پیام ویژه - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
در شرایطی که بنیامین نتانیاهو در دیدار اخیر با وزیر خارجه آمریکا مارکو روبیو، اتحاد بین اسرائیل و ایالات متحده را محکم توصیف کرد، واقعیتهای میدانی چیز دیگری نشان میدهد. اسرائیل که در سایه جنگ غزه بیش از هر زمان دیگری به حمایت آمریکا وابسته است، در معرض از دست دادن بزرگترین پشتوانه دیپلماتیک و امنیتی خود قرار گرفته است. بر اساس سرمقاله اکونومیست، شکاف میان افکار عمومی آمریکا و اسرائیل بهسرعت در حال گسترش است؛ شکافی که اگر عمیقتر شود، میتواند موقعیت تلآویو را بهسوی انزوایی کمسابقه سوق دهد.
بازار ![]()
طبق دادههای نظرسنجیهای اخیر، محبوبیت اسرائیل در جامعه آمریکا به پایینترین سطح 25سال اخیر رسیده است. درحالیکه تنها دو سال پیش، 42درصد از آمریکاییها دیدگاه منفی نسبت به اسرائیل داشتند، این رقم اکنون به 53درصد رسیده است. حتی 43درصد پاسخدهندگان در نظرسنجی مشترک یوگاو و اکونومیست، اسرائیل را متهم به «نسلکشی در غزه» دانستهاند. در میان دموکراتهای بالای 50سال، نگاه منفی به اسرائیل طی سه سال گذشته 23واحد درصد رشد کرده و در میان جمهوریخواهان زیر 50سال نیز توازن حمایتی عملا از بین رفته است. کاهش حمایت در میان مسیحیان انجیلی جوان –که زمانی مهمترین پایگاه اجتماعی اسرائیل در آمریکا محسوب میشدند– بهویژه چشمگیر است.
افکار عمومی آمریکا از جنگ غزه بهشدت تاثیر گرفته است. تصاویر کودکان گرسنه و آواره، احساسات عمومی را علیه اسرائیل برانگیخته است. در همین حال، برخی مفسران جمهوریخواه نگرانند که اسرائیل با تحریک درگیریهای جدید، آمریکا را به جنگی تازه در خاورمیانه بکشاند. برخی تحلیلگران معتقدند اختلافهای آمریکا و اسرائیل سابقهدار است و با تغییر نخستوزیر در تلآویو روابط به مسیر عادی بازمیگردد. اما روند تغییرات در افکار عمومی ماهیتی بلندمدت و بنیادین دارد.
چالش دیگر، آینده کمکهای نظامی آمریکاست. توافق کنونی که سالانه 3.8میلیارددلار حمایت مالی به اسرائیل اختصاص میدهد، در سال2028 به پایان میرسد و نیازمند تمدید است. درحالی که ارزش واقعی این توافق بیش از پول نقد، در دسترسی به فناوریهای پیشرفته نظامی نهفته است، نگرانی از عدم تمایل دولتهای بعدی آمریکا برای ادامه این حمایت بهطور جدی وجود دارد.از سوی دیگر، تحولات داخلی اسرائیل نیز چشمانداز بازگشت به «روابط سنتی» با آمریکا را تیره کرده است. جامعه اسرائیل بهشدت دوپاره شده و بخش بزرگی از رایدهندگان به جریان ملیگرای مذهبی گرایش دارند.
نتانیاهو اخیرا اسرائیل را «اسپارتای نوین» نامیده و مدعی است که این رژیم میتواند بهتنهایی در برابر تهدیدها بایستد. اما تکیه یکجانبه بر قدرت نظامی در منطقهای پرمخاطره، بهجای تضمین امنیت، میتواند بزرگترین خطای استراتژیک اسرائیل باشد. از دست دادن حمایت افکار عمومی آمریکا، برای تلآویو به معنای از دست دادن ستون اصلی امنیت و دیپلماسی است؛ خطری که اگر به واقعیت بپیوندد، تبعاتی عمیقتر از هر تهدید نظامی برای این رژیم خواهد داشت.