار دیگر در مرکز توجه قرار گرفته‌اند؛ او پیروانش را نه‌تنها به رسیدن به دمشق، بلکه به رسیدن به قدس نیز نوید داده بود. این گفته‌ها نشان می‌دهند که او مطابق با ادبیات جهادی که پیشتر به آن باور داشت، اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسد، البته پیش از آنکه ظاهر مذهبی و جهادی خود را تعدیل کند».
اسرائیل؛ تهدیدی ماندگار در نگاه اکثریت سوری‌ها
به نوشته رأی الیوم؛ مرکز «مدى» برای مطالعات افکار عمومی سوریه، گزارشی منتشر کرده که نتایج یک نظرسنجی درباره نگاه سوری‌ها به رابطه با اسرائیل را بازتاب می‌دهد. این نظرسنجی در تمامی استان‌های سوریه انجام شده و گزارش آن در تاریخ 30 آوریل گذشته با عنوان «به سوی عادی‌سازی؛ دیدگاه‌ها و پیش‌بینی‌های سوری‌ها درباره امضای توافق صلح با اسرائیل»، منتشر شده، گزارشی که دیدگاه‌های متفاوتی را درباره این مسئله نشان می‌دهد.
بر اساس نتایج این نظرسنجی؛ 46 درصد از شرکت‌کنندگان مخالفت خود را با امضای توافق صلح با اسرائیل اعلام کرده‌اند. 59.25 درصد با حضور نمایندگی دیپلماتیک اسرائیل در سوریه یا بالعکس مخالفت کرده‌اند.در مقابل، 23.73 درصد از شرکت‌کنندگان با چنین روابط دیپلماتیکی موافق بودند.همچنین 17.2 درصد از پاسخ‌دهندگان اعلام کرده‌اند که به این مسئله علاقه‌مند نیستند یا برایشان اهمیتی ندارد.
آیا الجولانی در مسیر انور سادات قدم می‌گذارد؟
الجیوسی در ادامه نوشت که بنا بر این گزارش، اسرائیل همچنان بزرگ‌ترین تهدید امنیتی برای سوریه در شرایط کنونی به شمار می‌رود، به‌طوری‌که 76 درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی چنین دیدگاهی را تأیید کرده‌اند. لذا با توجه به مخالفت گسترده مردم سوریه با عادی‌سازی روابط، این سؤال مطرح است که آیا الجولانی حاضر است ریسک کند و با هدف خروج اسرائیل از اراضی سوریه و تأمین امنیت، به فلسطین اشغالی سفر کند و حتی حاکمیت آن بر جولان اشغالی را به رسمیت بشناسد؟ آیا ممکن است همانند انور سادات رئیس‌جمهور پیشین مصر، با شعار صلح به میدان بیاید، ولی در نهایت با سرنوشتی مشابه سادات، یعنی ترور به دست یک افسر نظامی سوری روبه‌رو شود؟ افسری که از نظر ویژگی‌ها شباهتی به خالد احمد شوقی اسلامبولی، عامل ترور سادات در سال 1981 داشته باشد.چرا که سادات به‌خاطر امضای توافق‌نامه‌های کمپ دیوید با اسرائیل هدف قرار گرفت.
این مقایسه در حالی مطرح می‌شود که پیش از روی کار آمدن شورشی‌های تحریرالشام در سوریه، این کشور نیز مانند مصر در دوران جمال عبدالناصر به‌عنوان کشوری مقاوم شناخته می‌شد.