پیام ویژه - ایران /متن پیش رو در ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
وحید کیانی| رسانه‌های محلی گزارش دادند نیروهای ارتش اسرائیل روز دوشنبه وارد شهری در حومه دمشق در جنوب سوریه شدند و به سوی غیرنظامیان آتش گشودند. همچنین در شامگاه یکشنبه، آنها برای سومین بار طی ماه آگوست، به استان قنیطره واقع در بلندی‌های جولان اشغالی پیشروی کردند.
پس از سقوط دولت بشار اسد و به قدرت‌رسیدن نیروهای تکفیری - به رهبری ابومحمد الجولانی، اسرائیل بارها با بهانه‌های مختلف به خاک سوریه تجاوز کرده است. این حملات که طی دو ماه گذشته تشدید شده، گاهی با ادعای حمایت از اقلیت‌های قومی و مذهبی در برابر عشایر سنی انجام می‌گیرد.
با این حال، نه‌تنها هیچ حرکت یا حتی اعتراضی از سوی دولت خودخوانده جولانی علیه قتل و کشتار سوری‌ها توسط مزدوران صهیونیست مشاهده نشده، بلکه جنگ‌سالار جدید دمشق با جدیت تلاش کرده برای تثبیت قدرت خود، سوریه را به سمت محور ایالات متحده هدایت کند و به دنبال عادی‌سازی روابط با اشغالگران اسرائیلی و انعقاد توافقی امنیتی با آنهاست.
خیانت تکفیری
حرکت جولانی به سمت عادی‌سازی روابط با اسرائیل در حالی که فلسطینیان زیر بمباران و قحطی تحمیلی صهیونیست‌ها هستند، انتقادات جهان اسلام و دنیای عرب را برانگیخته است. از این روی، دمشق تاکنون تلاش کرده بود تا پیشرفت در روند عادی‌سازی یا انعقاد توافق امنیتی با اسرائیل را انکار کرده یا آن را غیرقطعی بخواند. روز جمعه، وزارت خارجه سوریه گزارش‌ها مبنی بر امضای توافق امنیتی با اسرائیل در ماه سپتامبر را تکذیب کرد. تلویزیون العربی به نقل از منبعی در وزارت امور خارجه سوریه اعلام کرد که گزارش‌های رسانه‌ای در این باره صحت ندارد.
وزارت خارجه سوریه همچنین اعلام کرد که دولت سوریه درخواست موفق طریف، رهبر معنوی دروزی‌های سرزمین‌های اشغالی برای سفر به سوریه را رد کرده، مگر اینکه او به تمامیت ارضی این کشور متعهد شود.
مذاکره یک‌طرفه
تکذیب وزارت خارجه پس از آن صورت گرفت که روز پنجشنبه، ایندیپندنت عربی به نقل از منابعی که آنها را منابع ارشد سوری توصیف کرد، گزارش داد که سوریه و اسرائیل توافقی امنیتی با حمایت آمریکا در 25 سپتامبر امضا خواهند کرد. ایندیپندنت عربی گزارش داد که امضای این توافق پس از سخنرانی جولانی در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام خواهد شد.
وائل علوان، پژوهشگر مرکز مطالعات جسور به العربی الجدید گفت که رابطه بین دولت سوریه و رژیم صهیونیستی بسیار پیچیده بوده و تا زمانی که اسرائیل اقدامی برای توقف مداخلات نظامی و امنیتی خود در سوریه انجام ندهد، توافقی به دست نخواهد آمد. او افزود که رژیم صهیونیستی به مناطقی از سوریه تجاوز کرده، حملات خود را ادامه می‌دهد و در امور داخلی سوریه مداخله می‌کند.
علوان افزود که مشکل اصلی این بوده که اسرائیل با تکیه بر قدرت نظامی خود و استفاده بیش از حد از زور در منطقه، حتی نسبت به توافق‌هایی که امضا کرده و وعده‌هایی که داده، متعهد نیست. با این حال، او خاطرنشان کرد که ایالات متحده واقعاً در تلاش است تا سوریه و اسرائیل را به سمت آتش‌بس واقعی و آتش‌بس پایدار بلندمدت سوق دهد.
علوان همچنین استدلال کرد که ایالات متحده به این باور رسیده که صلح کامل و عادی‌سازی روابط بین اسرائیل و سوریه غیرممکن است؛ البته نه به خاطر اینکه دولت سوریه خواهان آن نیست، بلکه به این دلیل که طرف اسرائیلی قصد دادن هیچ امتیازی ندارد.
