پیام ویژه - فارس /با افزایش تردیدها نسبت به تعهد امنیتی آمریکا به اروپا و تشدید تهدیدات روسیه، فرانسه تلاش میکند خود را بهعنوان ستون اصلی دفاع قاره سبز مطرح کند. پاریس در حالی مسیر تقویت توان نظامی و رهبری دفاعی اروپا را میپیماید که آینده سیاسی داخلی و شکافهای اروپایی، این نقشآفرینی را با چالشهایی جدی روبهرو کرده است.
پولیتیکو در گزارشی نوشت در حالی که سیاستهای دولت دونالد ترامپ نشانههای روشنی از فاصله گرفتن ایالات متحده از تعهدات امنیتی سنتی خود در قبال اروپا دارد، فرانسه با افزایش بودجه نظامی، تقویت نیروهای مسلح و احیای خدمت داوطلبانه، خود را برای سناریویی آماده میکند که در آن ممکن است بدون حمایت واشنگتن، در برابر تهدید فزاینده روسیه بایستد.
اروپا در دوران پساآمریکا
تحولات اخیر در روابط فراآتلانتیک، بسیاری از پایتختهای اروپایی را به این نتیجه رسانده که دوران اتکای بیچونوچرا به آمریکا رو به پایان است. اگرچه رؤسایجمهور پیشین آمریکا از تمرکز بر منطقه هند–پاسیفیک سخن گفته بودند، اما دولت ترامپ این تغییر جهت را بهطور عملی آغاز کرده است.
کاهش نیروهای آمریکایی در برخی کشورهای خط مقدم ناتو، اظهارات تند ترامپ علیه اروپا و حتی نزدیکی واشنگتن به مسکو در مذاکرات مربوط به جنگ اوکراین، زنگ خطر را در بروکسل، پاریس و برلین به صدا درآورده است.
فرانسه؛ تنها قدرت هستهای اتحادیه اروپا
در این شرایط، نگاهها بیش از هر زمان دیگری به فرانسه دوخته شده است؛ کشوری که از دههها پیش، بر اساس تجربه تاریخی خود، همواره به استقلال راهبردی تأکید داشته است. بحران سوئز در سال ۱۹۵۶ و فشار آمریکا برای عقبنشینی فرانسه و بریتانیا، نقشی تعیینکننده در شکلگیری این ذهنیت داشت؛ ذهنیتی که بعدها به خروج فرانسه از فرماندهی یکپارچه ناتو و توسعه بازدارندگی هستهای مستقل انجامید.
اکنون بسیاری از تحلیلگران اروپایی معتقدند فرانسه در این نگاه بدبینانه به آمریکا، «زودتر از بقیه حق را تشخیص داده بود».
افزایش بودجه و آمادگی نظامی
امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه، اعلام کرده است که بودجه نظامی این کشور در سال آینده ۶.۷ میلیارد یورو افزایش مییابد و به بیش از ۵۷ میلیارد یورو خواهد رسید. این در حالی است که آلمان نیز با اختصاص دهها میلیارد یورو به خرید تسلیحات، تلاش میکند عقبماندگی تاریخی خود در حوزه دفاعی را جبران کند.
فرانسه علاوه بر افزایش بودجه، حضور نظامی خود را در جناح شرقی ناتو تقویت کرده و رهبری یک گروه رزمی چندملیتی در رومانی را بر عهده دارد. استقرار نیرو در استونی و گفتوگو برای اعزام سرباز به فنلاند نیز بخشی از این راهبرد جدید است.
اوکراین؛ نخستین آزمون بزرگ
جنگ اوکراین بهعنوان نخستین آزمون واقعی اروپا برای اندیشیدن به امنیت بدون آمریکا مطرح شده است. پاریس به همراه لندن، ائتلافی موسوم به «ائتلاف داوطلبان» برای بررسی تضمینهای امنیتی پس از جنگ اوکراین ایجاد کرده است؛ اقدامی که اگرچه با استقبال برخی پایتختهای اروپایی مواجه شده، اما هنوز با تردیدهایی جدی همراه است.
بسیاری از کشورهای اروپایی، بهویژه در شرق قاره، همچنان نگراناند که بدون پشتوانه آمریکا، بازدارندگی در برابر روسیه کافی نباشد.
شکاف داخلی در فرانسه
با وجود آمادگی نخبگان نظامی و سیاسی، اجماع داخلی در فرانسه کامل نیست. اظهارات ژنرال ماندون درباره ضرورت آمادگی برای «فداکاری» در برابر تهدید روسیه، واکنشهای تندی را از سوی احزاب راست افراطی و چپ افراطی برانگیخت.
در عین حال، رشد حزب راست افراطی «اجتماع ملی» و احتمال پیروزی آن در انتخابات ۲۰۲۷، نگرانیهایی جدی در میان متحدان اروپایی ایجاد کرده است. این حزب مخالف اعزام نیرو به اوکراین و منتقد ناتو است؛ مواضعی که میتواند نقش رهبری فرانسه در اروپا را تضعیف کند.
فرانسه، آلمان و آینده رهبری اروپا
کارشناسان معتقدند آینده امنیت اروپا به میزان زیادی به هماهنگی پاریس و برلین بستگی دارد. اگر این دو کشور بتوانند گزینهای معتبر برای دفاع اروپایی ارائه دهند، دیگر کشورها نیز به آن خواهند پیوست؛ در غیر این صورت، بسیاری همچنان ترجیح خواهند داد روابط دوجانبه خود با واشنگتن را حفظ کنند.
در فضایی که ایالات متحده بیش از گذشته بر منافع داخلی و رقابت با چین تمرکز کرده و تعهدات امنیتی خود در اروپا را کمرنگ میکند، فرانسه در تلاش است نقش محوری در شکلدهی به یک معماری دفاعی مستقل اروپایی ایفا کند. اما موفقیت این راهبرد، نهتنها به توان نظامی، بلکه به ثبات سیاسی داخلی و همراهی دیگر کشورهای اروپایی بستگی دارد؛ مسیری دشوار که به گفته برخی ناظران، فرانسه «خیلی زود» وارد آن شده و شاید ناچار باشد مدتی «تقریباً تنها» آن را طی کند.
بازار ![]()