پیام ویژه - فارس / مسئول سابق سیاست خارجی اتحادیه اروپا، با انتقاد تند از رویکرد غرب در گفت‌وگو با العربی الجدید اذعان کرد که اروپا همچنان «گروگان تاریخ و لابی‌ها» ست؛ قاره‌ای که اخلاق را قربانی منافع کرده و اسرائیل را تجسم راهبردهای سیاسی و اقتصادی خود می‌داند.
جعفر العلونی شاعر و نویسنده سوری مقیم اسپانیا و از اعضای تیم بخش فرهنگ در وب‌سایت و روزنامه «العربی الجدید» درباره حاشیه‌های یک کنفرانس درباره فلسطین که در پاریس برگزار شد چنین نوشت: «جوزپ بورل رئیس مرکز سیدوبا (CIDOB)، نماینده عالی سابق سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا، وزیر امور خارجه و همکاری‌های اتحادیه اروپا و اسپانیا در گذشته و همچنین معاون پیشین کمیسیون اروپا، سرانجام در ردیف نخست سمت راست سالنِ مقرّ مرکز عربیِ پژوهش و مطالعات سیاسی در پاریس (CAREP) نشست». جایی که در روزهای 13 و 14 نوامبر سال جاری نشست‌های کنفرانس «فلسطین و اروپا: سنگینی گذشته و پویایی‌های معاصر» برگزار شد، پس از آنکه «کولژ دو فرانس» (کالج فرانسه) در پاریس تصمیم به لغو میزبانی این کنفرانس گرفت.نام بورل در فهرست شرکت‌کنندگان درج شده بود و او با وجود پیچیدگی‌ها و موانعی که «کولژ دو فرانس» و وزیر آموزش عالی فرانسه فیلیپ باتیست، برای جلوگیری از برگزاری این کنفرانس ایجاد کردند بر حضور و مشارکت خود پافشاری کرد.
بازار ![]()
بورل و جدل گسترده بر سر مواضعش در قبال فلسطینوی در خصوص بورل و مواضع او نوشت: بورل به‌خاطر مواضعی شناخته می‌شود که بحث‌های گسترده‌ای در محافل اروپایی برانگیخته است. برای برخی، او آنچه را که باید در قبال مسئله فلسطین انجام دهد، انجام نداده است؛ زیرا انتظار می‌رفت موضعی حمایتی‌تر اتخاذ کند، به‌ویژه با توجه به اینکه از حزب سوسیالیست کارگری اسپانیا آمده است. او در هفته‌های نخست جنگ کشتار جمعی پس از 7 اکتبر 2023، به‌شدت جنبش حماس را مورد انتقاد قرار داد و از اسرائیل حمایت کرد، اما بعدها موضعش تغییر یافت و به‌شدت به دولت اشغالگر تاخت و گفت که اسرائیل در غزه مرتکب جنایت نسل‌کشی می‌شود. به همین دلیل برخی او را «مردی که دیر می‌رسد» توصیف کرده‌اند، به‌ویژه در نقدهایش به اتحادیه اروپا.در مقابل، برخی نیز او را منتقدی تند و گزنده نسبت به سیاست‌های اتحادیه اروپا در قبال فلسطین می‌دانند. بورل بارها و با شدت، موضع کمیسیون اروپا و رئیس آن، اورسولا فون‌درلاین در قبال جنگ کشتار جمعی را نقد کرده و فون‌درلاین را به جانبداری کامل از اسرائیل متهم می‌کند. بورل گفته بود که فون‌درلاین دیر وارد عمل شد و نتیجه آن مرگ ده‌ها هزار فلسطینی بود.
نظر جوزپ بورل درباره موانع برگزاری کنفرانس درباره فلسطین در پاریسبورل معتقد است که اروپا در قبال جنگ غزه هیچ اراده سیاسی واقعی نشان نداده و موضع اروپایی‌ها با بی‌تفاوتی و ناتوانی اخلاقی در برابر آنچه رخ می‌دهد همراه بوده است.وی در پاسخ به این سوال العربی الجدید در پاریس که آیا این بی‌تفاوتی و عجز اخلاقی دلیل اقدام نهادی باسابقه مانند «کولژ دو فرانس» برای لغو کنفرانس به این شکل بوده یا دلایل سیاسی و عوامل دیگری در میان بوده است؟ گفت که این تصمیم او را بسیار شگفت‌زده کرده، به‌ویژه چون از سوی یک مؤسسه دانشگاهی معتبر صادر شده است.به باور او، بی‌تردید موضوع با بازتاب‌هایی در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها مرتبط است؛ جایی که یک فرد چیزی می‌گوید و دیگران بدون بررسی آن را تکرار می‌کنند. او افزود: «این‌گونه طوفان‌های رسانه‌ای آغاز می‌شوند، و همین اتفاق افتاد. مقالات نادرستی درباره کنفرانس منتشر شد (از جمله در روزنامه فرانسوی لوپوان) و برخی بدون اطمینان یافتن از صحت موضوع، آن را پذیرفتند و بر همان اساس تصمیماتی گرفته شد. این‌گونه داستان آغاز شد. چنین چیزی در اسپانیا رخ نمی‌دهد؛ اگر وزیر دانشگاه‌ها تصمیم مشابهی بگیرد، دانشگاه‌ها به آن پایبند نمی‌شوند و اهمیتی نمی‌دهند.