پایان حاشا
اما تنها چهار روز پس از تکذیبیه وزارت خارجه دمشق، جولانی گفت که حکومتش در مذاکرات با رژیم اشغالگر درباره توافق امنیتی پیشرفت کرده، اما جزئیات همچنان سؤال‌برانگیز هستند. منابع اسرائیلی نیز مدعی شدند که توافق مورد انتظار شامل جلوگیری از بازسازی ارتش سوریه توسط ترکیه است؛ شرطی که اسرائیل آن را از نظر استراتژیک بسیار مهم می‌داند.
طبق گزارش کانال 12 اسرائیل، این توافق همچنین استقرار تسلیحات استراتژیک، از جمله موشک‌ها و سیستم‌های دفاع هوایی در خاک سوریه را ممنوع می‌کند تا آزادی حرکت و برتری هوایی نیروهای مزدور صهیونیستی در منطقه حفظ شود. این توافق همچنین شامل تعهداتی برای بازسازی سوریه با حمایت آمریکا و کمک‌های عربی است.
نقش آمریکا در تسلیم‌شدن سوریه
همزمان با نزدیک‌شدن تل‌آویو به دستیابی به توافق با دمشق، سه مقام اسرائیلی خبر دادند که توماس باراک، فرستاده ایالات متحده در امور سوریه در روز یکشنبه وارد سرزمین‌های اشغالی شد و با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی دیدار کرد تا درباره مسائل مربوط به سوریه و لبنان گفتوگو کند.
دیدار باراک با نتانیاهو ابتدا توسط آکسیوس و به نقل از سه منبع اسرائیلی و آمریکایی گزارش شد و پس از گفت‌و‌گوهای فرستاده ایالات متحده با رون درمر، وزیر امور استراتژیک و اسرائیل کاتز، وزیر جنگ رژیم انجام گرفت. گفته می‌شود مایک هاکبی، سفیر ایالات متحده در اراضی اشغالی نیز در این دیدارها حضور داشته است.
به گفته دو منبع سوری آگاه، درمر همچنین در روز سه‌شنبه با اسعد الشیبانی، وزیر امور خارجه سوریه درباره ترتیبات امنیتی در جنوب سوریه گفتوگو کرد.
بهای سرسپردگی به محور صهیونیستی
جوزف دارهر، استاد دانشگاه و کنشگر سوری در مقاله‌ای هشدار داد که امنیت سوریه از طریق عادی‌سازی روابط با اسرائیل محقق نخواهد شد. او با اشاره به مشوق‌های دولت ترامپ به جولانی برای پیوستن به محور آمریکایی - صهیونیستی، خاطرنشان کرد که این مشوق‌ها تنها پس از مذاکرات و امتیازدهی در مورد کنترل چهره‌های مقاومت فلسطینی و عادی‌سازی با اسرائیل فراهم شده است. در واقع، چندین مقام فلسطینی در سوریه، از جمله اعضای جنبش جهاد اسلامی فلسطین و رهبر جبهه مردمی برای آزادی فلسطین دستگیر شده‌اند. برخی رهبران گروه‌های مقاومت فلسطینی نیز مجبور به ترک سوریه شدند.
دارهر هشدار داد که برخلاف ادعاهای مقامات جدید حاکم و حامیان آنها، هیچ تضمینی وجود ندارد که اتحاد با قدرت‌های غربی و عادی‌سازی با اسرائیل وضعیت اقتصادی و سیاسی کشور را بهبود بخشد.
او توضیح داد: «کافی است به تحول مصر پس از توافق صلح با اسرائیل در سال 1981 نگاه کنیم. با وجود میانگین حدود یک میلیارد دلار کمک مالی ایالات متحده از آن زمان، وضعیت اجتماعی-اقتصادی در دهه‌های گذشته تنها بدتر شده است. شکاف ثروت در میان جمعیت به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته و فقر به‌طور مداوم رشد کرده تا جایی که در سال 2024 به بیش از یک‌سوم جمعیت رسیده است» او افزود: «مصر به طور فزاینده‌ای حاکمیت خود را به منافع ایالات متحده و اسرائیل واگذار کرده است. نقش آن در محاصره نوار غزه اشغالی (به‌ویژه در طول نسل‌کشی اخیر) و سرکوب خشونت‌آمیز حامیان و تظاهرکنندگان حامی فلسطین در جریان راهپیمایی غزه، این موضوع را نشان داده است.»
دارهر هشدار داد: «این تنها چیزی است که در انتظار «سوریه جدید» است، مسیری که رهبری کنونی تحت هدایت جولانی در پیش گرفته، عمیقاً نگران‌کننده است.»
بازار ![]()