پیام ویژه - فارس / تحلیلگران بینالمللی معتقدند که چین و هند با وجود رقابت شدید و اختلافات ارضی خونین، به دلیل پیدا شدن یک دشمن مشترک در حال نزدیک شدن به هم هستند.
رابطه دهلی نو و پکن سالهاست با مرزهای خونین، شکاف قدرت و رقابت برای نفوذ در آسیا تعریف میشود. اما جنگ تجاری تازه دونالد ترامپ حالا وضعیتی غیرمنتظره رقم زده است؛ هند و چین به شکلی محتاطانه اما تاکتیکی در حال نزدیک شدن به یکدیگرند.سی ان ان در یادداشتی تحلیلی در این زمینه نوشت، ترامپ با اعلام تعرفه پایه 25 درصدی برای کالاهای هندی که قرار است به 50 درصد هم برسد و بهعنوان مجازات خرید نفت از روسیه اعمال شود فشار مشابهی بر دهلی وارد کرده که پیشتر علیه پکن آزموده بود. نتیجه آن، شکلگیری منافع مشترکی میان دو رقیب دیرینه آسیایی است.
همپوشانی منافع علیه واشنگتنکارشناسان میگویند روند تنشزدایی میان هند و چین پیشتر آغاز شده بود اما تصمیمات ترامپ این روند را شتاب داده است. دهلی و پکن اکنون با واشنگتنی طرف هستند که هم به متحدان و هم به رقبای راهبردی، از اروپا تا آسیا، با «نگاهی یکسان و معاملهگرانه» مینگرد. نارندرا مودی نخست وزیر هند قرار است برای نخستین بار در هفت سال گذشته در نشست «سازمان همکاری شانگهای» در چین حضور یابد. سخنگوی وزارت خارجه چین از این سفر استقبال کرده و وعده داده اجلاس تیانجین «نشست همبستگی، دوستی و نتایج ثمربخش» باشد.اما تحلیلگران تأکید میکنند که این نزدیکی بیش از آنکه از باور مشترک سرچشمه بگیرد، حاصل دشمن مشترک در کاخ سفید است. فاروآ عامر از مؤسسه سیاست آسیایی میگوید، «ممکن است شاهد گرمی بیشتر در روابط هند و چین در برابر ایالات متحده سختگیر باشیم».
گامهای کوچک در مسیر عادیسازیپس از دیدار مودی و شی جینپینگ در حاشیه نشست بریکس در روسیه، نشانههای عادیسازی روابط پررنگتر شد؛ پروازهای مستقیم میان دو کشور از سر گرفته شد، چین پس از پنج سال مجوز زیارت به دو مکان مذهبی در تبت غربی را به هندیها داد و صدور روادید گردشگری متقابل نیز آغاز شد.با این حال، بیاعتمادی عمیق همچنان پابرجاست؛ بیاعتمادیای که ریشه در درگیریهای مرزی مرگبار در هیمالیا و روابط راهبردی چین با پاکستان دارد. میلان وایشنَو از اندیشکده کارنگی میگوید، «انتظار دارم شاهد همکاری اقتصادی رو به رشد همراه با رقابت راهبردی باشیم.»
ابهام در راهبرد آمریکابرای بسیاری از ناظران، تعجبآور است که واشنگتن در حالی هند را تنبیه میکند که سالها آن را بهعنوان وزنه دموکراتیک در برابر چین پرورش داده بود. «در این دولت هیچ سیاست منسجمی درباره چین وجود ندارد و این یعنی نقش هند بهعنوان سد مقابل چین کمرنگ شده است.» وایشنَو افزود: «با تیرهتر شدن نگاه ترامپ به روسیه، واردات نفتی هند از مسکو به هدف آسانی برای فشار تبدیل شد.»به باور کارشناسان، این پیامد ناخواسته سیاستهای ترامپ است که دو رقیب تاریخی را به شکلی تاکتیکی در یک جبهه قرار داده است همگراییای که شاید دوامش تنها تا زمانی باشد که آنتاگونیست(همستیز) مشترک در کاخ سفید حضور دارد.
خصومت بچهگانه ترامپ علیه هندتحلیلگران معتقدند خصومت ترامپ علیه هند ممکن است ناشی از ضربه به غرورش پس از آن باشد که هند نقش ادعایی او در پایان دادن به یک بحران بزرگ با پاکستان را کماهمیت جلوه داد. ترامپ در ماه مه اعلام کرده بود که پس از تشدید نظامی میان دو همسایه هستهای، او آتشبسی را میانجیگری کرده است.در حالی که اسلامآباد علناً از این ادعا استقبال کرد و حتی ترامپ را برای جایزه نوبل صلح نامزد نمود، مقامهای هندی حاضر نشدند هیچ اعتباری برای دخالت ظاهری واشنگتن قائل شوند.«بعد از آن همهچیز به هم ریخت،» پانت گفت. «توافق تجاری که در مقطعی بسیار دستیافتنی به نظر میرسید، به تعویق افتاد. و هرچه آقای ترامپ بیشتر ناامید شد، تهدیدهای علنی او علیه هند هم بیشتر شد.»منتقدان میگویند سیاستهای ترامپ میتواند به همان نتیجهای منجر شود که برخی استراتژیستهای آمریکایی مدتها از آن پرهیز میکردند.جان بولتون، مشاور امنیت ملی پیشین ترامپ به شبکه سیانان گفت، «این میتواند بدترین نتیجه برای ایالات متحده باشد.» او افزود: «طنز ماجرا این است که در حالی که تعرفههای ثانویه علیه هند قرار است به روسیه آسیب بزند، این اقدام میتواند هند را دوباره به روسیه و به شکلی متناقضانه به چین نزدیکتر کند، تا شاید در برابر تلاشهای تعرفهای آمریکا با یکدیگر وارد مذاکره شوند.»
بازار ![]()