پیام ویژه - صبح نو /متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
محمدباقر حکیم| نتایج اولیه انتخابات پارلمانی عراق در سال 2025 نشان می‌دهد که در میان جریان‌های شیعی، ائتلاف «الإعمار و التنمیه» به رهبری نخست‌وزیر محمد شیاع السودانی با کسب بیشترین آرای مردمی، در صدر رقابت‌ها قرار گرفته است. این ائتلاف در بیشتر استان‌های شیعه‌نشین عراق برتری قابل‌توجهی داشته و موفق شده حمایت بخش گسترده‌ای از رأی‌دهندگان خواهان ثبات، خدمات عمومی و توسعه اقتصادی را به دست آورد.
بازار ![]()
صدرنشینی ائتلاف السودانی در میان جریان‌های شیعی
در رده‌های بعدی، ائتلاف «دوله القانون» به رهبری نوری المالکی در جایگاه دوم قرار دارد و پس از آن لیست «صادقون» به رهبری شیخ قیس الخزعلی، ائتلاف «الفتح» به رهبری هادی العامری و جریان «قوی الدوله» به رهبری سید عمار الحکیم در مراتب بعدی قرار گرفته‌اند. این پنج جریان اصلی، ستون فقرات نیروهای شیعی در پارلمان آینده را تشکیل می‌دهند و انتظار می‌رود نقش تعیین‌کننده‌ای در روند ائتلاف‌سازی و تشکیل دولت جدید ایفا کنند.
رقابت فشرده اهل سنت و کردها در مناطق خود
در اردوگاه اهل سنت نیز رقابت شدیدی جریان داشت؛ محمد الحلبوسی، مثنی السامرائی و خمیس الخنجر توانستند آرای بالایی را در استان‌های غربی ازجمله الانبار، نینوی، صلاح‌الدین و بغداد به دست آورند. در اقلیم کردستان نیز حزب دموکرات کردستان به رهبری بارزانی و اتحادیه میهنی کردستان به رهبری بافل طالبانی بیشترین آرا را در مناطق کردنشین کسب کردند.
از منظر مشارکت عمومی، کمیساریای عالی انتخابات اعلام کرد که میزان مشارکت مردمی به 55 درصد رسیده است؛ رقمی که نسبت به انتخابات گذشته 13 درصد افزایش نشان می‌دهد. این رشد، از نگاه ناظران، نشانه‌ای مثبت از بازگشت اعتماد عمومی به روند دموکراتیک و افزایش احساس مسئولیت ملی در میان شهروندان عراقی است.
انتخابات پارلمانی 2025 با حضور گسترده‌تر مردم و رقابت نزدیک میان جریان‌های سیاسی، گامی مهم در مسیر تقویت ثبات، تحکیم مردم‌سالاری و تثبیت حاکمیت ملی عراق به‌شمار می‌آید.
مشارکت نسبتا بالای مردم در انتخابات پارلمانی 2025 و پیروزی گسترده جریان‌های شیعی، نشانه‌ای از تحکیم موقعیت سیاسی این جریان در ساختار قدرت عراق است. طبق نتایج اولیه، ائتلاف‌های شیعی مجموعا بیش از 190 کرسی از مجموع 329 کرسی پارلمان را به دست آورده‌اند؛ دستاوردی که می‌توان آن را پیروزی بزرگ برای محور سیاسی شیعیان و گروه‌های مقاومت دانست.
نقش تعیین‌کننده گروه‌های مقاومت در معادلات جدید قدرت
در میان این جریان‌ها، گروه‌های مقاومت اسلامی عراق نقش پررنگی ایفا کردند؛ برخی به صورت ائتلاف مستقل وارد انتخابات شدند، مانند جریان صادقون به رهبری شیخ قیس الخزعلی و سازمان بدر به رهبری هادی العامری و برخی دیگر در قالب ائتلاف‌های دیگر مشارکت داشتند. این گروه‌ها توانستند آرای قابل‌توجهی را کسب کرده و جایگاه مؤثری در معادلات پارلمان آینده به دست آورند.
