پیام ویژه - فارس /ایروان و باکو بار دیگر با یکدیگر دست دوستی داده و توافق صلحی را امضا کرده‌اند، اما این صلح به اعتقاد کارشناسان شکننده است و ثباتی به همراه نخواهد داشت.
نشریه آمریکایی نشنال اینترست معتقد است که صرف امضای توافق‌نامه صلح بین ارمنستان و آذربایجان کافی نیست و کشورهای این منطقه باید بابت رفتارهای گذشته خود پاسخگو باشند؛ در غیر این صورت، صلح پایداری در قفقاز برقرار نخواهد شد.
رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ روز جمعه هشتم اوت، میزبان روسای جمهور ارمنستان و آذربایجان بود.
در این دیدار، توافق صلحی بین باکو و ایروان منعقد شد و مقرر گردید مسیر مورد مناقشه دو کشور، یعنی «مسیر زنگزور»، به «مسیر ترامپ» تغییر نام داده شود و حق توسعه انحصاری آن برای 99 سال به آمریکا واگذار گردد. این مسیر همچنان تحت قوانین ارمنستان اداره خواهد شد.
زنگزور در استان سیونیک (Syunik Province) در جنوب ارمنستان واقع شده است. پس از جنگ دوم قره‌باغ بین آذربایجان و ارمنستان در سال 2020، رئیس‌جمهور آذربایجان الهام علی‌اف، بارها گفته بود که زنگزور «سرزمین تاریخی آذربایجان» است و باید «کریدوری» ایجاد شود تا نخجوان و خاک اصلی آذربایجان به هم متصل شوند.
پیش‌تر در سال 2020، جنگی 44 روزه میان ارمنستان و آذربایجان درگرفت که به کشته شدن شمار زیادی از نیروهای دو طرف منجر شد و در نهایت با وساطت روسیه به آتش‌بس ختم شد.
زنگزور به طور رسمی خاک ارمنستان به شمار می‌رود و حالا پس از توافق صلح، مسیر حمل‌ونقل ایجادشده در این منطقه طبق قوانین ارمنستان اداره خواهد شد، اما به اجاره یکی از شرکت‌های پیمانکاری آمریکایی درخواهد آمد.
دونالد ترامپ پس از بازگشت به کاخ سفید تلاش کرد خود را ناجی و منادی صلح معرفی کند. او پیش‌تر مدعی شده بود که به پنج جنگ پایان داده و شایسته جایزه صلح نوبل است، اما در همین حدود شش ماه حضور دوباره‌اش به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا، دستور حمله به یمن را صادر کرد، به خاک ایران تجاوز نمود و همچنان در برقراری آتش‌بس در اوکراین و غزه ناموفق بوده است.
صلح باکو و ایروان، آن هم در کاخ سفید، بار دیگر فرصتی برای رئیس‌جمهور آمریکا فراهم کرد تا خود را به عنوان عامل مهم این صلح معرفی کند؛ این در حالی است که به عقیده بسیاری از کارشناسان، آزمون واقعی، اجرای تعهدات و تغییر رفتار طرفین در میدان عمل خواهد بود — نه امضای یک سند سیاسی.
تحلیلگران غربی معتقدند که اختلافات دیرینه میان دو کشور، فراتر از موضوعات مرزی، شامل مسائل انسانی، فرهنگی و تاریخی نیز هست که تاکنون راه‌حل عملی برای آن‌ها ارائه نشده است.
بازداشت زندانیان، ابهام در وضعیت اسیران جنگی و اتهامات مربوط به تخریب اماکن مذهبی و تاریخی همچنان در فهرست نگرانی‌های دو کشور قرار دارند.
کارشناسان می‌گویند که هرگونه توافق پایدار باید به تضمین حقوق اقلیت‌ها، بازگشت امن آوارگان و پایبندی به احکام مراجع بین‌المللی منجر شود. به باور آن‌ها، بدون اقدامات مشخص برای اعتمادسازی و رفع تنش‌های عمیق، خطر بازگشت درگیری‌ها همچنان بالاست.
در حالی که واشنگتن می‌کوشد این توافق را به‌عنوان موفقیتی در دیپلماسی منطقه‌ای معرفی کند؛ حتی رسانه‌های تحلیلی آمریکا نیز اذعان کرده‌اند که این صلح به دلیل اختلافات عمیق میان دو کشور، چندان پایدار نخواهد بود.
بازار ![]()