در مورد تأثیر چنین تصمیماتی بر آزادی بیان در فرانسه و اروپا به‌طور کلی، بورل در گفت که موضوع «بیشتر به آزادی دانشگاهی مربوط می‌شود».او توضیح داد: «در واقع، کنفرانس کاملاً دانشگاهی بود و شرکت‌کنندگان از جدیت و اعتبار برخوردار بودند، هرچند برخی معتقدند که نشست پایانی، که من همراه با نخست‌وزیر پیشین فرانسه دومینیک دو ویلپن در آن حضور داشتم، حامی فلسطین بود و ما هر دو مواضع آشکار و حمایتی در این زمینه داریم».
غافلگیری حاضران از نوشته‌های توهین‌آمیزدر روز دوم این کنفرانس، پیش از آغاز نشست‌های پایانی، حاضران با دیدن نوشته‌هایی نامنظم روی کف ورودی اصلی سالن کنفرانس در مقرّ مرکز عربی پژوهش و مطالعات سیاسی غافلگیر شدند؛ نوشته‌هایی که شبانه و شتاب‌زده و به رنگ‌های زرد و آبی درج شده بود با عباراتی چون «ضد صهیونیسم برابر با ضد یهودیت است» و «مرکز عربی مزدور حماس و قطر» یا «فرانچسکا آلبانیز (نماینده سازمان ملل در امور حقوق بشر در سرزمین‌های فلسطینی) مزدور حماس»، «دومینیک دو ویلپن مزدور حماس» و ... .
واکنش بورل به شعارنوشته‌ها خبرنگار العربی الجدید درباره واکنش بورل می‌گوید: او بیرون ساختمان ایستاده بود و به‌نظر می‌رسید متوجه نوشته‌ها نشده است. وقتی از او درباره آن پرسیدم، پاسخ داد: «چه نوشته‌هایی؟» به زمین اشاره کردم، تعجب کرد و تلفن همراهش را بیرون آورد و از نوشته‌های خط‌خطی عکس گرفت وگفت: «خوشبختانه نام مرا ذکر نکرده‌اند». و وقتی تعجب من را دید با پافشاری بر موضع خود ادامه داد: «بله، چون دیگر چیزی نبوده که درباره من نگفته باشند!».
«گروگان تاریخ»در مورد آنچه در اروپا رخ می‌دهد، جوزپ بورل وضعیت را چنین خلاصه می‌کند که این قاره «گروگان تاریخ خود» است. او گفت: «می‌دانید که اروپا هنوز از یک عقده تاریخی رها نشده است: هولوکاست، اخراج یهودیان و مسائل مشابه. لابی‌هایی در اروپا، به‌ویژه در فرانسه، فشار زیادی وارد می‌کنند. همین لابی‌ها بودند که بر وزیر آموزش فرانسه فشار آوردند و موفق شدند. این همان سنگینی تاریخ بر زمان حال و بر سیاست است».درباره امکان رهایی اروپا از این عقده تاریخی، بورل پاسخ داد: «موضوع پیچیده است. اروپا اسرائیل را نماینده خود در منطقه‌ای می‌بیند که گاهی آن را سلفی و گاهی جهادی می‌نامد؛ ترکیبی که خود اروپا هم نمی‌فهمد. این ناشی از ناآگاهی است، به همین دلیل هرگونه تعرض به اسرائیل را تعرض به نظام دموکراتیک غرب می‌داند. اسرائیل برای اروپا تنها دموکراسی در خاورمیانه است».این نگاه استعمارگرانه که بازتاب‌دهنده دوگانگی معیارهاست، از نظر بورل همچنان ادامه خواهد داشت «تا زمانی که منافع استراتژیک، سیاسی و اقتصادی اروپا با اسرائیل گره خورده باشد». او می‌افزاید: «همان‌طور که گفتم، اروپا که عمیقاً تحت نفوذ لابی‌هاست، روابط خود با اسرائیل را بر اساس منافع اداره می‌کند. بُعد اخلاقی اهمیتی ندارد؛ آنچه مهم است بُعد استراتژیک، سیاسی و اقتصادی است، و اسرائیل برای اروپا تجسم همین ابعاد است».بورل بار دیگر تلفن همراهش را برمی‌دارد، دوربین را فعال می‌کند و از نوشته‌های توهین‌آمیز عکس تازه‌ای می‌گیرد و آن را برای یکی از مخاطبانش می‌فرستد. سپس رو به من می‌گوید: «این غیرقابل باور است. نمی‌توانم باور کنم چنین چیزی رخ می‌دهد! این وحشتناک است. عجبا! چه فاجعه‌ای!».