با توجه به این ترکیب، می‌توان گفت که اکثریت نیروهای پیروز شیعی دارای روابط نزدیک و سازنده با جمهوری اسلامی ایران هستند. ازاین‌رو، پیش‌بینی می‌شود در روند تشکیل دولت آینده، همین ائتلاف‌های شیعی بتوانند ائتلاف بزرگ پارلمانی را شکل دهند و نخست‌وزیر آینده را معرفی کنند.
بااین‌حال، برایند نهایی این تحولات به معنای شکل‌گیری دولتی است که هرچند از نظر سیاسی و ایدئولوژیک نزدیکی بیشتری با تهران خواهد داشت، اما درعین‌حال باید رویکردی متوازن و واقع‌گرایانه در روابط خارجی اتخاذ کند. در واقع، تداوم ارتباط راهبردی با ایران در کنار حفظ کانال‌های همکاری با ایالات متحده و کشورهای عربی منطقه می‌تواند به ثبات سیاسی و اقتصادی عراق کمک کرده و از بازگشت تنش‌های گذشته جلوگیری کند.
به‌طور کلی، نتایج انتخابات 2025 بیانگر تقویت موقعیت جریان‌های همسو با محور مقاومت در عراق است، اما موفقیت واقعی دولت آینده در گرو توان آن برای مدیریت هوشمندانه توازن میان شرق و غرب و تمرکز بر منافع ملی عراق خواهد بود.
چشم‌انداز واشنگتن در برابر ترکیب جدید قدرت در بغداد
ایالات متحده حضور نظامی محدودی در عراق حفظ کرده است تا از بازگشت گروه‌های تروریستی مانند داعش جلوگیری کند. دولت جدید عراق می‌تواند درباره ادامه یا خروج نیروهای آمریکایی تصمیم‌گیر اصلی باشد. ازاین‌رو، واشنگتن با دقت می‌سنجد که آیا ترکیب پارلمان و دولت آینده تمایل به حفظ همکاری امنیتی با آمریکا دارد یا به خروج کامل نیروها متمایل است. این در حالی است که به نظر می‌رسد آمریکا صرفا به دنبال تغییر نقش خود در عراق است؛ یعنی قالب نیروهای خود را از نظامی به مستشاری تغییر خواهد داد و تصمیمی برای خروج جدی از خاک عراق ندارد.
عراق نقطه تلاقی نفوذ ایران، ترکیه، عربستان و آمریکا است. واشنگتن نگران است که پیروزی جریان‌های نزدیک به محور مقاومت، باعث افزایش نقش ایران در بغداد و کاهش نفوذ غرب شود. به همین دلیل، نتیجه انتخابات برای آمریکا معیاری مهم در ارزیابی توازن قدرت میان تهران و واشنگتن در منطقه است.
از طرفی، عراق یکی از مهم‌ترین تولیدکنندگان نفت جهان و تأمین‌کننده حیاتی بازارهای انرژی است. سیاست دولت آینده در قبال قراردادهای انرژی، شرکت‌های آمریکایی و سیستم پرداخت دلاری، برای واشنگتن اهمیت استراتژیک دارد. آمریکا تلاش می‌کند از عراق به‌عنوان محور تعامل میان ایران و جهان عرب استفاده کند تا از درگیری مستقیم در منطقه جلوگیری شود. نتیجه انتخابات مشخص می‌کند که آیا بغداد نقش میانجی و متوازن را ایفا خواهد کرد یا به یکی از اردوگاه‌های منطقه‌ای نزدیک‌تر می‌شود. به همین دلیل، برای آمریکا هر تغییر در ساختار قدرت عراق نه یک تحول محلی، بلکه بخشی از معادله بزرگ‌تر رقابت با ایران، روسیه و چین تلقی می‌شود.
در نهایت، واشنگتن خواهان دولتی در بغداد است که هم ثبات داخلی را حفظ کند و هم به همکاری امنیتی و اقتصادی با غرب ادامه دهد، بدون آنکه کاملا در محور ایران قرار گیرد.