پیام ویژه - ایسنا /معاون بهداشت وزارت بهداشت، با گلایه از برخی مدیران بالادستی، اجرای پزشکی خانواده را بدون منابع پایدار و سازوکار مشخص «غیرممکن و آسیب‌زا» خواند و گفت: تا زمانی که زمین زیر پای طرح محکم نباشد، حاضر به اجرای آن نیستم و نسخه فعلی در فارس و مازندران نیز «پزشکی خانواده واقعی» نیست.
دکتر علیرضا رئیسی در پاسخ به این سوال که در چه شرایطی نباید برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع اجرا شود؟ گفت: در صورتی که اطمینان حاصل کنیم که مدیران بالادستی به گفته‌های خود پایبند نیستند؛ یعنی این‌که به زبان بگویند جلو بروید، محکم جلو بروید، ولی وسط راه ما را رها کنند. ما نباید پزشکی خانواده را از جیب پزشکان و کادر سلامت اجرا کنیم. آیا قانون چنین چیزی گفته؟ خیر، قانون چنین نگفته. ما مدام به پزشکان فشار آورده‌ایم و طبیعی‌ست که پزشکان ناراضی باشند. اگر جای پزشکان فارس و مازندران بودم، حالم بد می‌شد. می‌گفتم شما چقدر وعده دادید که عملی نکردید. حالا چطور به این حرف‌ها اعتماد کنم؟
بازار ![]()
وی افزود: دوستانی که دو دهه است فقط در حال حرف زدن و یک دهه هم مشغول به آسیب‌شناسی هستند، به نظر من خیلی به واژه «آسیب‌شناسی» علاقه دارند! در حالی که این طرح نیازی به آسیب‌شناسی ندارد؛ آسیب آن کاملاً مشخص است. نمی‌خواهم دنبال مقصر بگردم، اما مدام می‌گویند ما پزشک خانواده داریم، در حالی که نداریم. حالا چرا فارس و مازندران انتخاب شدند؟ این دو استان اصلاً مناسب شروع نبودند. فارس قطب پزشکی جنوب کشور است؛ مردم از سایر استان‌ها برای ویزیت متخصص به آنجا می‌آیند، نه پزشک عمومی. حالا ما آمدیم پزشکی خانواده را در اینجا اجرا کنیم، فقط با پزشک عمومی! سطح دو و سه چه شد؟
رییسی درباره اعتبارات و بودجه اجرای این طرح نیز گفت: ما واقعاً درگیر شدیم تا اعتبار بگیریم. اگر نبود، چطور می‌توانستیم این افزایش بودجه را بدهیم؟ ما از روستاها شروع کردیم اما سطح دو و سه را کامل اجرا نکردیم. برای سطح دو، خرید خدمت می‌کنیم. طبق قانون، بیمار برای خدمات سطح دو باید 15 درصد فرانشیز بدهد؛ برای سطح سه که بیمارستان است، فرانشیز صفر است.
او درباره نحوه اجرای پزشکی خانواده نیز گفت: اگر یک روستایی با عزت و احترام بیاید، از قبل نوبتش گرفته شده باشد، ایستگاه ارجاع وجود داشته باشد و خدماتش کامل انجام شود، آن‌وقت رضایت ایجاد می‌شود. جمعیت هدف 30 میلیون نفر است. من تا زمانی که منابع پایدار وجود نداشته باشد، وارد استان‌هایی مثل فارس و مازندران نمی‌شوم. پای حرفم هم می‌ایستم. منابع پایدار نباید تنها در حرف باشد؛ باید در عمل باشد. مثلاً الان منابع صندوق روستایی از یک درصد ارزش افزوده تأمین می‌شود که از پایدارترین منابع کشور است. آیا کافی است؟ خیر. ما پیشنهاد دادیم یک صندوق مجازی ایجاد شود که همه بیمه‌ها پول‌شان را در آن بگذارند. هر کس صاحب سهم خود باشد. بعد شهرهایی را انتخاب می‌کنیم که شرایط مشخصی دارند؛ زیر یک میلیون جمعیت، حداقل 40 درصد روستایی، وجود کلینیک تخصصی فعال، حداقل چهار تخصص، مدیران علاقه‌مند و منابع تأمین‌شده.
رییسی درباره علت عدم تشکیل این صندوق مجازی در فارس و مازندران، گفت: به این دلیل که اعتباری برای فارس و مازندران وجود ندارد. دو استانی را شروع کرده‌اند که در همان قدم اول هم با مشکل مواجه شدند. مثلاً تأمین اجتماعی در فارس روستا را پوشش می‌دهد اما در مازندران خیر. صندوق مجازی هم هنوز شکل نگرفته است. برای اجرای آن نیاز به دستور رئیس‌جمهور داریم که در برنامه ما هست.
او درباره ردیف بودجه سال 1404 نیز گفت: من از قبل می‌دانستم که قرار نیست ردیفی برای پزشکی خانواده ایجاد شود. پیش‌دستانه اعتراض کردم و به وزیر گفتم. سازمان برنامه هیچ ردیف جدیدی نگذاشت. فقط بودجه صندوق روستایی را که مربوط به وزارت بهداشت و بیمه سلامت بود، 20 تا 30 درصد افزایش دادند. در واقع، بودجه امسال همان بودجه سال قبل است، با اندکی افزایش طبیعی.
معاون بهداشت وزارت بهداشت در مورد فرهنگ‌سازی و تبعیت مردم از نظام ارجاع نیز گفت: ما فقط از کلمات زیبایی مثل «فرهنگ‌سازی» استفاده می‌کنیم. ولی نظام پرداخت است که رفتار مردم را شکل می‌دهد. وقتی ویزیت متخصص 120 هزار تومان است و هزینه اسنپ 150 هزار تومان، مردم مستقیم می‌روند سراغ متخصص. حالا اگر ویزیت متخصص 800 هزار تومان بود و مراجعه از طریق پزشک خانواده با هزینه خیلی کم ممکن بود، آن‌وقت دیگر نیاز به فرهنگ‌سازی نبود. در فارس و مازندران، تا حد زیادی این مسیر جا افتاده و مردم به پزشک عمومی‌شان اعتماد دارند. اما واقعیت این است که یا قانون باید الزام کند یا نظام پرداخت باید مسیر را تغییر دهد؛ وگرنه با صحبت کردن چیزی درست نمی‌شود.