دوشنبه ۲۰ مرداد ۱۴۰۴
یادداشت

سرمقاله صبح نو/ پوتین بازنده «پل ترامپ»

سرمقاله صبح نو/ پوتین بازنده «پل ترامپ»
پیام ویژه - صبح نو / «پوتین بازنده «پل ترامپ»» عنوان یادداشت روز در روزنامه صبح نو به قلم محبوبه نیاورانی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید: تحولات اخیر پیرامون دالان ...
  بزرگنمايي:

پیام ویژه - صبح نو / «پوتین بازنده «پل ترامپ»» عنوان یادداشت روز در روزنامه صبح نو به قلم محبوبه نیاورانی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
تحولات اخیر پیرامون دالان زنگزور، مانند هر رخداد سیاسی دیگر متأسفانه در ورطه تفسیرهای سیاسی افتاده که بسیاری از این تفسیرها نادرست و هیجانی است. همچنانکه این مسأله به سوژه و ابزاری جدید برای انتقاد از دولت تبدیل شده و گروهی هم از روی عناد آن را با بخشیدن خاک ایران در زمان قاجار و پهلوی مقایسه و برخی دیگر هم از روی هیجان آن را فتنه آذربایجان در 1324 و یا توطئه خارجی تعبیر کرده‌اند. ماجرا اما به این پیچیدگی‌ها نیست. گذرگاه زنگزور نه خاک ایران است و نه‌تنها راه حیاتی و استراتژیک آن. زنگزور مرز اختلافی میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان است که در واقع آذربایجان می‌خواهد به وسیله این کریدور از تنگنای ژئوپلیتیک رهایی یابد. رؤیایی که سال‌هاست محل مناقشه باکو و ایروان بوده و چندین نوبت برای آن جنگیده‌اند. ایران پیش از این با ابتکارعمل‌هایی مانند مذاکرات 3+3 سعی در حل این مناقشه داشته است، اما روسیه مانند دیگر سیاست‌هایش از این چالش نیز به‌عنوان کارت بازی با ترکیه و ایران استفاده کرد و گره این معضل تا امروز باز نشده باقی ماند. امروز نیز حتی با توافق واشنگتن، مسائل اساسی میان ارمنستان، گرجستان و آذربایجان از جمله مسائل مترتب بر روند مینسک و قره‌باغ همچنان بلاتکلیف مانده است و تبعات مخرب ناشی از حضور شرکت‌های آمریکایی در منطقه را باید به آن اضافه کرد. از سوی دیگر، سند انتشار یافته از سوی آمریکا، آذربایجان و ارمنستان به‌عنوان یک بیانیه سیاسی و فاقد شرایط و اثر حقوقی در عرصه نظام بین‌الملل است و آینده این طرح، بیش از هر چیز به نحوه اجرای تعهدات جدید میان ایروان و باکو وابسته خواهد بود. بنابراین باید منتظر ماند و دید که این گره تاریخی آیا به دست آمریکا باز می‌شود و یا آنکه به قول اکونومیست «این جاده به ثمر نخواهد نشست.» اما آن کشوری که بازنده اصلی این ماجراست و باید بیش از دیگران از این توافق ناراحت باشد روسیه است که آمریکا موقعیت نقش‌آفرینی مسکو در مرزهایش را گرفت و خود در نقش میانجی وارد شد. در ثانی پروژه‌های راهبردی چین مانند «کمربند و جاده» از طریق تغییر مسیرهای ترانزیتی مورد تهدید و تضعیف قرار می‌گیرد و با توجه به جنگ تجاری پکن و واشنگتن، «جاده ترامپ» مسیری پرچالش برای کالاهای چینی خواهد بود. بنابراین برخلاف ادعاهای خفگی ژئوپلیتیکی ایران، کریدور ارس همچنان یک مسیر حیاتی و پایدار برای ترانزیت منطقه‌ای است که با توسعه آن، ایران می‌تواند جایگاه ژئوپلیتیکی و اقتصادی خود را حفظ کند و برتری ببخشد و با توجه به منافع مشترک ایران با روسیه و چین می‌توان با توسعه مسیرهای جایگزین از اهمیت دالان زنگزور کم و مسیر امن‌تری را جایگزین آن کرد و از دل این تهدید یک فرصت جدید ساخت. بنابراین نباید با تفاسیر مبالغه‌آمیز نسبت به آنچه در کریدور زنگزور رخ داده است برای دشمن دستاوردسازی کرد هر چند نباید نسبت به این اتفاق ناخوشایند بی تفاوت بود. ایران نه در تنگنای جغرافیایی و ژئوپلیتیک است و نه دالان زنگزور یک جاده حیاتی برای ایران است. بازنده اصلی «جاده ترامپ» مسکو بود که می‌توانست نام پوتین به جای ترامپ باشد، اما جنگ اوکراین این کشور را از تحولات پیرامون مرزهایش بازداشته است. 


نظرات شما