پیام ویژه - وطن امروز /متن پیش رو در وطن امروز منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
نشست آلاسکا میان «دونالد ترامپ» و «ولادیمیر پوتین» نه‌تنها توجه سیاستمداران و رسانه‌ها را جلب کرد، بلکه اندیشکده‌ها و مطبوعات بین‌المللی را نیز به ارزیابی پیامدها و پشت پرده‌های آن واداشت. هر یک از این مراکز، با نگاه خاص خود، ابعاد ژئوپلیتیک، امنیتی و نمادین این دیدار را بررسی کردند؛ از هشدار درباره توافق‌های پنهان و تضعیف اوکراین گرفته تا نگرانی از فروپاشی نظم لیبرال جهانی و گسترش جنگ به سایر مناطق اروپا. در ادامه، مهم‌ترین تحلیل‌ها و واکنش‌های اندیشکده‌ها و رسانه‌های برجسته جهان درباره این نشست را مرور می‌کنیم.
بازار ![]()
شورای روابط خارجی آمریکا (CFR)؛ هشدار درباره توافق‌های پنهان
اندیشکده CFR در گزارشی تحلیلی هشدار داد احتمال دارد ترامپ و پوتین در نشست آلاسکا به توافق‌های غیرعلنی درباره تقسیم مناطق نفوذ در اوکراین رسیده باشند. در این گزارش، غیبت «کیت کلوگ» نماینده ویژه اوکراین در تیم آمریکا، نشانه‌ای از بی‌اعتنایی آشکار واشنگتن به منافع کی‌یف ارزیابی شده است.
اکونومیست؛ انتخاب آلاسکا و پیام‌های ژئوپلیتیک
مجله اکونومیست با تأکید بر نمادین بودن محل نشست (آلاسکا به عنوان نقطه تلاقی ژئوپلیتیک روسیه و آمریکا) استدلال کرده این انتخاب قرار بود نمایشگر «تعادل قدرت» باشد. با این حال، کوتاه شدن مدت مذاکرات از 7 به 3 ساعت و فقدان بیانیه مشترک پایانی، این دیدار را از نظر عملی شکست‌خورده توصیف می‌کند.
مؤسسه کارنگی برای صلح بین‌المللی؛ بازی دیپلماتیک پوتین
تحلیل کارنگی نشان می‌دهد پوتین با پیشنهاد برگزاری نشست بعد در مسکو، ترامپ را در موقعیتی منفعل قرار داد. این موسسه همچنین به سنت‌شکنی پوتین، یعنی استفاده از خودروی ترامپ به جای خودروی اختصاصی خود، اشاره کرده و آن را تاکتیکی برای نمایش حسن‌نیت ظاهری دانسته است.
بنیاد مارشال آلمان؛ واکنش دوگانه ناتو
این اندیشکده آلمانی به تضاد مواضع ناتو پرداخته است: از یک سو، حضور ژنرال گرینکویچ (فرمانده ناتو در اروپا) در تیم آمریکایی نشانه اهمیت راهبردی نشست قلمداد می‌شود اما از سوی دیگر، غیبت نماینده اوکراین تردیدها درباره میزان تعهد واقعی غرب به کی‌یف را افزایش داده است.
گاردین؛ ترامپ و ریسک‌پذیری برای جایزه صلح نوبل
روزنامه گاردین با اشاره به سخنان هیلاری کلینتون – که گفته بود در صورت موفقیت ترامپ در صلح اوکراین او شایسته جایزه نوبل خواهد بود – نشست آلاسکا را اقدامی نمایشی برای تقویت جایگاه داخلی ترامپ ارزیابی می‌کند. گاردین همچنین از ابهام‌گویی عمدی ترامپ درباره نتایج مذاکرات بشدت انتقاد کرده است.
مؤسسه بروکینگز؛ پیامدهای امنیتی برای غرب
بروکینگز هشدار داده ناکامی در رسیدن به توافق در آلاسکا می‌تواند به گسترش جنگ اوکراین به سایر نقاط اروپا بینجامد. این اندیشکده همچنین اظهارات ترامپ درباره «توقف برنامه هسته‌ای ایران» را نوعی انحراف از دستورکار اصلی نشست دانسته است.
مؤسسه مطالعات استراتژیک بین‌المللی (IISS)؛ احتمال تشدید جنگ اوکراین
تحلیل نظامی IISS نشان می‌دهد نرسیدن به توافق روشن در آلاسکا می‌تواند به تشدید جنگ اوکراین منجر شود. به باور این موسسه، پوتین با نمایش قدرت در این نشست، خود را در موقعیتی قوی‌تر برای فشار بیشتر بر کی‌یف قرار داده است، بویژه اگر احساس کند غرب دچار اختلاف و تفرقه شده. همچنین عدم حضور زلنسکی در مذاکرات، پیامی خطرناک برای اوکراین محسوب می‌شود.
پلیتیکو؛ نقش مرموز مارکو روبیو
پلیتیکو گزارش داد مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا پشت پرده مذاکرات نقشی کلیدی ایفا کرده است. به گفته منابع نزدیک به کاخ سفید، روبیو پیش از نشست، پیشنهاد مبادله سرزمینی بین روسیه و اوکراین را مطرح کرده بود؛ پیشنهادی که با مخالفت اروپا و کی‌یف روبه‌رو شد و نشان داد تیم ترامپ احتمالاً به دنبال مصالحه‌ای یکجانبه است.
لوموند؛ خشم پاریس از حاشیه‌نشینی اروپا
روزنامه لوموند واکنش تند مقامات فرانسوی را برجسته کرده و نوشته است پاریس این نشست را «ضربه‌ای به وحدت غرب» می‌داند. فرانسوی‌ها معتقدند حذف اروپا و اوکراین از مذاکرات، مشروعیت هر توافق احتمالی را زیر سؤال می‌برد. امانوئل مکرون نیز در سخنانی غیرمستقیم، ترامپ را از «تک‌روی» برحذر داشت.
رند؛ سناریوهای بحرانی برای ناتو
رند 3 سناریو را برای آینده روابط روسیه و ناتو ترسیم کرده است؛ سناریوی خوشبینانه: توافق موقت بر سر آتش‌بس و کاهش سطح تنش‌ها، بدون حل ریشه‌ای بحران. سناریوی محتمل: تداوم جنگ اوکراین با شدت کمتر، همراه با تشدید رقابت روسیه و ناتو در قطب شمال. سناریوی بدبینانه: شکست کامل مذاکرات و گسترش دامنه درگیری به مولداوی یا دیگر مناطق تحت نفوذ روسیه.
فارن افرز؛ تهدید نظم لیبرال بین‌المللی
فارن افرز هشدار می‌دهد این نشست ممکن است به تضعیف بیشتر نظم مبتنی بر قواعد بین‌المللی منجر شود. اگر آمریکا و روسیه بدون مشورت با متحدان غربی به توافقی برسند، این روند می‌تواند الگویی برای حل‌وفصل بحران‌ها بر اساس «سیاست قدرت» شود و نقش نهادهای چندجانبه چون سازمان ملل را بیش از پیش کمرنگ کند.