پیام ویژه - هم میهن /متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
محسن صالحی‌خواه| رؤسای‌جمهور روسیه و ایالات متحده آمریکا دیداری سه‌ساعته در آلاسکا داشتند. سفر ولادیمیر پوتین به آمریکا و ملاقات با دونالد ترامپ پس از 6 سال، از چند جهت مهم است. نخست اینکه پوتین پس از 10 سال برای نخستین بار به آمریکا رفت. آخرین ملاقات او با ترامپ نیز در سال 2019 و در حاشیه اجلاس گروه 20 در اوزاکای ژاپن انجام شده بود.
پوتین در حالی به آمریکا رفت که شرایط میان روسیه و غرب همچنان در هم‌پیچیده است. در حال حاضر مسئله بحران اوکراین، مهم‌ترین پرونده مفتوح میان واشنگتن و مسکو به شمار می‌رود. این سفر یک سری حواشی نیز داشت. از جمله اینکه ترامپ و پوتین در اولین برخورد با یکدیگر و راه رفتن روی فرش قرمزی که در پایگاه هوایی المندورف-ریچاردسن انکوریج در آلاسکا گسترده شده بود، از میان ردیف جنگنده‌های اف – 22 گذشتند. در حالی که یک بمب‌افکن بی – 2 و 4 فروند جنگنده اف – 35 از بالای سر آنها عبور کردند. آلاسکا تا سال 1867 بخشی از خاک روسیه بود که در این سال به مبلغ 7 میلیون و 200 میلیون دلار (حدود 21/6 میلیارد دلار در سال جاری میلادی) از سوی ایالات متحده خریداری و پس از طی مراحل قانونی به خاک آمریکا ضمیمه شد.
نشست خبری مشترک
پوتین و ترامپ پس از پایان ملاقات دو هیئت، در یک نشست خبری مشترک شرکت کردند. پوتین نخستین سخنران این نشست مشترک بود. به گزارش روسیا الیوم، رئیس‌جمهور روسیه در این نشست خبری، مذاکرات آلاسکا را سازنده خواند. او همچنین خطاب به ترامپ گفت که خوشحال است او را در سلامتی می‌بیند. رئیس‌جمهور روسیه اظهار داشت: «روسیه و ایالات متحده آمریکا همسایگان نزدیکی هستند، با وجود اینکه اقیانوس آنها را جدا می‌کند. آلاسکا بخشی از تاریخ مشترک بین روسیه و آمریکا است.»
او با بیان اینکه ما همواره ملت اوکراین را ملتی برادر می‌دانسته‌ایم، ادامه داد: «ما علاقمند به حل مسئله اوکراین هستیم.» او همچنین بر این موضوع تاکید کرد که روابط کشورش و آمریکا به پایین‌ترین حد خود از زمان جنگ سرد رسیده است. او اضافه کرد: «گفت‌وگو بین روسیه و آمریکا امری ضروری بود و دو کشور باید به گفت‌وگو روی می‌آوردند و از تقابل دور می‌شدند.»
رئیس‌جمهور روسیه با تاکید بر اینکه مذاکرات مفید و سازنده بود، گفت: «راه‌حل بحران اوکراین باید راه‌حلی پایدار باشد و نگرانی‌های امنیتی روسیه را برطرف کند.» او همچنین تاکید کرد که امکان پایان دادن به درگیری در اوکراین وجود دارد.
پوتین گفت: «امیدوارم تفاهمات حاصل شده با ترامپ، راه را برای صلح در اوکراین هموار کند. ما شاهد تمایل ترامپ برای درک دلایل درگیری در اوکراین بودیم و علاقه‌مند به پایان دادن به آن هستیم.» رئیس‌جمهور روسیه به این موضوع نیز اشاره کرد که اگر ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا بود درگیری در اوکراین رخ نمی‌داد.
دونالد ترامپ نیز گفت که در دیدار دوجانبه‌اش با رئیس‌جمهوری روسیه «پیشرفت‌های بزرگی» حاصل و «روی بسیاری از نکات توافق شده» و تنها «نکات بسیار کمی» باقی مانده است. پوتین در ابتدای نشست خبری و به زبان روسی صحبت کرد.
ترامپ گفت: «معتقدم که ما جلسه بسیار سازنده‌ای داشتیم. نکات بسیار زیادی وجود داشت که ما بر سر آنها توافق کردیم.چند نکته مهم وجود دارد که هنوز به آنها نرسیده‌ایم، اما پیشرفت‌هایی داشته‌ایم.»
رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین گفت که با رئیس‌جمهوری اوکراین، رهبران اروپایی و ناتو تماس خواهد گرفت تا آخرین اخبار دیدارش با پوتین را به آنها ارائه دهد. او اضافه کرد: «بنابراین تا زمانی که توافقی حاصل نشود، هیچ توافقی حاصل نخواهد شد. من تا مدتی دیگر با ناتو تماس خواهم گرفت. با افراد مختلفی که فکر می‌کنم مناسب هستند تماس خواهم گرفت و البته با رئیس‌جمهور زلنسکی تماس خواهم گرفت و در مورد جلسه امروز به او خواهم گفت. در نهایت، این به آنها بستگی دارد. در نهایت به خودشان بستگی دارد. آنها باید با آنچه مارکو و استیو و برخی از افراد عالی دولت ترامپ که به اینجا آمده‌اند، موافقت کنند.»
ترامپ اضافه کرد: «دیدار بسیار سازنده‌ای داشتیم. تماس‌های بسیاری خواهم گرفت. هر هفته هزاران نفر کشته می‌شوند و پوتین نیز خواستار پایان یافتن این جنگ است. به زودی دوباره تو (پوتین) را خواهم دید.» رئیس‌جمهوری آمریکا در عین حال اضافه کرد: ما «شانس بسیار خوبی» برای پیشرفت بیشتر داریم.»
ترامپ در این نشست خبری، رئیس‌جمهوری روسیه را با نام کوچک او صدا کرد و گفت: «من همیشه رابطه فوق‌العاده‌ای با رئیس‌جمهور پوتین، ولادیمیر، داشته‌ام. ممنون ولادیمیر، احتمالاً بسیار زود دوباره شما را خواهم دید.»
پوتین در این هنگام به زبان انگلیسی گفت: «دیدار بعدی در مسکو» ترامپ نیز در پاسخ احتمال برگزاری دیدار بعدی در مسکو را رد نکرد و گفت: «ممکن است این اتفاق بیفتد.»
ترامپ نشست خبری مشترک را با تشکر از پوتین و خطاب کردن او به «ولادیمیر» به پایان رساند و به سوی او رفت و به گرمی دست داد و رهبران دو کشور این نشست را بدون پاسخ به سوالات خبرنگاران به پایان رساندند. کاخ سفید نیز اعلام کرد مراسم ناهار به وقت محلی (آلاسکا) میان هیئت‌های ایالات متحده آمریکا و روسیه لغو شده و ترامپ فوراً به واشنگتن بازگشته است. در همین حال فیلمی در رسانه‌ها منتشر شد که نشان می‌دهد ترامپ و پوتین گفت‌وگوهای خود را پس از نشست خبری مشترک و پیش از ترک آلاسکا ادامه داده‌اند.
زلنسکی به واشنگتن می‌رود
ترامپ پس از پایان نشست آلاسکا و در پرواز بازگشت به واشنگتن دی.سی، گفت‌وگویی تلفنی نیز با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین داشت؛ گفت‌وگویی که سخنگوی کاخ سفید آن را طولانی خواند. ترامپ در پرواز بازگشت به واشنگتن، با دیگر رهبران اروپایی و ناتو نیز در تماس بود. او همچنین اعلام کرد که عصر روز دوشنبه در کاخ سفید با زلنسکی ملاقات خواهد کرد.
به گزارش رویترز، زلنسکی درباره این تماس با اشاره به اینکه «ما به یک صلح واقعی نیاز داریم، نه یک توقف موقت در حملات روسیه» گفت که «به ترامپ تأکید کردم که باید فشار بر روسیه تشدید شود و امنیت باید به‌طور قابل اعتماد و بلندمدت تضمین گردد.»
او در ادامه گفت: «اروپا و ایالات متحده باید تضمین‌های امنیتی ارائه دهند و مسائل مربوط به سرزمین تنها می‌تواند با ما حل‌وفصل شود. به رئیس‌جمهور ترامپ تأکید کردم که اگر روسیه از یک پایان عادلانه برای جنگ طفره برود، باید تحریم‌ها علیه آن تشدید شود.»
همچنین خبرگزاری فرانسه به نقل از منابع دیپلماتیک مدعی شد که ترامپ به زلنسکی پیشنهاد داد که اوکراین تضمین‌های امنیتی مشابه با ماده پنجم پیمان ناتو دریافت کند، بدون آنکه عضو این ائتلاف شود. بر اساس این گزارش، این موضوع یکی از راهکارهای امنیتی پیشنهادی و مورد بحث در جلسه آلاسکا نیز بوده است. ماده پنج پیمان ناتو مربوط به اصل دفاع جمعی است. به این معنا که حمله به یک عضو، حمله به همه اعضا تلقی می‌شود.
واکنش رهبران اروپا و ناتو
رهبران اروپا و سران کشورهای ناتو پس از جلسه پوتین – ترامپ در آلاسکا و تماس با رئیس‌جمهور آمریکا، بیانیه‌ای مشترک صادر کردند. در بیانیه اتحادیه اروپا و ناتو درباره توافق اوکراین و روسیه بر ضرورت ارائه ضمانت‌های امنیتی قاطع به اوکراین برای دفاع از حاکمیت و تمامیت ارضی آن تأکید شد. همچنین تأکید شد که هیچ محدودیتی نباید بر نیروهای مسلح اوکراین یا همکاری آن با کشورهای ثالث اعمال شود و روسیه نمی‌تواند در مسیر اوکراین به سوی اتحادیه اروپا یا ناتو حق وتو داشته باشد.
تمام تصمیم‌گیری‌ها درباره سرزمین اوکراین باید توسط خود این کشور انجام شود و تغییر مرزها با زور مجاز نیست. حمایت از اوکراین ادامه خواهد داشت و رهبران اروپایی متعهد شدند اقدامات بیشتری برای تقویت اوکراین انجام دهند تا جنگ به پایان برسد و «صلح عادلانه و پایدار» برقرار شود. تا زمانی که خونریزی در اوکراین ادامه دارد، فشار بر روسیه حفظ خواهد شد. تحریم‌ها و سایر اقدامات اقتصادی علیه اقتصاد نظامی روسیه گسترش می‌یابد تا «صلح عادلانه و پایدار» برقرار شود.
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در واکنش به این دیدار گفت: «آمریکا می‌تواند روسیه را وادار به انجام مذاکره جدی کند. عزم رئیس‌جمهور ترامپ برای دستیابی به یک توافق صلح حیاتی است. مسکو تا زمانی که متوجه نشود که نمی‌تواند ادامه دهد، به جنگ پایان نخواهد داد، بنابراین اروپا به حمایت از اوکراین ادامه خواهد داد، از جمله با کار بر روی بسته نوزدهم تحریم‌های روسیه.»
بازار ![]()